Giải đáp thắc mắc: Xét nghiệm máu lắng để làm gì?

Xét nghiệm máu lắng có thể được sử dụng để theo dõi tình trạng viêm. Bác sĩ sẽ kết hợp kết quả xét nghiệm máu lắng với kết quả của các xét nghiệm khác để đưa ra chẩn đoán chính xác.

Xét nghiệm máu lắng là gì?

Xét nghiệm máu lắng đôi khi được gọi là xét nghiệm tốc độ máu lắng. Loại xét nghiệm máu này không được sử dụng để chẩn đoán một bệnh cụ thể. Trên thực tế, xét nghiệm này có thể giúp các chuyên gia y tế xác định xem bạn có bị viêm hay không.

Tại sao các bác sĩ yêu cầu xét nghiệm máu lắng?

Khi bạn ở trong tình trạng viêm, các tế bào hồng cầu có thể dễ dàng dính lại với nhau và tạo thành cụm. Hiệu ứng tổng hợp này làm thay đổi tốc độ các tế bào hồng cầu lắng trong ống nghiệm. Tốc độ càng nhanh thì càng có nhiều tế bào máu chìm xuống đáy ống nghiệm, chứng tỏ tình trạng viêm rõ ràng hơn.

Nhìn chung, xét nghiệm này xác định và đo lường tình trạng viêm trong cơ thể bạn. Tuy nhiên, xét nghiệm không đưa ra bất kỳ tín hiệu nào về nguyên nhân gây viêm. Do đó, xét nghiệm tốc độ máu lắng hiếm khi được thực hiện một mình. Thay vào đó, các bác sĩ thường kết hợp xét nghiệm này với các xét nghiệm khác để xác định nguyên nhân gây bệnh.

Các bác sĩ thường yêu cầu xét nghiệm máu lắng trong trường hợp các bệnh viêm nhiễm, chẳng hạn như: Bệnh tự miễn, ung thư, nhiễm trùng, viêm khớp dạng thấp, bệnh lupus ban đỏ hệ thống, viêm đường tiêu hóa...

Xét nghiệm máu lắng thực hiện như thế nào?

Xét nghiệm chỉ cần một mẫu khoảng 2ml máu tĩnh mạch, chứa trong tube EDTA.

Mẫu máu được gửi đến phòng thí nghiệm và chuyển vào một ống nhỏ, dài và để lắng trong 1 giờ bằng trọng lực. Trong vòng 1 giờ và sau 1 giờ, người thử sẽ đánh giá mức độ lắng của hồng cầu trong ống nghiệm.

Viêm gây ra các protein bất thường trong máu. Các protein bất thường khiến các tế bào hồng cầu dễ dàng kết tụ lại với nhau. Vấn đề này khiến các tế bào hồng cầu tích tụ nhanh hơn.

Bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm CRP cùng với xét nghiệm máu lắng. Xét nghiệm CRP cũng đo tình trạng viêm nhưng có thể dự đoán liệu bạn có mắc bệnh động mạch vành hay bệnh tim mạch khác hay không.

Xét nghiệm máu lắng thường được thực hiện theo phương pháp Westergren. Thêm máu vào tube Westergren-Katz đến vạch 200 mm. Để đứng tube ở nhiệt độ phòng trong 1 giờ, đo khoảng cách từ đỉnh hỗn hợp máu đến đỉnh hồng cầu lắng xuống.

Giá trị bình thường của tốc độ máu lắng sẽ được tính như sau:

Ở trẻ nhỏ: Từ 0 đến 13 mm/hr.

Ở người lớn:

• Nam dưới 50 tuổi: Từ 0 đến 15 mm/hr.
• Nữ dưới 50 tuổi: Từ 0 đến 20 mm/hr.
• Nam trên 50 tuổi: Từ 0 đến 20 mm/hr.
• Nữ trên 50 tuổi: Từ 0 đến 30 mm/ hr.

Phân tích giá trị bất thường của máu lắng

Tốc độ máu lắng bất thường không phải là dấu hiệu của bệnh. Nó chỉ cho thấy tình trạng viêm trong cơ thể và cho thấy cần phải thực hiện các xét nghiệm khác.

Bài xét nghiệm này không phải lúc nào cũng có ý nghĩa. Một số yếu tố có thể làm thay đổi kết quả như: Tuổi tác tăng cao, sử dụng thuốc, mang thai…

Một số nguyên nhân gây ra tốc độ máu lắng bất thường quan trọng hơn những nguyên nhân khác, nhưng hầu hết đều không liên quan nhiều. Bạn đừng quá lo lắng khi kết quả tốc độ máu lắng bất thường nhé.

Thay vào đó, hãy làm việc với bác sĩ để tìm ra nguyên nhân gây ra các triệu chứng của bạn. Nếu kết quả máu lắng của bạn cao hoặc thấp bất thường, bác sĩ thường sẽ yêu cầu xét nghiệm bổ sung.

Nguyên nhân gây kết quả máu lắng cao

Có nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như: Lão hóa, mang thai, béo phì, thiếu máu, bệnh thận, bệnh tuyến giáp, các bệnh ung thư khác nhau, ví dụ như ung thư tế bào lympho hoặc đa u tủy.

Kết quả rất bất thường có thể cho thấy sự hiện diện của bệnh ung thư, đặc biệt là khi không có biểu hiện viêm lâm sàng.

Các bệnh tự miễn sau đây có thể gây ra tốc độ máu lắng cao bất thường: Bệnh lupus ban đỏ hệ thống, một số loại viêm khớp, viêm khớp thoáng qua, đau đa cơ dạng thấp, tăng fibrinogen máu, viêm mạch máu dị ứng hoặc hoại tử.

Một số bệnh nhiễm trùng có thể gây ra tốc độ máu lắng cao: Nhiễm trùng xương, viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim, viêm nội tâm mạc, viêm khớp, nhiễm trùng da, nhiễm trùng toàn thân, bệnh lao…

Nguyên nhân gây giảm tốc độ máu lắng

Tốc độ máu lắng thấp có thể do: Suy tim, giảm fibrinogen trong máu, giảm protein máu, tăng bạch cầu, tăng hồng cầu...

Cần chú ý gì sau khi nhận được kết quả xét nghiệm máu lắng?

Nếu bạn nhận được kết quả tốc độ máu lắng bất thường, điều đó không đủ để kết luận rằng bạn mắc một bệnh cụ thể. Nó chỉ đơn giản là dấu hiệu của tình trạng viêm trong cơ thể và cần xét nghiệm bổ sung để chẩn đoán. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên chú ý đến một số yếu tố khách quan như tuổi tác, giới tính, sử dụng thuốc, đang mang thai...., có thể ảnh hưởng đến kết quả.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm xét nghiệm tốc độ máu lắng lần thứ hai để kiểm tra lại kết quả. Bạn cũng đừng quá lo lắng và hãy tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ dùng thuốc của bác sĩ để hiệu quả điều trị sẽ rõ rệt hơn.

Hy vọng thông qua bài viết này đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc xét nghiệm máu lắng để làm gì. Việc xét nghiệm máu lắng có thể giúp kiểm tra sức khỏe của bệnh nhân thông qua một số triệu chứng y tế khác nhau và có thể phát hiện sự hiện diện của một số bệnh truyền nhiễm ngay cả trước khi chúng ảnh hưởng đến sức khỏe của bệnh nhân.

Xem thêm: 

• Xét nghiệm máu có thể cho bạn biết nguy cơ mắc những bệnh gì?
• Tìm hiểu các chỉ số xét nghiệm máu ở trẻ em
• Giải đáp thắc mắc: Xét nghiệm máu HP có chính xác không?