Giúp bạn tìm hiểu về chụp X quang răng toàn cảnh

Một trong những kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh được dùng phổ biến trong khám nha khoa là chụp X quang răng toàn cảnh. Bác sĩ thường chỉ định người bệnh thực hiện kỹ thuật này khi cần niềng răng, chữa sâu răng, làm răng thẩm mỹ, cấy ghép Implant… Trong bài viết này, Long Châu sẽ cùng bạn tìm hiểu A - Z về X quang răng toàn cảnh.

Chụp X quang răng toàn cảnh là gì?

Kỹ thuật chụp X quang răng toàn cảnh hay còn gọi là kỹ thuật chụp toàn hàm Panorama. Kỹ thuật này dùng một loại máy chụp gọi là máy chụp toàn hàm Panorama. Đây là máy chụp X quang nha khoa 2D, cho phép chụp toàn bộ khuôn hàm chỉ trong 1 tấm phim duy nhất. Phim chụp X quang răng toàn hàm sẽ thể hiện hình ảnh răng, hàm trên, hàm dưới, cấu trúc và các mô xung quanh.

Thông thường, nha sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân chụp X quang răng toàn hàm panorama để:

• Kiểm tra và phát hiện tình trạng sâu răng.
• Phát hiện bệnh viêm xoang.
• Phát hiện các nhiễm trùng nướu, xương hàm, tủy tăng…
• Phát hiện bệnh nha chu tiến triển.
• Phát hiện các u nang vùng miệng.
• Phát hiện khối u và ung thư miệng.
• Các hội chứng rối loạn thái dương hàm cũng sẽ được phát hiện nhờ kỹ thuật chụp X quang răng này.
• Phát hiện các vấn đề bất thường về xương hàm, như hoại tử xương hàm…

Chụp X quang răng toàn cảnh diễn ra thế nào?

Quy trình chụp X quang răng toàn cảnh khá đơn giản và thời gian chụp nhanh chóng với những bước sau:

• Để chuẩn bị chụp X quang, bạn sẽ được yêu cầu cởi bỏ tạm thời các món trang sức, phụ kiện kim loại ở vùng hàm và mặt. Nếu bạn có răng giả làm bằng kim loại hoặc chất liệu titan 4%, nha sĩ sẽ tạm thời tháo ra trước khi chụp.
• Phụ nữ mang thai cần thông báo với nha sĩ trước khi chụp X quang để có những biện pháp hạn chế tối đa ảnh hưởng của tia X đến thai nhi như cho thai phụ mặc áo chì.
• Kỹ thuật viên sẽ đặt đầu người cần chụp X quang răng lên máy chụp đúng tư thế. Người được chụp X quang có thể đứng hoặc ngồi. Miệng cắn vào miếng cố định có sẵn để đảm bảo các răng thẳng hàng. Tư thế chuẩn sẽ giúp hình chụp X quang toàn cảnh răng được rõ ràng.
• Máy chụp X quang quay xung quanh đầu, người được chụp X quang cần giữ nguyên tư thế.
• Thời gian chụp X quang răng Panorama rất nhanh, chỉ khoảng 12 đến 20 giây.

Vai trò của kỹ thuật chụp X quang răng toàn cảnh

Chụp X quang răng toàn cảnh được áp dụng với nhiều đối tượng khác nhau, từ trẻ em đến người lớn. Với từng nhóm đối tượng, kỹ thuật này lại có vai trò nhất định.

Vai trò đối với trẻ em

Đối với trẻ em, chụp X quang toàn cảnh răng chủ yếu có vai trò:

• Đánh giá tình trạng rụng răng sữa và khả năng mọc răng vĩnh viễn.
• Phát hiện tình trạng sâu răng.
• Xác định xem hàm của trẻ có đủ không gian cho răng mới thay mọc hay không.
• Kiểm tra sự phát triển của răng khôn và xác định các răng mọc ngầm trong hàm (nếu có).
• Giúp bác sĩ có cái nhìn tổng thể về xương hàm và răng của trẻ trước khi chỉnh nha.

Vai trò đối với người lớn

Đối với người trưởng thành, chụp X quang toàn cảnh hàm răng cũng có những ý nghĩa nhất định như:

• Xác định tình trạng sâu răng tái phát.
• Tìm kiếm những vị trí sâu răng đặc biệt khó quan sát và phát hiện bằng mắt thường như: Sâu ở kẽ răng, sâu nhỏ ở thân răng…
• Phát hiện tình trạng tiêu xương hàm kèm các bệnh lý về lợi.
• Giúp nha sĩ đánh giá tình trạng răng trước khi tiến hành nhổ răng khôn, niềng răng, trồng răng Implant hay thực hiện các thủ thuật nha khoa khác.
• Phát hiện bất thường ở ống tủy hoặc xương hàm do nhiễm trùng gây ra.
• Phát hiện tình trạng áp xe răng.

Tóm lại, chụp X quang răng toàn cảnh không chỉ giúp đánh giá sức khỏe răng miệng tổng thể, phát hiện các vấn đề bất thường hay bệnh lý liên quan đến răng, hàm, tủy, nướu. Đây còn là kỹ thuật quan trọng và không thể thiếu trong chỉnh nha thẩm mỹ.

Ưu điểm và hạn chế của chụp X quang răng toàn cảnh

Kỹ thuật chụp toàn hàm Panorama có nhiều ưu điểm nhưng cũng có những hạn chế nhất định.

Về ưu điểm

Kỹ thuật chụp X quang toàn cảnh răng có những ưu điểm lớn như:

Kỹ thuật này có thể ghi lại toàn bộ hình ảnh của khớp thái dương hàm, các mô nướu, hàm trên, hàm dưới. Căn cứ vào kết quả chụp phim, nha sĩ có thể quan sát tổng thể các dây thần kinh cảm giác, ống tủy, mạch máu, các răng kể cả răng mọc ngầm. Điều này hỗ trợ rất lớn cho việc phát hiện các bệnh lý về răng miệng từ đơn giản như sâu răng, viêm nha chu đến phức tạp như viêm tủy.

Theo một số nghiên cứu, kỹ thuật chụp toàn hàm Panorama này có thể giúp giảm đến 40% lượng bức xạ lên người được chụp so với phương pháp chụp X quang truyền thống. Tia bức xạ phát ra từ máy chụp X quang đảm bảo ở mức an toàn, không gây nguy hiểm đến sức khỏe người được chụp.

Về hạn chế

Bên cạnh các ưu điểm, chụp X quang răng toàn cảnh cũng có những hạn chế nhất định như:

• Kỹ thuật chụp X quang răng này không thể cung cấp thông tin chi tiết của một răng cụ thể hay của phần mềm xung quanh răng. Nó thường hiệu quả nhất khi đánh giá xương và răng tổng thể. Nếu cần thông tin chính xác hơn, nha sĩ cần chỉ định chụp thêm cắt lớp vi tính, chụp phim CT Cone Beam hoặc chụp cộng hưởng từ.
• Vì hàm răng của chúng ta có tính cong. Nên hình chụp phim toàn cảnh có thể bị méo hoặc mờ nhẹ. Điều này sẽ gây ra những khó khăn nhất định trong việc đo kích thước răng hoặc kích thước hàm.

Hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn có những thông tin cơ bản về kỹ thuật chụp X quang răng toàn cảnh. Chụp X quang răng thường do bác sĩ chỉ định trong trường hợp cần thiết. Dù tia X phát ra từ máy chụp X quang răng đảm bảo độ an toàn, không gây hại đến sức khỏe người dùng nhưng chúng ra tuyệt đối không nên tự ý chụp X quang răng và chụp quá thường xuyên. 

Xem thêm:

• Thông tin chi tiết về kỹ thuật chụp X quang đầu gối
• Chụp X quang phổi có cần cởi áo không?