Glucose trong nước tiểu 500 có sao không? Cần làm gì để kiểm soát?

Glucose trong nước tiểu phản ánh tình trạng chuyển hóa đường của cơ thể. Ở người khỏe mạnh, hàm lượng glucose trong nước tiểu rất thấp hoặc không có. Khi chỉ số glucose trong nước tiểu cao có thể là dấu hiệu của bệnh tiểu đường hoặc rối loạn chức năng thận. Vậy glucose trong nước tiểu 500 mg/dL là cao hay thấp? Chỉ số này có ý nghĩa gì?

Chỉ số glucose trong nước tiểu 500 có ý nghĩa gì?

Glucose là nguồn năng lượng quan trọng của cơ thể, được vận chuyển qua máu và sử dụng bởi các tế bào. Thông thường, thận có chức năng lọc máu và tái hấp thu glucose tại ống thận. Ở người bình thường, glucose hầu như không xuất hiện trong nước tiểu, do thận tái hấp thu gần như toàn bộ lượng đường từ máu.

Khi glucose trong máu vượt quá một ngưỡng nhất định (thường khoảng 180 mg/dL, gọi là ngưỡng đường thận), thận không thể tái hấp thu hết lượng đường này, dẫn đến tình trạng glucose bị đào thải ra nước tiểu. Chỉ số glucose trong nước tiểu 500 mg/dL là mức rất cao, còn được gọi là glucose niệu cao.

Nguyên nhân khiến glucose trong nước tiểu 500 mg/dL

Nguyên nhân khiến chỉ số glucose trong nước tiểu tăng cao thường là:

Tiểu đường không kiểm soát

Glucose trong nước tiểu 500 mg/dL phản ánh lượng đường trong máu rất cao, thường gặp ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 hoặc tuýp 2 không kiểm soát tốt. Người bệnh có thể có triệu chứng tiểu nhiều, khát nước, sụt cân nhanh. Nếu glucose trong nước tiểu quá cao (> 500 mg/dL), có thể là dấu hiệu của nhiễm toan ceton do tiểu đường (DKA). Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA, 2023), 40% bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 có glucose niệu do kiểm soát đường huyết kém.

Ngoài ra, glucose trong nước tiểu 500 cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo ngưỡng tái hấp thu glucose của thận bị giảm ở bệnh nhân suy thận, tổn thương ống thận do tiểu đường lâu năm.

Hội chứng Fanconi

Hội chứng Fanconi là rối loạn chức năng ống thận, làm mất khả năng tái hấp thu nhiều chất, bao gồm glucose. Người bệnh có thể bị tiểu nhiều, mất nước, suy dinh dưỡng, loãng xương. Glucose niệu xuất hiện ngay cả khi đường huyết ở mức bình thường.

Nhiễm trùng đường tiết niệu

Nhiễm trùng nặng có thể ảnh hưởng đến chức năng lọc và tái hấp thu của thận, dẫn đến glucose bị thải ra nước tiểu. Bệnh nhân nhiễm trùng đường tiết niệu có thể xuất hiện triệu chứng tiểu buốt, nước tiểu đục, đau vùng hạ vị. Xét nghiệm nước tiểu trong trường hợp này  thường phát hiện bạch cầu, vi khuẩn cùng với glucose.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc có thể gây tăng glucose trong nước tiểu mà không liên quan đến tiểu đường. Điển hình như thuốc lợi tiểu (thiazide, furosemide) làm tăng đào thải glucose qua thận. Corticosteroid (prednisolone, dexamethasone) gây tăng đường huyết và glucose niệu. Nhóm thuốc ức chế SGLT2 (dapagliflozin, empagliflozin) làm giảm đường huyết bằng cách đào thải glucose qua nước tiểu.

Biến chứng khi glucose trong nước tiểu 500

Glucose trong nước tiểu 500 nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như:

Mất nước, khát nhiều, tiểu nhiều, sụt cân

Glucose trong nước tiểu cao kéo nước ra khỏi cơ thể qua quá trình thẩm thấu, dẫn đến:

• Tiểu nhiều (đa niệu) khiến người bệnh có thể đi tiểu liên tục, đặc biệt vào ban đêm;
• Khát nước nhiều làm cơ thể mất nước và phải bù nước liên tục;
• Glucose không được tế bào hấp thu, khiến cơ thể sử dụng mỡ và cơ để tạo năng lượng dẫn đến sụt cân nhanh.

Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA, 2023), mất nước do tăng glucose niệu có thể làm giảm 5 - 10% trọng lượng cơ thể trong vài tuần nếu không kiểm soát.

Tổn thương thận do áp lực lọc cao kéo dài

Khi lượng glucose trong máu và nước tiểu quá cao, thận phải làm việc liên tục để đào thải đường dư thừa. Điều này làm tăng áp lực lọc cầu thận, dẫn đến suy giảm chức năng thận theo thời gian. Một số bệnh nhân gặp tình trạng protein niệu và tổn thương vi mạch thận (biến chứng thận do tiểu đường - diabetic nephropathy). Nếu glucose niệu kéo dài và không kiểm soát đường huyết tốt có thể dẫn đến suy thận mạn. Theo Bộ Y tế Việt Nam (2023), biến chứng thận do tiểu đường là nguyên nhân hàng đầu gây suy thận giai đoạn cuối, chiếm 40 - 50% số ca chạy thận nhân tạo.

Tăng nguy cơ nhiễm trùng

Glucose trong nước tiểu là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Từ đó sẽ làm tăng nguy cơ viêm bàng quang, viêm thận - bể thận do vi khuẩn tấn công đường tiết niệu. Glucose trong nước tiểu 500 kéo dài cũng có thể gây nhiễm trùng tái phát, khó điều trị ở bệnh nhân tiểu đường. Nhiễm trùng có thể tiến triển thành nhiễm trùng huyết nếu không được kiểm soát sớm.

Cần làm gì khi glucose trong nước tiểu 500?

Khi glucose trong nước tiểu 500, người bệnh cần kiểm tra ngay đường huyết và HbA1c để xác định có bị tiểu đường hay không. Thực hiện xét nghiệm chức năng thận (Creatinine, BUN, GFR, albumin niệu) cũng cần thiết trong việc đánh giá mức độ ảnh hưởng đến thận. Nếu không có suy thận, người bệnh cần bổ sung nước đầy đủ để giảm nguy cơ mất nước và rối loạn điện giải. Việc cần làm sớm là đi khám bác sĩ chuyên khoa nội tiết hoặc thận để có hướng điều trị kịp thời.

Người bệnh cần nhập viện ngay nếu có glucose niệu >500 mg/dL kèm theo các triệu chứng sau:

• Mệt mỏi, khát nước nhiều, tiểu nhiều, sụt cân nhanh: Đây là dấu hiệu điển hình của tăng đường huyết không kiểm soát, có thể dẫn đến mất nước và suy giảm chức năng thận;
• Thở nhanh, hơi thở có mùi acetone (giống mùi trái cây chín);
• Đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, mệt lả, mất nước nghiêm trọng, lú lẫn.

Bệnh nhân có thể bị hôn mê nếu không được điều trị. Theo Hiệp hội Nội tiết Hoa Kỳ (2023), tỷ lệ tử vong do DKA có thể lên đến 5 - 10% nếu không điều trị kịp thời.

Chỉ số glucose trong nước tiểu 500 là mức rất cao và không nên chủ quan. Người bệnh cần đi khám sớm để tìm nguyên nhân và có biện pháp kiểm soát kịp thời. Nếu để kéo dài, người bệnh có thể gặp biến chứng nguy hiểm cho thận và sức khỏe tổng thể.