Hắng giọng là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

Hắng giọng là một phản xạ tự nhiên giúp loại bỏ các chất nhầy hoặc dị vật nhỏ trong họng, tạo điều kiện cho giọng nói trở nên rõ ràng và trơn tru hơn. Hành động này thường được thực hiện một cách vô thức và phổ biến trong giao tiếp hàng ngày.

Các nguyên nhân gây hắng giọng

Hắng giọng mãn tính là một triệu chứng của nhiều bệnh lý tiềm ẩn khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến và cách điều trị tương ứng:

Trào ngược thanh quản

Hầu hết những người bị hắng giọng mãn tính đều mắc chứng trào ngược thanh quản. Trào ngược thanh quản xảy ra khi cả axit và không axit đi lên vùng cổ họng, gây ra cảm giác khó chịu khiến bạn phải hắng giọng. Điều đặc biệt là nhiều người bị trào ngược thanh quản không gặp phải các triệu chứng điển hình như ợ nóng và khó tiêu. 

Các biện pháp khắc phục trào ngược thanh quản tại nhà cũng có thể hiệu quả trong nhiều trường hợp. Cụ thể: 

• Nâng đầu giường của bạn từ 30 độ trở lên;
• Tránh caffeine và rượu;
• Tránh thức ăn cay, béo và có tính axit;
• Giảm cân;
• Giảm căng thẳng;
• Tránh ăn hoặc uống trong vòng ba giờ sau khi nằm xuống;
• Thực hiện theo chế độ ăn Địa Trung Hải, có thể hiệu quả như một loại thuốc để giải quyết các triệu chứng trào ngược thanh quản.

Túi thừa Zenker

Túi thừa Zenker là một nguyên nhân hiếm gặp của hắng giọng mãn tính, xảy ra khi thực quản có một túi bất thường ngăn cản thức ăn di chuyển đến dạ dày. Túi này có thể làm cho các chất trong túi và chất nhầy bị mắc kẹt trong cổ họng, gây ra cảm giác khó chịu và hắng giọng. 

Điều trị túi thừa Zenker thường yêu cầu sự can thiệp y tế chuyên sâu, có thể phải thực hiện phẫu thuật để loại bỏ túi thừa và khôi phục chức năng bình thường của thực quản.

Dị ứng thức ăn

Dị ứng hoặc nhạy cảm với thực phẩm cũng có thể gây ra cảm giác khó chịu trong cổ họng, dẫn đến hắng giọng. Sữa thường là tác nhân gây ra dị ứng này, nhưng các loại thực phẩm khác như trứng, gạo và đậu nành cũng có thể gây ra tình trạng tương tự. Cách chữa hắng giọng trong những trường hợp này là tránh các thực phẩm gây dị ứng để giảm bớt triệu chứng và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Chảy dịch mũi sau

Là một nguyên nhân phổ biến khác của hắng giọng mãn tính. Tình trạng này xảy ra khi cơ thể sản xuất thêm chất nhờn, chảy xuống cổ họng từ phía sau mũi. Các triệu chứng khác có thể bao gồm ho nặng hơn vào ban đêm, buồn nôn do chất nhầy dư thừa di chuyển vào dạ dày, đau rát cổ họng và hơi thở hôi. 

Dị ứng thường là nguyên nhân gây chảy dịch mũi sau, nhưng cũng có thể do vẹo vách ngăn mũi, nhiệt độ lạnh, nhiễm virus, viêm xoang, thai kỳ, thay đổi thời tiết, không khí khô, ăn đồ cay và một số loại thuốc. 

Cách thức điều trị chảy dịch mũi sau thường phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể. Ví dụ, nếu bệnh liên quan đến dị ứng, cần tránh các chất gây dị ứng hoặc dùng thuốc điều trị dị ứng.

Rối loạn tic vận động mãn tính

Rối loạn tic vận động mãn tính bao gồm các cử động ngắn, không thể kiểm soát, co thắt hoặc âm thanh bất thường. Tình trạng này thường bắt đầu trước 18 tuổi và kéo dài từ 4 - 6 năm. Các triệu chứng khác có thể gặp như mặt nhăn nhó, co giật, giật hoặc nhún vai, chuyển động đột ngột không kiểm soát được của chân, tay hoặc cơ thể, kèm theo những tiếng càu nhàu và rên rỉ. 

Điều trị rối loạn tic vận động mãn tính bằng liệu pháp hành vi để giúp kiểm soát các tic và trong một số trường hợp, sử dụng thuốc để giảm các triệu chứng.

Rối loạn tâm thần kinh tự miễn ở trẻ em do liên cầu (PANDAS)

Rối loạn PANDAS xuất hiện đột ngột sau viêm họng do liên cầu khuẩn hoặc sốt ban đỏ ở trẻ em. Ngoài việc hắng giọng, trẻ mắc PANDAS còn có thể gặp phải các triệu chứng như rối loạn tics vận động, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, uể oải hoặc cáu kỉnh và hoảng sợ.

Liệu pháp hành vi, tư vấn và sử dụng thuốc được xem là phương pháp điều trị hỗ trợ kiểm soát các triệu chứng và hỗ trợ trẻ vượt qua giai đoạn khó khăn.

Hội chứng Tourette

Hội chứng Tourette là một rối loạn thần kinh gây ra các tic vận động và âm thanh không kiểm soát được. Các triệu chứng bao gồm chớp mắt, ngoáy mũi, cử động miệng, giật đầu, càu nhàu, ho khan và lặp lại các từ hoặc cụm từ. 

Sử dụng thuốc để điều trị hội chứng Tourette, trong một số trường hợp cần điều trị thần kinh chuyên sâu để giúp người bệnh kiểm soát các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Một tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc huyết áp có thể gây ra cảm giác khó chịu trong cổ họng, dẫn đến hắng giọng mãn tính. Nếu bạn đang dùng thuốc huyết áp và gặp phải tình trạng này, hãy nói chuyện với bác sĩ để tìm kiếm một loại thuốc thay thế có thể giúp giảm triệu chứng mà không gây khó chịu.

Thói quen

Trong một số trường hợp, hắng giọng có thể là một thói quen hoặc một phản ứng vô thức khi bạn lo lắng hoặc căng thẳng. Các phương pháp giúp ngừng thói quen này bao gồm uống nhiều nước hơn, theo dõi tần suất hắng giọng hoặc nhờ người khác giúp bạn theo dõi, tìm một hoạt động thay thế như nuốt hoặc gõ ngón tay để giảm tần suất hắng giọng.

Biện pháp điều trị lâu dài cho chứng hắng giọng mãn tính phụ thuộc vào việc xác định tình trạng cơ bản gây ra nó và có thể bao gồm thay đổi lối sống, dùng thuốc hoặc trong một số trường hợp, phẫu thuật.

Cách khắc phục hắng giọng tại nhà

Nếu chứng hắng giọng kéo dài, ảnh hưởng đến sự tự tin và cuộc sống của bạn thì nên đi khám để tìm nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp. Nếu là thói quen xấu, bạn có thể cải thiện dần dần bằng một số mẹo nhỏ như:

• Uống nước nhiều hơn: Thường xuyên uống nước có thể giúp làm ẩm cổ họng và giảm cảm giác cần phải hắng giọng. Tốt nhất nên luôn mang theo chai nước bên người.
• Tìm một hoạt động thay thế: Khi bạn căng thẳng, hãy tìm một hoạt động khác để làm thay vì hắng giọng như nuốt nước bọt hoặc gõ ngón tay.
• Tự theo dõi và thay đổi thói quen: Ghi lại số lần bạn hắng giọng trong ngày và cố gắng giảm dần. Nếu gặp khó khăn, hãy nhờ đến sự hỗ trợ của những người xung quanh để nhắc nhở bạn.
• Ăn kẹo mút hoặc nhai kẹo cao su: Thói quen này giúp bạn quên đi việc hắng giọng bằng cách giữ cho miệng bận rộn.

Hắng giọng lâu ngày có nguy hiểm không?

Hắng giọng thường không phải là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng và trong nhiều trường hợp, đây chỉ là một phản xạ bình thường của cơ thể để làm sạch cổ họng. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài và trở thành mãn tính, nó có thể là biểu hiện của một bệnh lý tiềm ẩn hoặc thậm chí gây ra một số tác động tiêu cực như:

• Kích thích cổ họng: Hắng giọng thường xuyên có thể làm tổn thương niêm mạc cổ họng và dây thanh quản, dẫn đến viêm họng hoặc đau họng.
• Ảnh hưởng đến giọng nói: Việc hắng giọng nhiều lần có thể làm thay đổi giọng nói của bạn, khiến giọng trở nên khàn hoặc mất âm.
• Ảnh hưởng tâm lý: Hắng giọng liên tục có thể gây ra cảm giác khó chịu và mất tự tin, đặc biệt là khi bạn phải giao tiếp nhiều trong công việc hoặc các mối quan hệ xã hội.

Việc tìm hiểu nguyên nhân và điều trị hắng giọng kịp thời là rất quan trọng để tránh các tác động tiêu cực đến sức khỏe và cuộc sống hàng ngày. Thay đổi lối sống, tìm kiếm sự hỗ trợ y tế và áp dụng các biện pháp phòng ngừa có thể giúp bạn kiểm soát và giảm thiểu tình trạng hắng giọng, từ đó cải thiện sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống. 

Xem thêm: Tằng hắng là gì? Những nguyên nhân gây nên tằng hắng