Hội chứng Tourette: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và các phương pháp điều trị.

Hội chứng Tourette là gì? Nguyên nhân và triệu chứng của hội chứng này là gì? Cách chẩn đoán và các phương pháp điều trị hội chứng Tourette như thế nào? Tất cả các vấn đề này sẽ được Nhà thuốc Long Châu giải đáp trong bài viết dưới đây. Bạn đọc hãy theo dõi đến cuối bài viết nhé!

Hội chứng Tourette là gì?

Hội chứng Tourette là một bệnh lý về hệ thần kinh khiến cho người bệnh bị co giật. Bệnh thường gặp ở các đối tượng như trẻ em, thanh thiếu niên và gặp cả ở người trưởng thành.

Co giật là một triệu chứng xảy ra ở một phần hoặc toàn bộ cơ thể, xuất hiện các cử động vừa nhanh lặp đi lặp lại, vừa đột ngột và người bệnh không kiểm soát được. Biểu hiện co giật có thể xuất hiện ở bất kỳ một bộ phận nào của cơ thể như mặt, bàn tay hoặc bàn chân. Sau một thời gian ngắn phát bệnh, bệnh nhân có thể chủ động tự kiềm chế được các cơn co giật. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể phát ra những âm thanh kỳ lạ, bất thường (được gọi là âm thanh do co giật). Ở một vài trường hợp khác, người bệnh có thể thường xuyên xảy ra tình trạng co giật, nghiêm trọng và làm ảnh hưởng đến cuộc sống của họ cũng như những người xung quanh.

Tuy nhiên, ở nhiều trẻ nhỏ, tình trạng co giật có thể có xu hướng giảm đi khi chúng bước vào độ tuổi trưởng thành. Bên cạnh đó, hội chứng Tourette cũng không gây ảnh hưởng xấu đến trí thông minh hoặc làm giảm tuổi thọ của người mắc phải hội chứng này.

Hội chứng Tourette là một bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh não bộ

Nguyên nhân và triệu chứng của hội chứng Tourette

Trẻ em và người lớn đều có thể mắc phải hội chứng Tourette. Vậy nguyên nhân và triệu chứng của hội chứng này là gì?

Nguyên nhân

Cho đến nay, nguyên nhân chính xác gây ra hội chứng Tourette vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các chuyên gia và các bác sĩ cũng nhận định rằng Tourette là một hội chứng khá phức tạp, có thể được hình thành do sự phối hợp giữa các yếu tố di truyền và môi trường sống. Các giả thiết về nguyên nhân gây bệnh được đưa ra, bao gồm:

• Do gen di truyền: Hội chứng Tourette được cho là có chứa các liên kết gen và có thể là một rối loạn di truyền do đột biến gen gây ra.
• Bất thường ở não bộ: Sự bất thường của một số chất có trong não bộ đóng vai trò là chất dẫn truyền các xung thần kinh như serotonin và dopamine cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh. 

Ngoài ra, có một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải hội chứng Gilles de la Tourette như:

• Tiền sử trong gia đình có người thân bị hội chứng Tourette hoặc mắc phải các rối loạn co giật khác.
• Nam giới là đối tượng có nguy cơ mắc phải hội chứng này cao hơn nữ giới từ 3 - 4 lần.

Triệu chứng bệnh 

Triệu chứng của hội chứng Tourette là các dấu hiệu về cử động Tic - là các cử động của cơ vừa nhanh, đột ngột và lặp đi lặp lại không có nhịp điệu về cả âm thanh và giọng nói. Các triệu chứng này thường ở mức độ nhẹ và khó nhận biết. Tuy nhiên, ở một số trường hợp lại có biểu hiện khá nghiêm trọng đủ để làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người bệnh. Những triệu chứng thường gặp ở người mắc hội chứng Tourette là:

• Co giật.
• Gật hoặc lắc lư đầu, nháy mắt liên tục, hay càu nhàu và chửi rủa…
• Bắt chước các hành động hoặc lặp lại lời nói của người khác.
• Chép miệng hoặc liếm môi, nhổ nước bọt, khịt mũi, nhún vai, kêu ăng ẳng…
• Thiếu hoặc không tập trung, hiếu động thái quá…
• Khó kiểm soát được các hành vi, gặp khó khăn khi học tập.
• Quá nhút nhát hoặc lo lắng quá mức.
• Ám ảnh cưỡng chế như thực hiện các việc cho đến khi hoàn hảo.
• Khó ngủ, nói mớ trong khi ngủ, đái dầm…

Co giật là một triệu chứng điển hình của hội chứng Tourette

Các biện pháp chẩn đoán và phương pháp điều trị hội chứng Tourette

Hiện nay, hội chứng Tourette vẫn đang được điều tra và nghiên cứu trên lâm sàng. Vậy biện pháp chẩn đoán và phương pháp điều trị hội chứng này như thế nào?

Biện pháp chẩn đoán hội chứng Tourette

Việc chẩn đoán bệnh Tourette sẽ được dựa trên các dấu hiệu, triệu chứng bệnh sử và khám trên lâm sàng. Bác sĩ sẽ yêu cầu trẻ ngồi yên một vị trí để quan sát xem cơn co giật có xuất hiện không. Các bác sĩ nhi chuyên về các vấn đề thần kinh (gọi tắt là bác sĩ thần kinh khoa nhi) có thể đưa ra chẩn đoán nhằm xác định bệnh dựa vào các dấu hiệu trên lâm sàng. Bên cạnh đó, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân làm thêm các chỉ định về chẩn đoán hình ảnh như: 

• Chỉ định chụp điện não đồ (EEG), một xét nghiệm để đo sóng não.
• Chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) phần đầu. Chụp MRI cũng giống như chụp X - quang nhưng không phải dùng tia X mà sử dụng từ trường để quan sát các vấn đề bên trong cơ thể.

Điện não đồ là một dạng xét nghiệm để đo sóng não

Phương pháp điều trị

Điều trị hội chứng Tourette cần phối hợp các phương pháp như sau: 

• Sử dụng thuốc: Những bệnh nhân có các triệu chứng nhẹ và không ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày thì không cần sử dụng thuốc. Ngược lại, bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân dùng thuốc an thần có tác dụng ngăn chặn tác động của dopamine trong não nhằm kiểm soát các cơn co giật với các triệu chứng nặng hơn. Bác sĩ thường bắt đầu cho người bệnh dùng thuốc với liều lượng thấp, sau đó tăng dần để đánh giá các tác dụng phụ không mong muốn của thuốc trên bệnh nhân như mất ngủ, mờ mắt, khô miệng, bồn chồn, tăng cân, thay đổi hành vi… Ngoài ra, bệnh nhân có thể được chỉ định dùng kết hợp thêm một số loại thuốc khác như thuốc tăng huyết áp, thuốc giãn cơ… Chỉ định sử dụng thuốc chống trầm cảm ở những bệnh nhân có các triệu chứng của trầm cảm, gây ra các trở ngại cho hoạt động hàng ngày.
• Can thiệp giáo dục: Đối với hội chứng Tourette đơn thuần ở mức nhẹ, người bệnh chỉ cần được đánh giá, giải thích về tình trạng bệnh và thực hiện các liệu pháp tâm lý giáo dục có sự phối hợp từ phía trường học. Các chương trình giáo dục cho gia đình, người thân, giáo viên và bạn bè nhằm nâng cao sự hiểu biết về bệnh và chấp nhận người bệnh sẽ mang lại những ảnh hưởng tích cực đối với các giai đoạn bệnh của bệnh nhân. 
• Chế độ ăn và lối sống: Các stress, căng thẳng và lo âu đều có thể làm tăng cử động Tic. Do vậy, các liệu pháp tâm lý nhằm cải thiện về đánh giá bản thân, các kỹ năng ứng phó với căng thẳng, không khí gia đình và sự thích nghi ở trường học là rất cần thiết đối với bệnh nhân. Đồng thời, người bệnh cũng nên thường xuyên tập thể dục, vừa tăng cường sức khỏe và rất có lợi trong việc đối phó với stress, giúp trẻ bị Tourette có cảm giác chủ động, nhanh nhẹn và góp phần tạo nên sự thoải mái cho chúng. Bên cạnh đó, một chế độ ăn khoa học, hạn chế sử dụng các chất kích thích như caffeine cũng giúp giảm các triệu chứng Tic ở người bệnh.
• Liệu pháp hành vi: Trị liệu nhận thức về hành vi đã được ghi nhận là có đáp ứng và được duy trì mang tính chất dự phòng trong việc điều trị rối loạn ám ảnh cưỡng chế. Do đó, liệu pháp này có thể được áp dụng trong điều trị hội chứng Tourette có phối hợp với thể rối loạn ám ảnh cưỡng bức. 

Lưu ý: Cần nhanh chóng đưa bệnh nhân mắc phải hội chứng Tourette đến gặp bác sĩ trong các trường hợp sau:

• Gặp tác dụng phụ không mong muốn khi sử dụng thuốc.
• Các triệu chứng của bệnh tiến triển xấu đi.
• Cần được hướng dẫn hoặc giúp đỡ để ứng phó với bệnh. 
• Bệnh nhân bị sốt, cứng cơ hoặc thay đổi các hành vi khi sử dụng thuốc.

Bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc an thần cho những người mắc hội chứng Tourette ở thể nặng

Tóm lại, hội chứng Tourette là một bệnh lý có liên quan đến hệ thần kinh khiến cho người bệnh bị co giật và có các triệu chứng về cử động Tic. Tình trạng này có thể khởi phát ở mọi lứa tuổi và thường gặp ở lứa tuổi từ 5 - 15 tuổi. Hy vọng qua bài viết trên, bạn đọc đã có thêm những thông tin hữu ích về hội chứng Tourette và nắm được các dấu hiệu nhận biết của bệnh lý này. 

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Vinmec