Hẹp ống sống là gì và cách điều trị như thế nào?

Tình trạng hẹp ống sống thường tiến triển chậm với nhiều triệu chứng mà người bệnh thường chủ quan bỏ qua. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng nó gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe và ảnh hưởng đến khả năng vận động của người bệnh. Vậy hẹp ống sống là gì và điều trị như thế nào? Bạn có thể tìm thấy câu trả lời trong bài viết sau đây.

 

Hẹp ống sống là gì?

Để trả lời cho câu hỏi "Hẹp ống sống là gì?" bạn cần biết cột sống là bộ phận nâng đỡ cơ thể con người, được cấu thành từ nhiều đốt sống đan xen với các đĩa đệm giúp giảm sốc. Mỗi đốt sống có một lỗ sống cho phép tủy sống và rễ thần kinh đi qua. Khi các đốt sống xếp chồng lên nhau, chúng tạo thành một khoang rỗng gọi là ống sống xuyên suốt cột sống.

Hẹp ống sống xảy ra khi khoang này thu hẹp và chèn ép các dây thần kinh và tủy sống. Tình trạng này thường gặp ở người trên 50 tuổi và gây mỏi cổ, tê vai, đau lưng, đau lan từ thắt lưng xuống chân, bí tiểu, rối loạn cơ tròn và liệt (có thể liệt nửa người, liệt tứ chi…). Tiến triển của bệnh khá chậm và có thể kéo dài hàng năm đến hàng chục năm. Ngày nay, tình trạng này có xu hướng xuất hiện ở người trẻ nhiều hơn.

Hẹp ống sống có thể xảy ra ở bất cứ các vị trí dọc theo cột sống. Tuy nhiên, ống sống có xu hướng dễ bị hẹp nhất ở hai đoạn quan trọng:

• Cột sống cổ được gọi là hẹp ống sống cổ.
• Cột sống thắt lưng được gọi là hẹp ống sống thắt lưng.

Trong số đó, hẹp ống sống thắt lưng phổ biến hơn.

 

Nguyên nhân gây ra tình trạng hẹp ống sống

Hẹp ống sống chủ yếu là do những thay đổi trong cấu trúc xương cột sống khi bị tác động bởi những nguyên nhân như:

Thoái hóa cột sống

Quá trình thoái hóa xương khớp tự nhiên làm tổn thương cột sống và làm hao mòn theo thời gian. Để bù đắp cho phần xương mất đi, cơ thể có xu hướng lấp đầy khoảng thiếu xương bằng cách tăng cường canxi.

Hàm lượng canxi quá cao sẽ kích thích sự hình thành các gai xương. Khi những gai xương này phát triển, chúng lấn chiếm diện tích ống sống và chèn ép lên các dây thần kinh.

Thoát vị đĩa đệm

Các đĩa đệm nằm giữa các đốt sống đóng vai trò như chiếc lò xo giảm xóc và giúp cột sống hoạt động nhịp nhàng hơn. Khi bị ngoại lực tác động mạnh, đĩa đệm có thể rách hoặc nứt, làm thoát nhân nhầy bên trong gây thoát vị đĩa đệm và chèn ép tủy sống.

 

Phì đại dây chằng

Các dây chằng có tác dụng nối các cung sau của đốt sống và tạo thành thành sau của ống sống có chứa tủy sống. Đây cũng là nơi xuất phát của các rễ thần kinh tủy sống, rồi đi qua lỗ tiếp hợp để ra ngoài ống sống. Phì đại là tình trạng dây chằng to bất thường khi bị tổn thương chúng có thể trở nên cứng và dày lên, đè ép vào ống sống. Bệnh nhân có thể bị đau và tê ở vùng rễ thần kinh chi phối.

Chấn thương cột sống

Chấn thương cột sống là loại chấn thương rất hay gặp trong tai nạn giao thông, tai nạn lao động và cả trong tai nạn thể thao. Trong nhiều trường hợp, chấn thương cột sống có thể bị bỏ sót, hay các động tác cấp cứu cũng như vận chuyển bệnh nhân không đúng cách làm cho các chấn thương cột sống nặng thêm, gây gãy hoặc biến dạng xương cột sống, ảnh hưởng trực tiếp đến kích thước của ống sống. 

Ngoài 4 nguyên nhân trực tiếp trên, còn có một số yếu tố làm tăng nguy cơ hẹp ống sống như:

• Dị tật cột sống bẩm sinh.
• Cong vẹo cột sống lâu năm.
• Bệnh Paget xương, u xương.

Thoái hóa xương khớp là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến hẹp ống sống. Vì vậy, chủ động ngăn chặn quá trình thoái hóa là giải pháp phòng và điều trị tình trạng hẹp ống sống do thoái hóa đốt sống hiệu quả.

Biểu hiện của người bị hẹp ống sống

Nhìn chung, hẹp ống sống thường gây ra những cơn đau nhức âm ỉ, đôi khi đau dữ dội và ảnh hưởng đến tâm lý người bệnh. Tùy theo vị trí hẹp mà bệnh có những biểu hiện khác nhau. 

Hẹp ống sống cổ: Gây ra hội chứng vai gáy, thường có biểu hiện đau, yếu và tê ở một hoặc cả hai tay. Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể dẫn đến liệt tứ chi.

 

Hẹp ống sống thắt lưng: Trường hợp này chiếm tới 75% các trường hợp hẹp ống sống. Cột sống thắt lưng nằm giữa xương chậu và xương sườn, có tổng cộng 5 đốt sống thắt lưng. Đặc biệt, khu vực này chứa dây thần kinh tọa. Việc thu hẹp ống sống sẽ chèn ép dây thần kinh này, khiến bệnh nhân có biểu hiện đau thần kinh tọa:

• Đau lưng, nhức mỏi chân, mông, đùi.
• Tê và ngứa ran ở mông và chân.
• Chân yếu, khó điều khiển, kiểm soát dáng đi hoặc cử động.
• Ngồi hoặc đứng ở tư thế nghiêng về phía trước sẽ giảm đau.
• Đứng lâu hoặc đi bộ nhiều khiến chân càng đau hơn.
• Tổn thương vùng đuôi ngựa khiến bệnh nhân không thể kiểm soát việc đại tiểu tiện.

Nhìn chung, mức độ và biểu hiện lâm sàng của hẹp ống sống phụ thuộc vào các yếu tố như ống sống bị hẹp nhiều hay ít, khả năng chịu đau, sự nhạy cảm của dây thần kinh bị chèn ép,...

Điều trị hẹp ống sống như nào?

Bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị hẹp ống sống thích hợp nhất dựa trên tình trạng lâm sàng của mỗi bệnh nhân. Mục tiêu điều trị là cải thiện triệu chứng và phục hồi chức năng vận động. Các phương pháp điều trị hẹp ống sống thường được áp dụng là:

Điều trị nội khoa

Thuốc giảm đau và thuốc chống viêm được sử dụng để kiểm soát cơn đau và sưng. Có thể sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn, nhưng nếu cơn đau không cải thiện và ngày càng nặng hơn, bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc kê đơn.

Giảm đau bằng cách tiêm thuốc cortisone ngoài màng cứng. Mặc dù phương pháp này hiếm khi chữa khỏi hoàn toàn bệnh hẹp ống sống nhưng có thể gia tăng hiệu quả giảm đau trong 50% các trường hợp.

Thực hiện các bài tập luyện vận động, thay đổi phương thức vận động bằng cách:

• Đi bộ hơi nghiêng về phía trước, tỳ tay vào xe đẩy hoặc chống gậy thay vì đứng thẳng lưng khi đi bộ.
• Đạp xe trong tư thế đổ lưng về phía trước và tay chống vào tay lái.
• Bảo vệ và cố định cột sống bằng ghế tựa cong lưng về phía trước.

Nên duy trì phương pháp trị liệu trong khoảng 4 - 6 tuần với các biện pháp như châm cứu, massage, chườm nóng hay chườm lạnh để giảm đau hiệu quả.

Điều trị bảo tồn

Là phương pháp phối hợp giữa điều trị nội khoa bằng thuốc, kéo giãn, tập vật lý trị liệu và điều chỉnh tư thế phù hợp để hạn chế bùng phát cơn đau. Ngoài ra, người bệnh nên bỏ thuốc lá, chất kích thích và thay vào đó, bác sĩ sẽ chỉ định tăng cường các phương pháp làm chắc xương.

Biện pháp phẫu thuật

Trong trường hợp các biện pháp điều trị nội khoa không hiệu quả, không cải thiện đáng kể các triệu chứng ngay cả khi đã áp dụng kết hợp với phương pháp điều trị bảo tồn thì bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện phẫu thuật. Các phương pháp phẫu thuật được tiến hành phổ biến hiện nay bao gồm:

• Phẫu thuật giải ép thần kinh làm rộng ống sống.
• Phẫu thuật loại bỏ đĩa đệm và kết hợp với hàn xương.
• Hỗ trợ cột sống liên gai bằng đặt thêm dụng cụ.
• Phẫu thuật nội soi mở cửa sổ xương giải ép.

Trên đây là những chia sẻ của Nhà thuốc Long Châu về tình trạng hẹp ống sống. Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu được hẹp ống sống là gì, nguyên nhân gây ra tình trạng này và những phương pháp có thể được thực hiện để giải quyết tình trạng này cũng như cải thiện các triệu chứng bệnh.

Xem thêm:

• Một số bài tập hẹp ống sống đơn giản, hiệu quả có thể thực hiện tại nhà
• Phẫu thuật hẹp ống sống diễn ra như thế nào? Khi nào cần phẫu thuật?

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: vinmec.com