Hội chứng nghiện là gì? Các chứng nghiện phổ biến nhất hiện nay

Đôi khi hội chứng nghiện có thể chỉ xoay quanh các thói quen hay vật dụng làm bạn vui thích và nghĩ rằng tốt cho sức khoẻ. Tuy nhiên, nếu các thói quen này kéo dài và bạn không thể kiểm soát được có thể gây ra những hệ lụy không tốt. Vậy hội chứng nghiện là gì? Nhà thuốc Long Châu sẽ giải đáp giúp bạn đọc câu hỏi trên và cung cấp thêm về các chứng nghiện phổ biến nhất hiện nay.

Hội chứng nghiện là gì?

Hội chứng nghiện là một tình trạng não bộ mãn tính và phức tạp chịu ảnh hưởng bởi gen di truyền hoặc môi trường sống được nhận biết bởi việc thực hiện liên tiếp một số hành động hoặc thường xuyên sử dụng chất kích thích bất chấp những hệ lụy nghiêm trọng.

Những triệu chứng phổ biến của hội chứng nghiện có thể kể đến như:

• Không thể ngừng lại được việc thực hiện các hành vi nhất định hay sử dụng chất kích thích bất chấp những hậu quả tiêu cực.
• Tâm trạng thay đổi thất thường.
• Có thể thèm ăn hoặc ngủ nghỉ.
• Thường xuyên trong trạng thái lo lắng, nghĩ ngợi nhiều đến mức bị ám ảnh.
• Mất sự hứng thú đối với những thứ bản thân từng yêu thích.
• Đặt các hành vi hay chất kích thích đó lên trên các yếu tố khác như công việc, gia đình…
• Sử dụng với tần suất ngày càng tăng.
• Trì hoãn việc cai nghiện.

Nguyên nhân dẫn đến hội chứng nghiện

Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác của hội chứng nghiện. Tuy nhiên, một số yếu tố dưới đây làm tăng nguy cơ dẫn đến hội chứng nghiện, bao gồm:

• Não bộ: Tình trạng lặp đi lặp lại một hành vi hay thói quen trong thời gian dài sẽ dẫn đến những thay đổi trong đường dẫn truyền cảm giác khoái cảm, kích thích của não bộ. Từ đó, dẫn đến hội chứng nghiện.
• Tiền sử gia đình: Hội chứng nghiện có nguy cơ tăng cao ở những người có người thân trong gia đình mắc phải hội chứng này.
• Di truyền: Theo một số nghiên cứu khoa học cho thấy, chứng nghiện có liên quan đến tính di truyền.
• Môi trường: Việc thường xuyên tiếp xúc với các hành vi hoặc chất gây nghiện, áp lực từ xã hội… có thể làm tăng nguy cơ của hội chứng gây nghiện.
• Tần suất và thời gian sử dụng: Việc tiếp xúc và sử dụng chất kích thích trong thời gian sẽ làm tăng khả năng bị nghiện.

Hội chứng gây nghiện cần một khoảng thời gian nhất định để phát triển nên không có khả năng bị nghiện ngay lần đầu tiên tiếp xúc hay sử dụng.

Các chứng nghiện phổ biến nhất hiện nay

Dưới đây là các chứng nghiện phổ biến nhất mà bạn có thể biết, bao gồm:

Chứng nghiện tập thể dục

Việc tập thể dục thể thao thường xuyên sẽ kích thích não bộ tăng tiết endorphin - là một loại hormone có tác dụng ức chế tín hiệu đau và tạo ra cảm giác hưng phấn. Do đó, endorphin được gọi là hormone hạnh phúc.

Chính vì thế, nhiều người sẽ bị nghiện cảm giác hưng phấn này mà việc tập luyện mang lại, dù cho có bị kiệt sức hay cơ thể đang bị chấn thương hoặc ốm. Điều này sẽ không tốt cho sức khoẻ của bạn. Vì vậy, bạn nên có lịch luyện tập cụ thể đảm bảo vừa sức và hợp, cần hạn chế luyện tập khi bị ốm hoặc bị thương.

Chứng nghiện đồ ngọt

Có thể bạn đã từng gặp phải tình trạng rất thèm đồ ngọt và không thể dừng lại khi được thưởng thức nó. Bởi đây là nhóm thực phẩm chứa nhiều chất béo, đường và carbs có tác dụng tương tự chất gây nghiện đối với não bộ.

Việc thường xuyên ăn nhiều đồ ngọt có thể dẫn tới nhiều hệ luỵ xấu cho sức khoẻ như tiểu đường, béo phì, bệnh tim mạch… Do đó, nếu bạn mắc phải chứng nghiện đồ ngọt thì có thể cai nghiện bằng cách tiêu thụ các thực phẩm ngọt tự nhiên như nhãn, nho, chuối, chà là… Đồng thời, bạn cũng nên tránh để cơ thể rơi vào tình trạng căng thẳng vì lúc này não bộ của bạn có thể thèm đồ ngọt hơn nhằm giải tỏa stress.

Chứng nghiện mua sắm

Có lẽ ai trong chúng ta cũng đã từng mưa những món đồ mình thích nhưng thực sự không cần thiết. Nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên và liên tục thì đây có thể là một hội chứng nghiện bạn đang mắc phải - nghiện mua sắm. Bởi, khi mua sắm những thứ mình thấy thích sẽ kích thích cơ thể tăng sản sinh ra dopamine - giúp bạn thấy vui vẻ và hạnh phúc.

Tuy nhiên, việc mua sắm không có kế hoạch có thể khiến bạn gặp phải khủng hoảng về tài chính và rơi vào cảnh nợ nần. Do đó, bạn có thể cải thiện chứng nghiện mua sắm bằng cách học cách quản lý tài chính, ghi chép lại chi tiêu hàng ngày, lên danh sách những thứ cần mua trước khi đến siêu thị…

Chứng nghiện phẫu thuật thẩm mỹ

Một số người luôn cảm thấy các đặc điểm trên cơ thể mình không được đẹp như eo không thon, vòng một lép, mũi chưa đủ cao… Họ luôn tự ti về điều đó và cảm thấy bản thân cần phải làm phẫu thuật thẩm mỹ để cải thiện những khuyết điểm này. Từ đó, họ liên tục thực hiện các cuộc phẫu thuật chỉnh sửa để cảm thấy đẹp hơn, an tâm hơn. Đây có thể được xem là dấu hiệu của hội chứng mặc cảm ngoại hình, người bệnh bị ám ảnh bởi những khuyết điểm về ngoại hình của bản thân do họ tự tưởng tượng ra.

Chứng nghiện điện thoại

Triệu chứng điển hình của chứng nghiện điện thoại là luôn mang điện thoại bên người và kiểm tra điện thoại liên tục vài phút/lần. Tình trạng này gây ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống và các mối quan hệ của người bệnh.

Để cai nghiện điện thoại, bạn có thể loại bỏ bớt một số ứng dụng trên điện thoại, đồng thời tham gia vào các hoạt động ngoài trời nhiều hơn.

Chứng nghiện cờ bạc

Dù bạn chơi bài ở sòng bạc hay cá cược trực tuyến trên điện thoại thì cũng đều kích thích cơ thể tăng tiết hormone dopamine trong não bộ ở một khoảng thời gian ngắn và có thể khiến bạn bị nghiện. Người chơi sẽ khó có thể từ bỏ được cảm giác vui sướng khi bốc được bài đẹp hoặc thắng được nhiều tiền. Ngược lại, khi thua thì người chơi sẽ luôn có tâm thế muốn gỡ lại và tiếp tục cá cược. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến tài chính, công việc cũng như cuộc sống gia đình của họ.

Để kiềm chế cơn nghiện cờ bạc, bạn hãy tránh tiếp xúc với môi trường dễ dẫn đến bài bạc và không mang quá nhiều tiền bên người.

Chứng nghiện quan hệ tình dục

Bạn có thể đã bị nghiện quan hệ tình dục nếu thấy bản thân liên tục xem phim khiên dâm hoặc muốn làm “chuyện ấy”. Bạn không cảm thấy thỏa mãn dù đã quan hệ nhiều lần và có thể bất chấp mạo hiểm để có thể quan hệ.

Não bộ của người bị nghiện tình dục cũng hoạt động tương tự như người bị cờ bạc hoặc nghiện mua sắm.

Để cai nghiện, bạn cần hạn chế ở một mình và tích cực tham gia các hoạt động xã hội để tránh tình trạng nghĩ về chuyện tình dục khi rảnh. Nếu chứng nghiện này nghiêm trọng, bạn nên đến gặp các chuyên gia tâm lý để được trị liệu.

Trên đây là những thông tin cơ bản về hội chứng nghiện mà bạn nên biết. Khi mắc phải một chứng nghiện nào đó, bạn cần cố gắng cai nghiện để hạn chế các hệ luỵ xấu gây ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn. Hãy tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội lành mạnh để tránh để bản thân sa vào tình trạng nghiện ngập.