Hội chứng sợ tết ngày càng phổ biến ở giới trẻ

Dịp lễ tết thường được coi là khoảng thời gian hạnh phúc và vui vẻ, nhưng đối với một số người, đây lại là thời điểm buồn bã, cô đơn, lo âu và trầm cảm. Những cảm xúc này được biết đến với tên gọi hội chứng sợ tết hay căng thẳng ngày tết.

Triệu chứng hội chứng sợ tết

Hội chứng sợ tết tuy không phải là một rối loạn tâm lý được công nhận chính thức, nhưng khó có thể phủ nhận rằng nó ảnh hưởng đến nhiều người trẻ mỗi khi dịp năm mới cận kề. Khảo sát từ các tổ chức chăm sóc sức khỏe tâm thần cho thấy tình trạng này thường xuất hiện dưới nhiều hình thức như lo âu, căng thẳng và trầm cảm khi phải đối diện với những áp lực của kỳ nghỉ lễ.

Triệu chứng phổ biến nhất của hội chứng sợ tết là cảm giác buồn bã kéo dài hoặc tái diễn từng đợt, thường bắt đầu vào mùa lễ tết. Cảm giác này có thể khác nhau về cường độ và thời gian ở mỗi người. Một số người có thể chỉ cảm thấy chán nản trong vài ngày nhưng sau đó hồi phục, trong khi những người khác có thể trải qua trầm cảm từ mức độ trung bình đến nặng kéo dài suốt dịp lễ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của họ. Một số dấu hiệu của tình trạng căng thẳng ngày tết có thể bao gồm:

• Cảm giác kiệt sức và mệt mỏi;
• Ngủ nhiều hơn hoặc ít hơn bình thường;
• Mất hứng thú với các hoạt động thường ngày;
• Thiếu niềm vui trong các hoạt động dịp lễ tết;
• Khó đưa ra quyết định;
• Khó tập trung;
• Tách khỏi bạn bè và gia đình;
• Cảm giác cô đơn;
• Cảm thấy cáu kỉnh hoặc tức giận.

Đôi khi, để đối phó với những cảm giác tiêu cực này, nhiều người chọn các phương pháp không lành mạnh như uống nhiều rượu bia, ăn nhiều và ngủ không điều độ, khiến tình trạng sức khỏe tâm thần trở nên tồi tệ hơn.

Nguyên nhân gây ra hội chứng sợ tết

Dịp tết thường được xem là khoảng thời gian hạnh phúc và tràn đầy niềm vui, nhưng đối với một số người, đó lại là thời điểm lo âu và thậm chí là trầm cảm. Vậy nguyên nhân do đâu?

Chi tiêu ngày tết

Mỗi khi tết đến, chúng ta thường phải đối mặt với nhiều khoản chi tiêu, từ quà biếu cho gia đình hai bên, quà tặng cho bố mẹ, đến việc sắm sửa quần áo tết và trang trí nhà cửa. Không ít người cũng nhận thấy giá cả tăng cao vào dịp này. Điều này khiến nhiều người trẻ, đặc biệt là những bạn mới ra trường, cảm thấy lo lắng và không thoải mái, vì số tiền có hạn nhưng chi phí lại nhiều, dẫn đến sự chán nản khi tết đến.

Dọn dẹp nhà cửa

Mặc dù đã đi làm và khá bận rộn, nhiều bạn trẻ vẫn là người đảm nhận chủ yếu trong việc dọn dẹp nhà cửa vào cuối năm. Những chiếc bàn ghế gỗ chạm trổ phức tạp không thể chỉ lau qua loa, trong khi bếp thì luôn dính dầu mỡ, phải cọ đi cọ lại vẫn chưa sạch… Chỉ bấy nhiêu công việc dọn dẹp cũng đủ khiến bạn trẻ cảm thấy căng thẳng khi nghĩ đến tết!

Đối mặt với những câu hỏi

Tết đến, xuân về, bạn thường phải đối mặt với hàng loạt câu hỏi từ họ hàng, nhiều câu thật khó chịu như: “Lương tháng bao nhiêu?”, “Thưởng tết được bao nhiêu?”... Và không dừng lại ở đó, dưới áp lực tiền bạc, nhiều bạn trẻ hiện nay chọn kết hôn muộn, dẫn đến vô số câu hỏi khó xử khác như: “Có người yêu chưa?”, “Sao không dẫn ai về nhà?”, “Bao giờ lấy chồng/vợ?”...

Năm này qua năm khác, việc phải đối diện với những câu hỏi như vậy có thể khiến bạn cảm thấy ngột ngạt và muốn trốn tránh. Tuy nhiên, việc chọn cách né tránh trong khi vẫn phải gồng mình chịu đựng sẽ không mang lại cảm giác dễ chịu và hạnh phúc trong chính ngôi nhà của mình.

Áp lực về sự thành công

Những ngày cận tết thường là thời điểm mỗi người nhìn lại những gì đã đạt được trong năm qua và các mục tiêu vẫn đang dang dở. Đồng thời, nhiều bạn trẻ phải đối mặt với áp lực từ bạn bè cùng trang lứa khi thấy họ thành công và sở hữu nhiều thứ, trong khi mình vẫn "dậm chân" một chỗ, lo lắng về mức thu nhập hiện tại. Điều này dễ dàng tạo ra cảm giác "sợ" hoặc không muốn về nhà ăn tết.

Áp lực công việc cuối năm

Cuối năm thường là thời điểm cao điểm, đặc biệt là trong môi trường văn phòng. Công việc chất đống, các phòng ban xoay như chong chóng với hàng loạt deadline, áp lực doanh số cuối năm, cùng những báo cáo tổng kết phải gửi cho sếp. Do đó, việc chuẩn bị cho kỳ nghỉ tết lại tốn kém khá nhiều sức lực. Hơn nữa, càng gần tết, nhiều bạn trẻ càng phải dốc sức, tăng ca đến tận 9-10 giờ tối. Thậm chí, nhiều khi tan làm, trong đầu vẫn còn đầy những suy nghĩ bận tâm.

Cách đối phó với tình trạng căng thẳng ngày tết

Trước hết, bạn cần nhận thức rõ ràng về nguyên nhân gây căng thẳng và tìm kiếm cách quản lý chúng. Không nên lạm dụng rượu bia hay đồ ăn không lành mạnh để xoa dịu tâm trạng lo âu trong thời điểm này. Đặc biệt hãy tập thể dục mỗi ngày để cải thiện sức khỏe và tâm trạng, giảm căng thẳng hiệu quả.

Bên cạnh đó, duy trì kết nối với bạn bè và gia đình, thậm chí bằng các cuộc gọi điện hay tin nhắn, cũng có thể giúp bạn cảm thấy ít cô đơn. Hãy mở lòng và chia sẻ cảm xúc với những người thân thiết, thay vì cô lập bản thân. Việc xây dựng mạng lưới hỗ trợ từ bạn bè người thân sẽ giúp bạn không cảm thấy quá tải và giảm bớt áp lực đáng kể.

Việc đặt mục tiêu và mong đợi thực tế, lên kế hoạch cụ thể cho dịp tết một cách hợp lý cũng là một cách hiệu quả để giảm căng thẳng. Đừng nên ép buộc mình phải hoàn thành quá nhiều điều lớn lao. Hãy tận hưởng những khoảnh khắc nhỏ và tìm niềm vui trong những điều giản dị.

Đối với những trường hợp triệu chứng nặng nề, không thể tự cải thiện, việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ các bác sĩ chuyên khoa hoặc chuyên gia tâm lý là rất quan trọng. Nếu bạn cảm thấy trầm cảm, lo âu trở nên nghiêm trọng hoặc có những ý nghĩ tiêu cực, đừng ngần ngại tìm đến sự trợ giúp chuyên nghiệp từ người có chuyên môn.

Các liệu pháp như trò chuyện trị liệu, liệu pháp nhận thức hành vi đều đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc điều trị các triệu chứng lo âu, trầm cảm liên quan đến hội chứng sợ tết. Các chuyên gia sẽ giúp bạn xây dựng chiến lược và kế hoạch cụ thể để đối mặt với các vấn đề tâm lý, đồng thời tìm cách giải quyết từ gốc rễ các vấn đề gây ra căng thẳng.

Hiểu và nhận thức rõ ràng về hội chứng sợ tết giúp bạn chuẩn bị tốt hơn về cả tinh thần và thể chất để đối mặt với những thách thức của dịp lễ. Hãy chú trọng đến sức khỏe tâm lý của mình, nhận ra các tín hiệu cảnh báo sớm và tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết. Dịp lễ tết không chỉ là cơ hội để nghỉ ngơi, đoàn tụ mà còn là khoảng thời gian để chăm sóc bản thân, nạp lại năng lượng cho một năm mới tràn đầy hy vọng và thành công.