Hội chứng sợ thất bại (Atychiphobia)

Hội chứng sợ thất bại (Atychiphobia) là hội chứng khiến người bị thường xuyên cảm thấy sợ hãi, lo lắng,… một cách phi lí về những thất bại, từ đó dẫn đến sự né tránh trách nhiệm hoặc ngần ngại, chùn bước trước những việc cần làm vì nỗi sợ bản thân không thành công. Để tìm hiểu rõ hơn về hội chứng sợ thất bại, Nhà thuốc Long Châu mời bạn tham khảo bài viết sau.

Thế nào là hội chứng sợ thất bại (Atychiphobia)?

Sợ thất bại thực chất là tâm lý chung của rất nhiều người bởi không ai muốn bản thân thất bại trong một việc gì đó, kể cả việc nhỏ hay việc lớn. Tuy nhiên không thể phủ nhận “vai trò” của thất bại khi nhờ có thất bại mà ta có bài học quý giá, kinh nghiệm cần thiết trong cuộc sống.

Hội chứng sợ thất bại không giống với các nỗi sợ thất bại thông thường, đây là hội chứng tâm lý khiến người mắc bệnh sợ hãi một cách quá đà về việc sẽ thất bại. Người mắc hội chứng sợ thất bại thậm chí không dám bắt đầu thực hiện một việc nào đó vì quá lo sợ sự thất bại.

Người mắc hội chứng sợ thất bại, hay còn gọi là Atychiphobia có biểu hiện căng thẳng, luôn lo lắng, thậm chí đau khổ, xấu hổ, hoảng loạn khi nghĩ đến thất bại. Những trường hợp bệnh nhân mắc hội chứng này nếu không tiến hành điều trị có thể dẫn đến những ảnh hưởng nặng nề cả về sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Thực chất hiện nay, hội chứng sợ thất bại chưa được công nhận là một hội chứng tâm lý chính thức trong Sổ tay chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần. Tuy nhiên, hội chứng sợ thất bại vẫn sẽ cần điều trị nếu cuộc sống, công việc và sức khỏe của người bệnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Bản chất của hội chứng sợ thất bại khá tương tự với hội chứng sợ nhện, hội chứng sợ côn trùng, hội chứng sợ không gian hẹp, sợ độ cao,…

Dấu hiệu nhận biết hội chứng sợ thất bại

Hội chứng sợ thất bại không đơn giản chỉ là cảm giác lo lắng, bất an thông thường khi nghĩ đến thất bại. Người mắc hội chứng này có thể bị ám ảnh, sợ hãi mạnh mẽ, thậm chí nỗi sợ có thể chi phối và làm cho người bệnh đối mặt với nhiều cảm xúc tiêu cực, hậu quả dẫn đến những hành vi không phù hợp.

Các dấu hiệu giúp người bệnh hoặc người thân nhận ra hội chứng sợ thất bại gồm:

• Cảm xúc lo lắng thất bại trong mọi tình huống, kể cả các nhiệm vụ nhỏ, dễ thực hiện nhất.
• Tránh né các tình huống có thể dẫn đến thất bại tuy rằng việc này có thể khiến người bệnh bỏ lỡ những cơ hội đáng quý.
• Luôn cố gắng trì hoãn tất cả các dự định và kế hoạch vì lo lắng, sợ hãi trước nỗi thất bại.
• Hội chứng sợ thất bại có thể mạnh mẽ đến mức làm cho người bệnh luôn có ánh nhìn bi quan, tiêu cực về tất cả mọi việc xung quanh.
• Có hành vi né tránh, trốn tránh mọi tình huống có thể gây thất bại hoặc khiến người bệnh cảm thấy kém an toàn. Tuy nhiên việc này khiến cho người bệnh buồn phiền, phiền não và ủ rũ hơn do cuộc sống không có gì đột phá, tiến triển.
• Luôn có cảm giác lo lắng về mọi việc, đặc biệt là việc bị người khác chỉ trích hoặc đánh giá. Người mắc hội chứng sợ thất bại cũng nhạy cảm hơn với những lời nhận xét, góp ý từ người khác, kể cả đó là những lời nhận xét thiện chí.

Khi các cơn hoảng loạn do sợ hãi kéo đến, người bệnh có thể có các biểu hiện như:

• Biểu hiện sự sợ hãi tột độ;
• Hoảng loạn;
• Chóng mặt, đau đầu;
• Choáng váng;
• Cảm giác ớn lạnh, run rẩy và đổ nhiều mồ hôi;
• Tim đập nhanh;
• Ngực đau thắt;
• Cảm giác buồn nôn;
• Khó thở;
• Mất kiểm soát;
• Xuất hiện nỗi sợ bản thân sẽ chết hoặc bất tỉnh;
• Cảm giác tách rời khỏi chính mình,…

Nguyên nhân dẫn đến hội chứng sợ thất bại

Hội chứng sợ thất bại chưa được nghiên cứu chính thức về nguyên nhân bởi tỷ người mắc phải hội chứng này khá thấp. Các nhà tâm lý học đưa ra một số các yếu tố có thể gây hội chứng sợ thất bại.

Trải nghiệm tiêu cực trước đó: Cũng giống với các chứng rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi khác, hội chứng sợ thất bại có thể đến từ chính những trải nghiệm tiêu cực của người bệnh về thất bại, ví dụ như những thất bại lớn, phá sản, vỡ nợ, không đậu đại học,…

Tiền sử cá nhân và gia đình: Theo khảo sát, người mắc hội chứng sợ thất bại thường gặp một số vấn đề về tâm lý như trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn nhân cách,… Người trong gia đình có tiền sử mắc hội chứng sợ thất bại hoặc bệnh tâm lý cũng có khả năng cao mắc bệnh.

Giáo dục của gia đình: Áp lực từ gia đình về việc thành công, không cho phép con cái thất bại,… là những yếu tố trong giáo dục gia đình khiến con trẻ dễ mắc hội chứng sợ thất bại.

Tính cách: Người có tính cách cầu toàn cũng khiến cho việc lo sợ thất bại trở nên nghiêm trọng hơn, thậm chí là hội chứng sợ thất bại.

Áp lực cuộc sống: Người mắc hội chứng sợ thất bại đa phần là thanh thiếu niên và người trưởng thành, độ tuổi đối mặt với nhiều thay đổi và áp lực cuộc sống. Đây cũng được xem là yếu tố tăng nguy cơ bị hội chứng sợ thất bại.

Yếu tố khác: Các yếu tố khác dẫn đến hội chứng sợ thất bại có thể là thiếu tự tin, năng lực chưa tốt,…

Phương pháp chữa trị hội chứng sợ thất bại

Hội chứng sợ thất bại tốt nhất nên điều trị sớm để tránh các ảnh hưởng lâu dài mang tính tiêu cực. Các phương pháp được ứng dụng để điều trị cho bệnh nhân mắc hội chứng sợ thất bại là:

Liệu pháp tâm lý: Bao gồm 3 hướng can thiệp là liệu pháp cảm xúc, liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) và cuối cùng là liệu pháp thôi miên. Tùy vào tình trạng thực tế của người bệnh mà bác sĩ sẽ lựa chọn liệu pháp điều trị thích hợp hoặc kết hợp nhiều liệu pháp nhằm đạt được hiệu quả tốt nhất.

Sử dụng thuốc: Bệnh nhân hội chứng sợ thất bại rất hiếm khi sử dụng thuốc trong quá trình điều trị nhưng với một số trường hợp mắc bệnh nặng hoặc yếu tố gây bệnh do chấn thương tâm lý thì đây là giải pháp hỗ trợ tối ưu hiệu quả điều trị bệnh.

Biện pháp hỗ trợ: Ngoài liệu pháp tâm lý và thuốc thì biện pháp hỗ trợ cũng rất phổ biến trong điều trị hội chứng sợ thất bại. Những biện pháp hỗ trợ thường dùng là thiền, tập yoga, tắm nước ấm,… để cải thiện chất lượng giấc ngủ, bổ sung thêm thực phẩm giảm stress như cá béo, các loại đậu, hạt dinh dưỡng,… tập thói quen đọc sách, viết tâm sự ra giấy, cắm hoa, vẽ tranh hoặc chia sẻ, tâm sự với người thân, bạn bè,... để người bệnh thư giãn, kiểm soát cơn hoảng loạn tốt hơn.

Trên đây là một số thông tin hữu ích về hội chứng sợ thất bại (Atychiphobia) mà Nhà thuốc Long Châu muốn chia sẻ đến bạn đọc, hy vọng có thể giúp bạn hiểu hơn về hội chứng này. Nếu nghi ngờ người thân, bạn bè có dấu hiệu mắc hội chứng sợ thất bại, bạn nên chủ động tâm sự, chia sẻ với người bệnh hoặc liên hệ chuyên gia tâm lý khi cần.

Xem thêm: Hội chứng sợ sinh con (Tokophobia) là bệnh gì?