Hướng dẫn cách điều trị hậu covid hiệu quả

Tình trạng di chứng hậu covid bao gồm một loạt các triệu chứng cả về thể chất lẫn tinh thần hình thành trong hoặc sau khi nhiễm covid và tiếp tục kéo dài hơn 2 tháng mà không được giải thích bằng chẩn đoán khác.

Về cơ bản, cách điều trị hậu covid là điều trị theo nguyên nhân và các vấn đề tại thời điểm thăm khám. Sau đây là một số cách điều trị hậu covid cho những tình trạng thường gặp nhất.

Điều trị khó thở, ho hậu covid

Người bệnh có thể sử dụng thuốc giảm ho không kê đơn như benzonatate, guaifenesin, dextromethorphan khi cần thiết

Khó thở là một yếu tố trong phác đồ điều trị chung cho hầu hết các di chứng hậu covid. Vì thế, cần tìm nguyên nhân cơ bản gây khó thở, thường là do các yếu tố như viêm phổi, suy nhược thần kinh cơ, bệnh phổi tiềm ẩn, hẹp khí quản do đặt nội khí quản, suy tim,…

Ho sau khi mắc covid được quản lý theo cách tương tự như ho ở bệnh nhân mắc hội chứng ho do các virus khác. Tuy nhiên, cần loại trừ các nguyên nhân gây ho khác như viêm dạ dày thực quản trào ngược, cơn hen phế quản, viêm phổi mới xuất hiện hay suy tim đợt cấp,...

Người bệnh có thể sử dụng thuốc giảm ho không kê đơn như benzonatate, guaifenesin, dextromethorphan khi cần thiết.

Bên cạnh đó, các liệu pháp xịt, hít, khí dung như thuốc giãn phế quản hoặc glucocorticoid dạng hít có thể được bác sĩ kê đơn. Và có thể hữu ích trong một số trường hợp khi nguyên nhân ho là do co thắt phế quản.

Cần hạn chế dùng opioid để điều trị ho vì những nguy cơ có hại tiềm ẩn. Chỉ được sử dụng opioid cho những bệnh nhân bị ho khó chữa, nặng.

Điều trị chứng đau, tức, nặng ngực hậu covid

Đối với các triệu chứng đau ngực do nhồi máu cơ tim hay do tổn thương cơ tim liên quan đến covid thì cần được đánh giá y khoa. Nếu nghi ngờ thì bệnh nhân cần nhập viện cấp cứu.

Sau khi đã loại trừ được các tình trạng cấp cứu trên, nếu có hạn chế cơ năng tim, bệnh nhân cần được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa tim mạch.

Nếu tình trạng tức ngực là do co thắt phế quản, thì có thể điều trị bằng thuốc giãn phế quản dạng hít, xịt, khí dung.

Triệu chứng khó chịu đau, tức ngực dai dẳng sau khi mắc covid cấp tính có thể giảm chậm. Thông thường không cần điều trị trừ khi nó ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Triệu chứng khó chịu đau, tức ngực dai dẳng sau khi mắc covid cấp tính có thể giảm chậm

Di chứng thần kinh và nhận thức

Đối với những bệnh nhân có biến chứng thần kinh của Covid-19 cấp tính như đột quỵ, động kinh, bệnh não thiếu oxy, viêm não,... thì cần thăm khám thần kinh đầy đủ để đánh giá mức độ thiếu hụt chức năng thần kinh bệnh nhân.

Những bệnh nhân có biến chứng thần kinh hậu covid cũng được điều trị theo cách tương tự như với những bệnh nhân khác. Ví dụ, đối với những bệnh nhân bị yếu cơ không rõ nguyên nhân hay bị rối loạn cảm giác, thì cần làm điện cơ và các đánh giá dẫn truyền thần kinh.

Các triệu chứng khứu giác, vị giác

Đối với những bệnh nhân bị mất hoặc giảm khứu giác, vị giác do covid, bác sĩ sẽ hỏi về cảm giác ngửi mùi hay ngon miệng hoặc cân nặng của họ có bị ảnh hưởng hay không. Giảm cân có thể gặp ở một số bệnh nhân sau khi ốm nặng do nhiều nguyên nhân gây ra, mà việc suy giảm vị giác và khứu giác có thể là một trong những nguyên nhân đó.

Mất khứu giác, vị giác thường tự hồi phục sau khoảng vài tuần

Các vấn đề khác

Tuỳ thuộc vào những tổn thương do covid gây ra hoặc do biến chứng trong thời kỳ này mà bác sĩ cần làm các thăm dò và phối hợp các chuyên khoa. Các vấn đề hậu covid có thể kể đến như: đái tháo đường, suy thượng thận, tiêu chảy, chán ăn, sụt cân, viêm da, loét da, rụng tóc, hay các vấn đề tâm lý, rối loạn giấc ngủ, các quan ngại về kinh tế, xã hội của bệnh nhân.

Tóm lại, covid cấp được tính trong vòng 1 tháng từ lúc khởi phát bệnh. Thêm 2 tháng theo dõi tiếp theo gọi là covid kéo dài.

Ngoài thời gian này nếu có các triệu chứng không giải thích được bằng nguyên nhân khác được xem là hậu covid.

Đa số các triệu chứng hậu covid là các biểu hiện rất nhẹ như mệt mỏi, hụt hơi, tức ngực… Bệnh covid cấp càng nặng thì hậu covid càng nặng và kéo dài.

Tuy nhiên, biểu hiện hậu covid rất phong phú. Để chẩn đoán bác sĩ cần hỏi các triệu chứng covid cấp tính và các biểu hiện lúc thăm khám để đưa ra yêu cầu xét nghiệm và chẩn đoán, xử trí phù hợp. Từ đó đưa những cách điều trị hậu covid tương ứng với từng tình trạng bệnh của bệnh nhân.

Ngọc Hiếu

Nguồn tham khảo: Tổng hợp