Khám phá những công dụng tuyệt vời của Gelatin đối với sức khỏe

Không chỉ là nguyên liệu quen thuộc trong các món thạch hay bánh ngọt, Gelatin còn mang đến nhiều lợi ích bất ngờ cho sức khỏe, từ hỗ trợ xương khớp đến làm đẹp da. Gelatin ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong chế độ dinh dưỡng lành mạnh. Trong bài viết này, bạn hãy cùng Long Châu khám phá những công dụng tuyệt vời của Gelatin.

Gelatin là gì?

Gelatin là một loại protein được chiết xuất chủ yếu từ collagen trong da, xương hoặc mô liên kết của động vật như bò, lợn hoặc cá.

Ở điều kiện bình thường, Gelatin không màu, không mùi, có khả năng tạo gel khi hòa tan trong nước và để nguội.

Nhờ tính chất này, Gelatin được ứng dụng phổ biến trong ngành thực phẩm, dược phẩm và mỹ phẩm, đặc biệt là trong sản xuất bánh kẹo, thạch, sữa chua, viên nang thuốc và các sản phẩm làm đẹp.

Gelatin không có tự nhiên trong cơ thể người và cơ thể cũng không tự tổng hợp được Gelatin. Chính vì vậy, nếu muốn bổ sung Gelatin để hỗ trợ sức khỏe xương khớp, da, tóc, chúng ta cần cung cấp Gelatin thông qua chế độ ăn uống hoặc các sản phẩm bổ sung từ bên ngoài.

Các loại Gelatin

Trên thị trường, Gelatin được chia thành hai loại chính dựa trên dạng thành phẩm, phù hợp với nhu cầu sử dụng khác nhau. Gelatin dạng lá (hay còn gọi là lá Gelatin) có hình dáng đặc trưng là những lá mỏng, trong suốt. Loại Gelatin này được đánh giá cao nhờ ưu điểm dễ sử dụng và dễ định lượng.

Khi ngâm mềm và hòa tan, lá Gelatin tan hoàn toàn, không để lại cặn, đảm bảo độ trong và mịn cho thành phẩm. Gelatin dạng lá thường được các đầu bếp và thợ làm bánh chuyên nghiệp ưa chuộng trong chế biến các món tráng miệng như mousse, panna cotta hay thạch cao cấp.

Bên cạnh đó còn có Gelatin dạng bột mịn, màu trắng ngà hoặc vàng nhạt, dễ bảo quản và thuận tiện khi pha chế. Loại Gelatin này được sử dụng rộng rãi trong các gia đình cũng như trong ngành công nghiệp thực phẩm bởi dễ định lượng và giá thành hợp lý.

Tùy thuộc vào mục đích sử dụng, yêu cầu chế biến, người tiêu dùng có thể lựa chọn loại Gelatin phù hợp.

Tác dụng của Gelatin

Không chỉ được biết đến là nguyên liệu tạo độ đông cho thực phẩm, Gelatin còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho sức khỏe mà không phải ai cũng biết.

Hỗ trợ sức khỏe xương khớp

Gelatin là sản phẩm được chiết xuất từ collagen tự nhiên trong da, xương, mô liên kết của động vật. Nó chứa các axit amin quan trọng như glycine và proline, góp phần hỗ trợ cấu trúc của sụn khớp, dây chằng và gân.

Một số nghiên cứu sơ bộ cho thấy việc bổ sung Gelatin có thể hỗ trợ sức khỏe xương khớp.

Cải thiện sức khỏe da, tóc và móng

Một trong những công dụng của Gelatin là giữ cho làn da săn chắc, đàn hồi và trẻ trung. Khi cơ thể hấp thu các axit amin từ Gelatin, quá trình tổng hợp collagen nội sinh được thúc đẩy, giúp làm mờ nếp nhăn, tăng độ căng bóng và giữ da luôn đủ ẩm. Ngoài ra, Gelatin còn nuôi dưỡng nang tóc, giảm gãy rụng và giúp móng tay chắc khỏe hơn.

Hỗ trợ tiêu hóa và sức khỏe đường ruột

Gelatin cung cấp các acid amin như glycine và proline, có thể hỗ trợ sức khỏe hệ tiêu hóa thông qua việc góp phần nuôi dưỡng niêm mạc đường ruột.

Những ai thường xuyên gặp tình trạng đầy hơi, khó tiêu, hội chứng ruột kích thích (IBS) hay kém hấp thu sẽ thấy rõ sự cải thiện sau một thời gian dùng Gelatin đúng cách.

Hỗ trợ giấc ngủ và giảm căng thẳng

Không chỉ tốt cho cơ thể, Gelatin còn tác động tích cực đến tinh thần. Thành phần glycine trong Gelatin đã được chứng minh có khả năng làm dịu thần kinh, hỗ trợ cơ thể thư giãn và giúp người dùng dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn.

Không giống như thuốc ngủ, glycine trong Gelatin giúp bạn ngủ sâu một cách tự nhiên mà không gây mệt mỏi vào sáng hôm sau.

Giúp kiểm soát cân nặng

Gelatin là loại protein có thể tạo cảm giác no lâu sau khi ăn. Điều này giúp kiểm soát cảm giác thèm ăn và giảm lượng calo nạp vào trong ngày. Protein từ Gelatin còn giúp cơ thể giữ được khối cơ nạc trong quá trình giảm cân. Đối với những người đang theo đuổi chế độ ăn ít calo hay low carb, Gelatin là một lựa chọn vừa bổ dưỡng vừa hỗ trợ giảm cân hiệu quả.

Tăng cường chức năng gan

Gan là cơ quan quan trọng đảm nhận nhiệm vụ lọc bỏ độc tố khỏi cơ thể. Và glycine có nhiều trong Gelatin chính là một trong những axit amin thiết yếu cho quá trình này.

Glycine – một axit amin có nhiều trong Gelatin được nghiên cứu về vai trò tiềm năng đối với chức năng gan trong một số thí nghiệm.

Những lưu ý khi sử dụng Gelatin

Mặc dù Gelatin được xem là thực phẩm bổ sung lành tính, nhưng để đạt được hiệu quả tốt nhất và đảm bảo an toàn, người dùng nên lưu ý một số vấn đề sau:

Cách chọn Gelatin

Bạn nên chọn Gelatin không mùi, không màu, không chất bảo quản để tránh các tác nhân gây dị ứng hoặc tồn dư hóa chất. Nếu có điều kiện, nên ưu tiên loại Gelatin chiết xuất từ động vật nuôi hữu cơ, ăn cỏ, giúp đảm bảo giá trị dinh dưỡng và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Liều lượng và tần suất sử dụng

Liều khuyến cáo thông thường với gelatin dạng thực phẩm là khoảng 5 - 10g mỗi ngày đối với người trưởng thành. Bạn không nên sử dụng Gelatin với liều lượng lớn liên tục trong thời gian dài nếu không có chỉ định cụ thể từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Đối tượng cần thận trọng hoặc hạn chế sử dụng

Một số đối tượng cần thận trọng khi sử dụng Gelatin như:

• Người bị dị ứng với protein động vật hoặc từng có tiền sử dị ứng thịt bò, dị ứng cá cần tránh sử dụng.
• Người đang mắc các bệnh lý rối loạn chuyển hóa đạm, bệnh gan thận mạn tính hoặc bệnh Gout nên hạn chế sử dụng Gelatin bổ sung vì có thể làm tăng gánh nặng cho cơ thể.
• Một số sản phẩm Gelatin từ lợn, bò, cá không phù hợp với người ăn chay nghiêm ngặt.

Lưu ý khi sử dụng cho phụ nữ mang thai và cho con bú

Gelatin thực phẩm dùng trong các món ăn với liều lượng thông thường được xem là an toàn. Tuy nhiên, việc bổ sung gelatin dạng viên hoặc bột thủy phân với mục đích tăng cường collagen nên có sự tư vấn từ bác sĩ. Điều này đặc biệt quan trọng với phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú để tránh nguy cơ tác dụng phụ.

Cách sử dụng đúng cách để đạt hiệu quả tốt nhất

Đối với gelatin dạng bột, bạn cần ngâm trong nước lạnh hoặc nước mát khoảng 5 - 10 phút trước khi đun nóng để giúp gelatin nở đều và tan hoàn toàn, tránh vón cục. Đối với gelatin dạng lá, bạn cần ngâm trong nước lạnh cho mềm hoàn toàn rồi mới cho vào chế biến.

Với loại này không nên sử dụng nước nóng để ngâm trực tiếp vì dễ làm lá gelatin tan không đều hoặc mất tác dụng. Khi đun gelatin, bạn chỉ nên đun ở nhiệt độ thấp hoặc hòa vào dung dịch ấm, không đun sôi trực tiếp vì nhiệt độ cao làm giảm khả năng kết đông của gelatin.

Tác dụng phụ khi dùng Gelatin

Một số người có thể gặp triệu chứng tiêu hóa nhẹ khi mới bắt đầu dùng Gelatin như đầy hơi, ợ nóng. Nếu là lần đầu dùng Gelatin, bạn nên bắt đầu với liều lượng nhỏ, sau đó tăng dần theo nhu cầu và hướng dẫn chuyên môn.

Không nên lạm dụng Gelatin

Việc sử dụng gelatin quá mức hoặc tiêu thụ các sản phẩm chứa nhiều gelatin kèm theo đường, phụ gia có thể gây đầy bụng, khó tiêu hoặc rối loạn tiêu hóa.

Ngoài ra, nếu sử dụng các sản phẩm chứa Gelatin kèm nhiều đường như kẹo dẻo hay thạch, nguy cơ tăng cân và béo phì cũng tăng cao. Với người có bệnh lý về thận, việc nạp quá nhiều protein từ Gelatin có thể gây áp lực cho chức năng thận.

Gelatin và bột rau câu có gì khác nhau?

Gelatin và bột rau câu đều là những nguyên liệu quen thuộc giúp tạo đông thực phẩm. Tuy nhiên, về bản chất, nguồn gốc và tính chất của hai loại này hoàn toàn khác nhau. Việc hiểu rõ sự khác biệt sẽ giúp bạn lựa chọn đúng nguyên liệu phù hợp với từng món ăn hoặc nhu cầu sử dụng.

Khác biệt về nguồn gốc

Gelatin có xuất xứ từ động vật, được chiết xuất từ collagen có trong da, xương hoặc sụn của các loài như bò, heo, cá.

Nhờ đặc điểm này, Gelatin chứa nhiều protein dạng thủy phân và thường được sử dụng phổ biến trong ngành thực phẩm cũng như dược phẩm. Nhiều người thắc mắc Gelatin ăn chay được không? Câu trả lời là không vì sản phẩm có nguồn gốc từ động vật.

Ngược lại, bột rau câu là sản phẩm hoàn toàn có nguồn gốc thực vật, được chiết xuất từ các loại tảo đỏ biển như Gracilaria hoặc Eucheuma. Điều này giúp bột rau câu phù hợp với người ăn chay hoặc kiêng thực phẩm có nguồn gốc động vật.

Khác biệt về đặc điểm

Gelatin có khả năng tạo kết cấu dẻo mềm, đàn hồi và mượt mà cho món ăn. Khi hòa tan và để nguội, Gelatin sẽ đông lại ở nhiệt độ thấp, tạo nên cảm giác mềm mại, tan nhẹ trong miệng.

Tuy nhiên, Gelatin có điểm yếu là dễ bị tan chảy ở nhiệt độ phòng cao, nên các món ăn làm từ Gelatin cần được bảo quản lạnh.

Trong khi đó, bột rau câu sau khi đun sôi và làm nguội sẽ tạo đông ở nhiệt độ phòng, cho kết cấu giòn, chắc hơn nhiều so với gelatin. Đặc biệt, thành phẩm từ bột rau câu ít bị chảy hoặc biến dạng khi để ở nhiệt độ thường, rất phù hợp với điều kiện khí hậu nóng ẩm như ở Việt Nam.

Về ứng dụng

Gelatin thường được sử dụng trong các món tráng miệng cao cấp, đòi hỏi độ mịn, mềm và tinh tế như mousse, panna cotta, kẹo dẻo hoặc hỗ trợ tạo độ sệt nhẹ cho nước sốt. Ngược lại, bột rau câu là lựa chọn lý tưởng cho các món thạch truyền thống, thạch trái cây, bánh trung thu thạch nhờ kết cấu giòn chắc, dễ chế biến.

Gelatin mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe nếu được dùng đủ lượng và đúng cách. Với các công dụng như giảm đau khớp, làm đẹp da đến hỗ trợ tiêu hóa, loại protein đơn giản này hoàn toàn xứng đáng có mặt trong thực đơn hàng ngày của bạn. Tuy nhiên, để phát huy tối đa lợi ích và hạn chế tác dụng phụ ngoài mong muốn, bạn cần biết sử dụng đúng cách, đủ lượng.