Khuôn mặt trẻ tự kỷ và những dấu hiệu nhận biết khác bố mẹ cần biết

Khuôn mặt trẻ tự kỷ thường có những điểm đặc trưng khác với các trẻ bình thường. Tuy nhiên không phải ai cũng biết cách phân biệt và nhận diện các đặc điểm này. Nhận biết sớm các dấu hiệu này giúp bố mẹ đưa ra phương pháp điều trị kịp thời để trẻ sớm hòa nhập với cộng đồng.

Tự kỷ là gì?

Tự kỷ là một trong những rối loạn phức tạp của phát triển não bộ

Tự kỷ (còn được gọi là rối loạn phổ tự kỷ) là một trong những rối loạn phức tạp của phát triển não bộ. Bệnh tự kỷ khiến người bệnh gặp phải những vấn đề về quan hệ nhân sinh, cùng nhiều khó khăn về khả năng giao tiếp, sở thích, kiểm soát hành động và suy nghĩ.

Bệnh tự kỷ ở trẻ hình thành do những rối loạn của não bộ như sự thay đổi cấu trúc tiểu não, thùy trán, thùy thái dương, thiếu hụt hoạt hóa cấu tạo lưới, bất thường về sinh hóa thần kinh do các đoạn gen xuất hiện bất thường. Đây là một số giả thuyết được đưa ra để giải thích cơ chế hình thành bệnh và chưa được chứng minh chính xác.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh tự kỷ ở trẻ

Bệnh tự kỷ ở trẻ em do nhiều nguyên nhân tạo thành. Trong đó có thể kể đến một số nguyên nhân như:

Di truyền

Nhiều ý kiến cho rằng gen ảnh hưởng rất lớn đến nguy cơ hình thành tự kỷ. Gen bị lỗi có thể làm cho người bệnh dễ mắc chứng tự kỷ hơn nếu có thêm các yếu tố khác tác động, ví dụ như mất cân bằng hóa học, virus hoặc hóa chất hoặc thiếu oxy khi sinh.

Do quá trình mang thai

Nếu trong quá trình mang thai, người mẹ bị tiếp xúc thường xuyên với các chất độc hại như thuốc lá, rượu bia, ma túy; nhiễm virus Rubella; mắc bệnh lý tuyến giáp gây thiếu hụt tyroxin cũng là nguyên nhân gây bệnh tự kỷ ở trẻ em. Ngoài ra, các yếu tố từ môi trường ngoài như ô nhiễm không khí, thực phẩm bẩn, thuốc diệt cỏ,... cũng làm tăng nguy cơ trẻ mắc bệnh tự kỷ.

Sự quan tâm của gia đình

Trong quá trình phát triển của trẻ, nếu gia đình ít quan tâm, dạy dỗ và trò chuyện cùng trẻ thì cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Hoặc gia đình thường có mâu thuẫn, cãi vã, xung đột cũng ảnh hưởng lớn đến tâm lý và sự phát triển não bộ của trẻ. Gia đình là môi trường các con tiếp xúc nhiều nhất, kích thích sự phát triển về mọi mặt của trẻ đặc biệt là ngôn ngữ và kỹ năng nhận biết về môi trường xung quanh trẻ và những nhu cầu riêng biệt của trẻ.

Các đặc điểm trên khuôn mặt trẻ tự kỷ

Đặc điểm khuôn mặt trẻ tự kỷ

Nhận biết khuôn mặt của trẻ tự kỷ giúp bố mẹ phần nào phát hiện sớm tình trạng bệnh của trẻ. Các nhà khoa học của Đại học Missouri (Mỹ) đã tái hiện chân dung của gần 30 bé trai chia làm 2 nhóm: Tự kỷ và bình thường. Sau thời gian dài phân tích, nghiên cứu, kết luận của họ là khuôn mặt và trí tuệ của trẻ phát triển sóng đôi với nhau. Tức là trí tuệ có thể tác động đến khuôn mặt và ngược lại. Quá trình này bắt đầu từ giai đoạn phôi thai và kéo dài cho đến hết tuổi thiếu niên.

Cụ thể, khuôn mặt trẻ tự kỷ to ngang, mắt dài, mũi ngắn, miệng rộng và nhân trung vừa rộng, vừa ngắn.

Các dấu hiệu nhận biết trẻ tự kỷ khác

Trẻ tự kỷ có nhiều rối loạn về ngôn ngữ, tính cách, ăn uống 

Bên cạnh nhận biết từ các đặc điểm trên khuôn mặt trẻ tự kỷ, một số biểu hiện dưới đây giúp ba mẹ xác định đúng hơn tình trạng bệnh của trẻ để có biện pháp chăm sóc phù hợp.

• Rối loạn ngôn ngữ: Trẻ chậm nói, hoặc không nói, thường phát âm vô nghĩa, dạy không nói theo. Nếu trẻ nói được thì lại nói nhại lời, nhại quảng cáo, chỉ nói khi đòi ăn, đòi đi,… Giao tiếp khó khăn, trẻ không biết đặt câu hỏi, hoặc lặp lại nhiều lần một câu hỏi. Giọng nói trẻ lơ lớ, thiếu diễn cảm, nói nhanh, nói ríu lời, nói rất to.
• Không hòa nhập: Trẻ thích tự chơi một mình; tự cầm nắm, chơi đi chơi lại một món đồ; có thể xem đi xem lại một thứ nhiều giờ đồng hồ hoặc có biểu hiện tăng động, không phản ứng với nguy hiểm. Trẻ quan tâm tới các đồ vật nhiều hơn là những người xung quanh, không quan tâm đến sự thay đổi từ môi trường. Một số trẻ lại sợ môi trường lạ, đông người. 
• Xuất hiện một số khả năng đặc biệt: Một số trẻ có thể ghi nhớ nhanh số điện thoại, các loại xe ô tô, nhớ vị trí hoặc nơi chốn, khả năng chơi một số trò chơi điện tử rất giỏi, thuộc lòng nhiều bài hát, đọc số chữ rất sớm, làm toán cộng nhẩm nhanh, bắt chước động tác nhanh. 
• Rối loạn cảm giác: Một số trẻ tự kỷ có thần kinh nhạy cảm, sợ ánh sáng, âm thanh lớn, mùi vị, không thích người khác đụng vào người… Một số khác lại thích thú với ánh sáng và sự chuyển động, thích sờ đồ vật, thích được ôm giữ thật chặt, giảm cảm giác đau.
• Rối loạn ăn uống: Trẻ tự kỷ có thể ăn mà không nhai hoặc phản ứng mạnh trước những thức ăn không được băm nhỏ, chán ăn, ói mửa, rối loạn động tác mút.

Khuôn mặt trẻ tự kỷ và những biểu hiện khác trên cơ thể trẻ là dấu hiệu rõ ràng nhất để bố mẹ có thể phát hiện bệnh tại nhà. Nếu trẻ có những dấu hiệu kể trên, bố mẹ nên can thiệp sớm để giúp trẻ sớm hòa nhập với cộng đồng.

Nhật Lệ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp