Lao thanh quản: Nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị

Lao thanh quản là một bệnh viêm thanh quản đặc hiệu do vi khuẩn gây ra, chủ yếu là Mycobacterium tuberculosis. Bài viết dưới đây, Nhà thuốc Long Châu sẽ trình bày một số thông tin chi tiết về loại bệnh lý này. 

Lao thanh quản là gì?

Lao thanh quản là một bệnh viêm thanh quản đặc hiệu do vi khuẩn lao (Mycobacterium tuberculosis) gây ra. Đây là một dạng lao ngoài phổi thứ phát sau khi có lao sơ nhiễm, khi vi khuẩn lao chủ yếu tích tụ và gây tổn thương ở thanh quản. 

Bệnh lao thanh quản có mối liên quan mật thiết với lao phổi. Vi khuẩn lao trong đờm hoặc mủ từ phổi có thể dính vào thanh quản khi đi qua cơ quan này và gây nhiễm bệnh. Ngoài ra, vi khuẩn lao cũng có thể xâm nhập vào thanh quản qua đường bạch huyết và đường máu.

Bệnh lao thanh quản rất hiếm, chỉ chiếm tỷ lệ mắc khoảng 1% trong số các bệnh lý lao ngoài phổi. Tuy nhiên, khi mắc bệnh, lao thanh quản có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến giọng nói, nuốt và hô hấp của người bệnh. Đồng thời, những di chứng lao thanh quản để lại có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Nguyên nhân gây bệnh lao thanh quản

Nguyên nhân mắc bệnh lao thanh quản chủ yếu là do vi khuẩn lao M. tuberculosis gây nên. Sau khi xâm nhập vào cơ thể, vi khuẩn lao tấn công máu, bạch huyết và đường hô hấp để lan tỏa đến các bộ phận khác trên cơ thể. Dưới đây là các yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh lao thanh quản:

• Tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh và không tiêm phòng BCG.
• Sống trong môi trường đói nghèo, làm việc trong môi trường ô nhiễm: Những điều kiện này tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn lao phát triển và gây bệnh.
• Mắc các căn bệnh mãn tính làm suy giảm hệ miễn dịch như gan, tiểu đường, bệnh thận,…
• Mắc các bệnh cấp tính như cúm, quai bị, sởi.
• Mắc bệnh ung thư: Hệ miễn dịch suy giảm, không có khả năng chống lại tác nhân gây hại.
• Sử dụng thuốc ức chế miễn dịch trong thời gian dài: Điều này làm suy giảm sức đề kháng và hệ miễn dịch.
• Thường xuyên tiêu thụ đồ uống chứa cồn và chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,...

Các triệu chứng của lao thanh quản

Khi lao thanh quản mới phát triển, người bệnh thường có các triệu chứng như sốt về chiều và sụt cân. Tuy nhiên, triệu chứng toàn thân có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ tổn thương do bệnh gây ra ở từng trường hợp cụ thể.

Triệu chứng cơ năng

• Khàn tiếng: Đây là triệu chứng phổ biến nhất và xuất hiện sớm khi bị lao thanh quản. Ban đầu, có thể xuất hiện khàn nhẹ, sau đó tiếng nói sẽ mất dần.
• Nuốt vướng, đau: Nếu sụn phễu và mép sau của thanh quản bị tổn thương, người bệnh có thể trải qua cảm giác đau khi nuốt, đặc biệt là khi ăn, hoặc nói.
• Khó thở: Khi bệnh tiến triển và gây tổn thương nặng cho phổi, người bệnh có thể trải qua khó thở nghiêm trọng, cảm thấy khó thở mỗi khi thở.
• Ho: Ho là một triệu chứng phổ biến khi mắc lao thanh quản. Người bệnh có thể trải qua cơn ho nhiều, ho khan và có thể xảy ra theo từng cơn.

Triệu chứng thực thể

Giai đoạn đầu

Ở giai đoạn này, lớp niêm mạc của thanh quản có màu đỏ hồng, và hai dây thanh có dấu hiệu sưng và đỏ. Sau vài ngày, một dây thanh quản có thể trở lại bình thường, trong khi dây thanh quản còn lại vẫn bị viêm, gây sưng và gây ra sự xung huyết nhẹ, dẫn đến triệu chứng khàn tiếng.

Giai đoạn thứ hai 

Trong giai đoạn này, bệnh lao thanh quản tiến triển và có các triệu chứng nặng hơn. Vùng dây thanh quản có dấu hiệu phù nề, lở loét và xuất hiện các nốt sùi đan xen nhau. Trong đờm của người bệnh có thể thấy có sự xuất hiện rất nhiều vi khuẩn lao.

• Phù nề: Lớp niêm mạc bị dày, sưng đỏ và có một số điểm màu xám nhạt. Khi toàn bộ bờ thanh quản bị phù nề, có thể gây biến dạng thanh quản.
• Loét: Trên lớp niêm mạc bị phù nề, có thể xuất hiện các vết loét. Lớp niêm mạc xung quanh vết loét sẽ bị sưng phù, chứa nhiều nước. Khi quan sát, có thể thấy các chấm sáng trên vùng loét. Nếu những nang lao này bị vỡ, có thể tạo thành các vết loét lớn và xuất hiện các khối u nhỏ.
• Sùi: Ở mép sau và dọc theo bờ của các vết loét, có sự xuất hiện của các nốt sùi có hình dạng giống như súp lơ.

Giai đoạn thứ ba

Trong giai đoạn này, bệnh lao đã tấn công sâu vào lớp màng sụn và gây tổn thương hoại tử.

Phương pháp điều trị lao thanh quản

Khi phát hiện bệnh lao thanh quản, việc đến gặp bác sĩ chuyên khoa là rất quan trọng để tiến hành thăm khám và nhận được phác đồ điều trị phù hợp. Bác sĩ sẽ đưa ra một đơn thuốc điều trị bao gồm các loại thuốc chống viêm và thuốc chống phù nề nhằm ngăn ngừa các biến chứng, cải thiện tình trạng bệnh.

Điều trị đặc hiệu

Phương pháp điều trị lao thanh quản thường được chia thành hai giai đoạn: giai đoạn tấn công và giai đoạn duy trì. Giai đoạn tấn công kéo dài từ 2 đến 3 tháng, trong khi giai đoạn duy trì kéo dài từ 4 đến 6 tháng.

Phác đồ điều trị bệnh lao thanh quản thường tuân thủ chương trình DOTS (Directly Observed Treatment Short-course), và có thể được biểu diễn bằng các ký tự như 2RHSZ/6HE, SHRZE/1HRZE/5H3R3E3. 

Điều trị không đặc hiệu

• Nghỉ ngơi: Bệnh nhân nên có chế độ nghỉ ngơi phù hợp để cơ thể có thể hồi phục. Không nên làm việc quá sức để tránh tình trạng suy nhược và giúp sức khỏe phục hồi.
• Chế độ dinh dưỡng: Bệnh nhân cần cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết thông qua chế độ ăn uống. Đây là cách giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục và tăng cường hệ miễn dịch để chống lại các tác nhân gây hại. Nên ăn đủ các nhóm thực phẩm, bao gồm rau, củ, quả, ngũ cốc, thực phẩm giàu protein, các chất dinh dưỡng khác.
• Tránh sử dụng đồ uống kích thích: Rượu, bia và thuốc lá là những chất kích thích có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, làm tình trạng bệnh trở nên nặng hơn. Do đó, bệnh nhân cần tuyệt đối tránh sử dụng những chất này trong quá trình điều trị.
• Bảo vệ thanh quản: Trong quá trình điều trị, bệnh nhân nên tránh lạm dụng giọng nói để không gây kích thích và áp lực lên vùng thanh quản bị tổn thương. Nên tránh hát hò, hô hấp mạnh và giữ vùng thanh quản trong tình trạng yên tĩnh.
• Mở khí quản: Nếu bệnh gây ra biến chứng và người bệnh cảm thấy khó thở, bác sĩ có thể quyết định thực hiện mở khí quản để cải thiện quá trình hô hấp, đảm bảo sự thông thoáng cho đường thở.

Tiên lượng

Trong trường hợp lao thanh quản đơn thuần, nếu áp dụng phác đồ điều trị phù hợp, bệnh nhân có thể khỏi hoàn toàn sau quá trình điều trị.

Tuy nhiên, trong trường hợp nhiễm vi khuẩn lao kháng thuốc, bệnh nhân sẽ cần sử dụng đồng thời nhiều loại thuốc và bác sĩ sẽ kê đơn điều trị bằng nhóm quinolon. Việc sử dụng các loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn.

Ngoài ra, lao thanh quản cũng rất dễ bị nhầm lẫn với một số bệnh khác ở đường hô hấp như cảm cúm, viêm thanh quản, u nang thanh quản,... Do đó, khi xuất hiện các dấu hiệu của bệnh, người bệnh không nên tự ý mua thuốc để tự điều trị, vì điều này có thể làm bệnh trở nặng hơn và gây nguy hiểm đến tính mạng. Thay vào đó, bệnh nhân nên tìm đến bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán chính xác, từ đó áp dụng liệu pháp điều trị phù hợp.

Bài viết trên đây là những chia sẻ của Nhà thuốc Long Châu về thông tin cụ thể của bệnh lao thanh quản. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn sẽ có thêm nhiều kiến thức hữu ích cho riêng mình nhé!

Tuyết Trâm

Nguồn tham khảo: Tổng hợp