Mỡ máu - Kẻ thù thầm lặng của trái tim

Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao nhiều người trẻ tuổi đột ngột bị đau tim không? Câu trả lời có thể nằm ở một "kẻ thù" mà chúng ta thường ít để ý đến đó là mỡ máu cao. Nếu không được kiểm soát, nó có thể gây ra biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu cơ tim. Đây là một căn bệnh "thầm lặng" nhưng lại rất nguy hiểm.

Mỡ máu cao là gì?

Mỡ máu, hay còn gọi là lipid máu, là tổng hợp các chất béo có trong máu như cholesterol, triglyceride. Khi lượng chất béo này vượt quá mức cho phép, chúng sẽ tích tụ trong thành mạch máu, giống như việc một ống nước bị đóng cặn, điều này làm hẹp lòng mạch khiến máu lưu thông khó khăn hơn, và lâu dần gây xơ vữa động mạch. Đây chính là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm.

Tại sao mỡ máu cao lại là "kẻ giết người thầm lặng"?

Nguyên nhân chính khiến mỡ máu cao trở thành "kẻ giết người thầm lặng" nằm ở sự âm thầm của bệnh trong suốt quá trình phát triển và những hệ quả nghiêm trọng mà nó mang lại cho sức khỏe tim mạch.

Không có triệu chứng rõ ràng

Ở giai đoạn đầu, mỡ máu cao thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào và khiến người bệnh dễ dàng bỏ qua tình trạng sức khỏe của mình. Việc này dẫn đến sự chủ quan, lơ là trong kiểm tra và theo dõi sức khỏe định kỳ.

Tiến triển âm thầm

Quá trình xơ vữa động mạch diễn ra từ từ, không gây đau đớn. Chỉ đến khi các động mạch bị tắc nghẽn hoặc hẹp nghiêm trọng, người bệnh mới bắt đầu cảm nhận các triệu chứng rõ ràng như đau ngực, khó thở, hoặc thậm chí là những biến cố tim mạch đột ngột. Khi đó, bệnh đã ở giai đoạn nặng, khó điều trị.

Gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm

Mỡ máu cao là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra các bệnh lý tim mạch nguy hiểm, có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được kiểm soát kịp thời. Dưới đây là một số biến chứng chính của tình trạng này:

• Đột quỵ: Khi cục máu đông hình thành và di chuyển đến não, gây tắc nghẽn mạch máu não, nó có thể dẫn đến đột quỵ, gây tổn thương não nghiêm trọng, thậm chí tử vong nếu không được xử lý kịp thời.
• Nhồi máu cơ tim: Khi cục máu đông làm tắc nghẽn động mạch vành, làm giảm hoặc ngăn cản lưu lượng máu đến tim. Điều này khiến cơ tim không được cung cấp đủ oxy, dẫn đến nhồi máu cơ tim - một tình trạng nguy cấp có thể gây tử vong nhanh chóng.
• Xơ vữa động mạch: Mỡ máu cao làm gia tăng quá trình tích tụ chất béo, canxi và các thành phần khác trong lòng mạch, dẫn đến xơ vữa động mạch. Điều này không chỉ gây hẹp và cứng động mạch mà còn làm giảm lưu lượng máu đến các cơ quan quan trọng như tim, não và thận, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe toàn thân.

Nguyên nhân gây rối loạn mỡ máu

Chế độ ăn uống không lành mạnh: Thường xuyên ăn các loại thực phẩm giàu chất béo bão hòa, cholesterol, đồ ăn nhanh, đồ ngọt. Cơ thể sẽ tích tụ lượng mỡ thừa, làm tăng cholesterol xấu (LDL) và giảm cholesterol tốt (HDL).

Ít vận động: Lười vận động, ít tập thể dục khiến lượng mỡ dư thừa sẽ không được đốt cháy, dẫn đến tích tụ mỡ trong cơ thể. Điều này không chỉ làm tăng cân mà còn gây mất cân bằng trong các chỉ số mỡ máu.

Di truyền: Nếu trong gia đình có người thân mắc bệnh tim mạch hoặc có tiền sử mỡ máu cao, nguy cơ bạn gặp phải tình trạng tương tự sẽ tăng cao. Những người có yếu tố di truyền này thường có xu hướng sản xuất cholesterol quá mức hoặc không thể loại bỏ cholesterol dư thừa khỏi máu một cách hiệu quả, dẫn đến tích tụ mỡ trong máu.

Các yếu tố khác: Bệnh tiểu đường, tăng huyết áp, béo phì, uống rượu bia,... đều là những “đồng phạm” góp phần làm gia tăng nguy cơ rối loạn mỡ máu.

Ai có nguy cơ cao bị rối loạn mỡ máu?

Một số đối tượng có nguy cơ cao bị rối loạn mỡ máu như:

• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch, mỡ máu cao;
• Người mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, tăng huyết áp,...
• Người ít vận động;
• Người lớn tuổi;
• Người thừa cân, béo phì;
• Người hút thuốc lá;
• Người thường xuyên uống rượu bia.

Tầm quan trọng của việc tầm soát sớm

Để phòng ngừa và điều trị hiệu quả bệnh mỡ máu cao, việc tầm soát sớm là vô cùng quan trọng. Bằng cách xét nghiệm máu định kỳ, bạn có thể phát hiện sớm tình trạng rối loạn mỡ máu và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Làm thế nào để kiểm soát mỡ máu?

• Chế độ uống thuốc: Uống thuốc điều trị rối loạn mỡ máu đều đặn theo lời dặn của bác sĩ.
• Chế độ ăn: Hạn chế đồ ăn nhanh, đồ ngọt, thức ăn nhiều dầu mỡ, tăng cường ăn rau xanh, trái cây, các loại hạt.
• Hạn chế uống rượu bia: Rượu bia làm tăng lượng triglyceride trong máu.
• Chế độ tập luyện: Tập thể dục đều đặn, ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần. Duy trì cân nặng hợp lý.
• Không hút thuốc lá: Hút thuốc làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.

Mỡ máu cao thực sự là một "kẻ giết người thầm lặng" bởi vì nó không gây ra triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, nhưng lại dẫn đến những biến chứng nguy hiểm và có thể gây tử vong đột ngột như đột quỵ hay nhồi máu cơ tim. Điều này khiến cho việc phòng ngừa và tầm soát sớm trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Thông qua việc duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát chế độ ăn uống, tập luyện đều đặn và tuân thủ chỉ định của bác sĩ, bạn có thể ngăn ngừa và kiểm soát mỡ máu cao một cách hiệu quả. 

Hãy chủ động tầm soát sức khỏe để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những nguy cơ tiềm ẩn liên quan đến mỡ máu cao. Sức khỏe của bạn nằm trong tay bạn - đừng chờ đến khi quá muộn để hành động.

Nếu bạn quan tâm đến sức khỏe tim mạch hoặc đang lo ngại về tình trạng sức khỏe của mình, hãy tham khảo thêm bài kiểm tra nguy cơ mắc bệnh tim mạch tại đây.