Muối hột - Gia vị truyền thống mang nhiều lợi ích sức khỏe

Bên cạnh muối tinh luyện, muối hột vẫn giữ vai trò quan trọng trong ẩm thực truyền thống. Do ít qua tinh chế, muối hột còn giữ lại một lượng nhỏ khoáng vi lượng tự nhiên tốt cho sức khỏe. Bạn hãy cùng Nhà Thuốc Long Châu tìm hiểu về thành phần dinh dưỡng, lợi ích sức khỏe và cách dùng muối hột để tối ưu lợi ích.

Muối hột là gì? Khác gì so với muối tinh luyện?

Muối hột là loại muối ăn được tạo thành từ quá trình phơi nước biển hoặc khai thác muối mỏ rồi để kết tinh tự nhiên. Hạt muối thường có kích thước lớn, màu trắng ngà hoặc hơi xám do còn giữ lại một phần khoáng chất tự nhiên.

Muối hột ít hoặc thậm chí là không trải qua quá trình tinh chế sâu, không tẩy trắng và không bổ sung phụ gia chống vón như muối tinh. Từ lâu, muối hột được sử dụng phổ biến trong ẩm thực truyền thống, chế biến món ăn, muối dưa, cũng như trong các mẹo dân gian chăm sóc sức khỏe như súc miệng, ngâm chân hay chườm nóng.

Muối hột và muối tinh đều có thành phần chính là natri clorua (NaCl), tuy nhiên sự khác biệt nằm ở quy trình sản xuất, mức độ tinh chế và hàm lượng khoáng vi lượng còn lại.

Muối tinh thường được tinh luyện kỹ, loại bỏ gần như hoàn toàn khoáng chất tự nhiên để tạo hạt nhỏ, trắng, mịn và dễ tan. Trong khi đó, muối hột giữ được cấu trúc hạt to, tan chậm hơn và còn sót lại một lượng nhỏ khoáng như kali, magie, canxi. Sự khác biệt này ảnh hưởng đến cách sử dụng, cảm nhận vị mặn và giá trị dinh dưỡng tương đối của từng loại.

Thành phần dinh dưỡng của muối hột

Muối hột ít hoặc không trải qua tinh luyện sâu nên không bị loại bỏ hoàn toàn các khoáng vi lượng như trong muối tinh luyện. Ước tính trong 100g muối hột có chứa:

• Natri: 38.000 mg, là khoáng chất thiết yếu giúp duy trì cân bằng nước, dẫn truyền thần kinh và co cơ, nhưng cần hạn chế để tránh tăng huyết áp.
• Clo: 60.000 mg, kết hợp với natri tạo thành NaCl, hỗ trợ cân bằng điện giải và hình thành acid dịch vị cho tiêu hóa.
• Kali: 200 - 400 mg, góp phần điều hòa huyết áp và hỗ trợ hoạt động của tim, cơ bắp.
• Canxi: 50 - 100 mg, tham gia cấu trúc xương và răng, hỗ trợ co cơ và dẫn truyền thần kinh.
• Magie: 20 - 50 mg, hỗ trợ thư giãn cơ, chức năng thần kinh và chuyển hóa năng lượng.
• Sắt: 1 - 3 mg, tham gia tạo hemoglobin, hỗ trợ vận chuyển oxy trong máu.
• I-ốt: Hàm lượng rất thấp hoặc không đáng kể.

Cần lưu ý, hàm lượng dưỡng chất này không cố định và phụ thuộc vào nguồn gốc và phương pháp sản xuất muối.

Lợi ích của muối hột đối với sức khỏe

Muối hột mang đến những lợi ích nhất định đối với sức khỏe khi sử dụng đúng cách và đúng liều lượng.

Hỗ trợ cân bằng điện giải cho cơ thể

Muối hột cung cấp natri - khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa dịch thể, duy trì cân bằng nước giữa trong và ngoài tế bào. Khi sử dụng ở lượng phù hợp, natri giúp ổn định huyết áp, hỗ trợ dẫn truyền thần kinh và hoạt động co cơ. Điều này đặc biệt có lợi với người vận động nhiều, lao động nặng hoặc ra mồ hôi nhiều cần bù điện giải đúng cách.

Hỗ trợ sức khỏe răng miệng

Súc miệng bằng nước muối hột pha loãng là cách đơn giản giúp giảm vi khuẩn trong khoang miệng. Tính sát khuẩn tự nhiên của muối hỗ trợ giảm viêm nướu, hạn chế hôi miệng và làm dịu các tổn thương nhỏ ở niêm mạc miệng. Phương pháp này dễ thực hiện, chi phí thấp và phù hợp để duy trì vệ sinh răng miệng hằng ngày.

Làm sạch thực phẩm

Muối hột thường được dùng để làm sạch thực phẩm như rửa rau bằng nước muối, ngâm hoa quả bằng nước muối. Nhờ khả năng tạo áp suất thẩm thấu cao, nước muối loãng giúp làm sạch bề mặt thực phẩm và giảm một phần vi sinh vật bám trên bề mặt nguyên liệu. Việc này góp phần giảm nguy cơ nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, hỗ trợ bảo vệ sức khỏe khi sử dụng thực phẩm hằng ngày.

Thư giãn cơ bắp, giảm mệt mỏi

Khi được hòa tan ở nồng độ phù hợp để ngâm chân hoặc tắm, muối hột có thể giúp thư giãn cơ bắp và giảm cảm giác mệt mỏi. Tác dụng này đến từ khả năng cải thiện tuần hoàn ngoại vi và tạo cảm giác ấm, giúp cơ thể thả lỏng sau thời gian lao động hoặc vận động kéo dài.

Giảm phụ thuộc vào gia vị công nghiệp

Việc sử dụng muối hột trong nấu ăn với lượng vừa phải giúp làm nổi bật hương vị tự nhiên của thực phẩm. Nhờ đó, người dùng có thể giảm phụ thuộc vào các loại gia vị công nghiệp chứa nhiều chất phụ gia, góp phần xây dựng chế độ ăn uống đơn giản, cân đối và lành mạnh hơn.

Cách sử dụng muối hột để tối ưu lợi ích sức khỏe

Để muối hột phát huy tối đa giá trị đối với sức khỏe mà không gây tác dụng phụ, việc sử dụng đúng cách, đúng liều lượng và đúng mục đích rất quan trọng.

Dùng muối hột thay thế một phần muối tinh

Muối hột có thể được dùng thay thế một phần muối tinh trong nấu ăn hằng ngày vì thường chứa một lượng nhỏ khoáng chất tự nhiên như kali, magie, canxi, giúp đa dạng nguồn khoáng nạp vào cơ thể và tạo hương vị đậm, tự nhiên hơn cho món ăn. Tuy nhiên, muối hột không nên thay thế hoàn toàn muối tinh vì đa số muối tinh hiện nay đã được bổ sung i-ốt, vi chất thiết yếu cho chức năng tuyến giáp và sự phát triển trí não.

Liều lượng khuyến nghị mỗi ngày

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tổng lượng muối tiêu thụ mỗi ngày nên dưới 5g cho người trưởng thành. Con số này bao gồm toàn bộ lượng muối có trong thức ăn nấu tại nhà và thực phẩm chế biến sẵn. Việc sử dụng quá mức đều làm tăng nguy cơ cao huyết áp và các bệnh tim mạch.

Ưu tiên muối hột sạch, rõ nguồn gốc

Khi sử dụng muối hột trong ăn uống, bạn cần ưu tiên sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm soát chất lượng và đảm bảo an toàn vệ sinh. Tránh dùng muối hột lẫn tạp chất như cát, bụi hoặc kim loại nặng, vi nhựa, vì có thể gây hại cho sức khỏe nếu sử dụng lâu dài.

Không lạm dụng cho mục đích “thải độc”

Thanh lọc cơ thể bằng nước muối, thải độc đại tràng bằng nước muối hiện đang được nhiều người truyền miệng. Tuy nhiên hiện chưa có bằng chứng khoa học đáng tin cậy chứng minh điều này. Việc lạm dụng muối hột có thể làm tăng lượng natri nạp vào, gây ảnh hưởng xấu đến huyết áp, tim mạch và chức năng thận.

Muối hột là gia vị truyền thống mang giá trị dinh dưỡng nhất định nếu được sử dụng đúng liều lượng và đúng cách. Thay vì lạm dụng, việc dùng muối hột hợp lý trong chế độ ăn hàng ngày có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, để bảo vệ tim mạch và huyết áp, mỗi người vẫn cần kiểm soát lượng muối nạp vào và kết hợp ăn uống cân bằng.