Nấm da mặt: Nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa trị

Có thể bạn hơi xa lạ với “nấm da mặt”, nhưng lại rất quen thuộc với “nấm”, một số bạn luôn cho rằng nấm da chỉ xuất hiện ở tay, chân hoặc đùi nhưng họ không biết, mặt cũng có thể bị nhiễm nấm mà chúng ta gọi là “nấm da mặt”.

Nấm da mặt là gì?

Da, một trong những cơ quan lớn nhất của cơ thể chúng ta, chứa đựng rất nhiều cộng đồng vi sinh vật, bao gồm cả những sinh vật cộng sinh vô hại. Trong đó, nấm đại diện cho một phần không thể thiếu của hệ vi sinh vật trên da. Mạng lưới tương tác phức tạp của chúng với vật chủ hình thành khả năng miễn dịch bảo vệ trong quá trình cân bằng nội môi. Nếu khả năng miễn dịch của vật chủ bị suy giảm, các loại nấm cư trú trên da và nấm môi trường có thể gây ra nhiễm trùng da.

Nấm da là một bệnh ngoài da phổ biến, có thể gặp ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể và vùng mặt cũng không ngoại lệ. Nhiễm nấm ở mặt chủ yếu xảy ra ở mặt trẻ em và thanh thiếu niên, là bệnh do một số chủng nấm như Aspergillus, Candida albicans, Penicillium,... gây ra. Đặc biệt là Malassezia - loại nấm hội sinh phổ biến nhất trên da động vật có vú, có thể gây ra các bệnh lý về da, nổi trội mà mọi người thường hay nhắc đến là bệnh lang ben trên mặt.

Nguyên nhân nhiễm nấm da mặt

Tiếp xúc với nguồn lây nhiễm

Nấm da mặt có khả năng lây nhiễm ở mức độ nhất định, có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với nấm.

Khả năng miễn dịch thấp

Nhiễm nấm trên mặt có thể là do chức năng rào cản của da mặt bị suy giảm dẫn đến tổn thương tế bào lớp sừng, làm giảm sức đề kháng của da, dẫn đến nhiễm nấm trên mặt.

Làm sạch da không đúng cách

Nhiễm nấm da mặt cũng có thể do không chú ý vệ sinh da mặt hoặc thường xuyên sử dụng mỹ phẩm kém chất lượng.

Những đối tượng dễ nhiễm nấm da mặt

• Những người sống ở vùng nóng ẩm và mùa nhiệt độ cao dễ nhiễm nấm da mặt hơn người sống ở khí hậu lạnh.
• Trẻ nhỏ chưa có đủ ý thức về vệ sinh cá nhân.
• Béo phì, tăng tiết mồ hôi, tiểu đường, bệnh suy nhược mãn tính và sử dụng glucocorticoid lâu dài đều là những nhóm dễ mắc bệnh.

Triệu chứng của nhiễm nấm da mặt

Nấm da mặt có thể gây tổn thương chức năng hàng rào bảo vệ da. Đầu tiên, các tổn thương xuất hiện dưới dạng đỏ da, khô, ban đỏ và mụn sẩn (sần) hoặc mụn nước nhỏ, sau đó hình thành các mảng đỏ có vảy, viền rõ ràng, vùng trung tâm xẹp xuống, tạo thành các tổn thương hình khuyên. Đặc biệt, người bị nấm vùng mặt sẽ cảm thấy rất ngứa và phản xạ gãi có thể dẫn đến bệnh chàm cục bộ. Nếu là lang ben, màu sắc của các đốm tổn thương đã thay đổi đáng kể, một số đốm sẽ xuất hiện màu trắng, hình dáng không đồng đều, ảnh hưởng rất lớn đến diện mạo con người.

Bệnh nhân nhiễm nấm vùng mặt nếu không điều trị kịp thời, nấm có thể nhân lên nhanh chóng và lây nhiễm sang các bộ phận khác của cơ thể như nấm bàn chân, nấm tay, nấm da đầu,... Tình trạng có thể trở nên trầm trọng hơn, gây bào mòn da, tiết dịch, đau nhức, ảnh hưởng đến vẻ bề ngoài và thậm chí gây ra các biến chứng khác, chẳng hạn như viêm giác mạc, viêm kết mạc,... Sốt và nhức đầu có thể xảy ra, gây tổn hại nghiêm trọng cho cơ thể. Trong một số ít trường hợp, sự phát triển quá mức của nấm có thể gây nhiễm trùng máu hoặc các cơ quan nội tạng.

Cần phân biệt với các bệnh da mặt khác

Các bệnh về da mặt cần được chẩn đoán phân biệt với viêm da nấm ở mặt chủ yếu bao gồm:

• Phát ban dị ứng do mỹ phẩm, nước hoa, thuốc xịt gia dụng, thuốc và các chất hóa học khác: Vấn đề này có đặc điểm là phát ban đột ngột, ngứa dữ dội và chủ yếu là nổi mề đay hoặc sốt ban đỏ. Các triệu chứng gần giống nấm mặt, có thể đi kèm với các biểu hiện toàn thân nhưng không hình thành vảy.
• Phát ban do mạt bụi: Bệnh gây ra có đặc điểm là ngứa dữ dội, hình dạng sẩn, rải rác và không hình thành vảy.

Viêm da tiết bã ở mặt: Bệnh có đặc điểm là thường xuất hiện ở những vùng da nhờn trên khuôn mặt như gần mũi, môi, giữa lông mày và trán, trên bề mặt da xuất hiện các mụn nhỏ bong tróc, có thể kèm theo ngứa và khó chịu.

Nhiễm nấm da mặt có tự khỏi không?

Việc nhiễm nấm mặt có thể tự lành hay không cần được đánh giá dựa trên mức độ nghiêm trọng của tình trạng.

Có thể tự chữa lành

Nếu mặt bị nhiễm nấm, các triệu chứng như ban đỏ cục bộ và mụn sẩn có thể xuất hiện. Cơ thể con người cũng có khả năng chống lại sự khử trùng và có khả năng tự sửa chữa. Nếu tình trạng của bạn không đặc biệt nghiêm trọng và khả năng miễn dịch của bạn tương đối tốt, bạn có thể cải thiện nó thông qua việc tự điều chỉnh thói quen sinh hoạt, vệ sinh cá nhân và nói chung là có thể tự phục hồi.

Không thể tự lành

Nếu tình trạng của bạn nghiêm trọng hơn và khả năng miễn dịch của bạn tương đối thấp, bạn sẽ không thể tự chữa lành vào lúc này. Bệnh nhân nên làm theo lời khuyên của bác sĩ và sử dụng thuốc chống nấm để điều trị.

Nấm da mặt có thể được điều trị bằng thuốc mỡ chống nấm tại chỗ, chẳng hạn như kem ketoconazole, naftifine. Ngoài ra cũng cần dùng một số loại thuốc chống nấm đường uống như viên nang itraconazole, viên nén fluconazol, binafine, terbinafine và các thuốc khác để hỗ trợ cải thiện tình trạng bệnh theo hướng dẫn của bác sĩ.

Nhiễm nấm da có thể được chữa khỏi trong khoảng vài tuần điều trị, tùy tình trạng bệnh nặng hay nhẹ mà thời gian khỏi bệnh sẽ khác nhau.

Cách phòng ngừa nhiễm nấm da mặt

Nhiễm nấm có tỷ lệ tái phát nhất định nên người bệnh cũng cần chú ý đến các biện pháp phòng ngừa sau khi khỏi bệnh để tránh tái phát.

• Nhiễm nấm trên mặt có liên quan chặt chẽ đến việc thiếu thói quen vệ sinh tốt. Hãy chú ý giữ gìn da mặt sạch sẽ, vệ sinh tay chân thường xuyên, không dùng tay gãi vào vùng bị ảnh hưởng để tránh tổn thương và nhiễm trùng da.
• Thường xuyên khử trùng khăn mặt.
• Thay vỏ gối, chăn ga ít nhất 1 tuần/lần và phơi khô đúng cách dưới ánh nắng mặt trời.
• Tránh những thực phẩm cay và gây kích ứng như ớt, tỏi.
• Tránh sử dụng các sản phẩm chăm sóc da gây kích ứng để tránh khiến tình trạng trở nên trầm trọng hơn.
• Vì nhiễm nấm chủ yếu là do khả năng miễn dịch và sức đề kháng của cơ thể người bệnh kém nên bạn có thể tăng cường tập luyện ngoài trời một cách hợp lý tùy theo thể trạng của bản thân như chạy bộ, đạp xe,… và ăn nhiều trái cây và rau quả tươi hơn, chẳng hạn như cam, chanh, táo, cà chua,... để giúp tăng cường sức đề kháng.

Tóm lại, nhiễm nấm trên mặt không nên bỏ qua, cần phải điều trị tích cực bằng thuốc và lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp để kiểm soát hợp lý các triệu chứng cũng như ngăn ngừa tái phát bệnh. Trong quá trình điều trị, bạn phải kiên trì dùng thuốc, ngoài ra, bạn cũng cần hình thành thói quen vệ sinh tốt, rửa mặt thường xuyên và đảm bảo thông thoáng trong nhà.