Nám nông là gì? Nguyên nhân, đặc điểm và cách điều trị

Nám nông là một dạng rối loạn sắc tố phổ biến, thường xuất hiện trên lớp biểu bì của da. So với nám chân sâu, nám nông dễ điều trị hơn nếu được can thiệp sớm và đúng cách. Việc hiểu rõ nguyên nhân và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp giúp cải thiện làn da nhanh chóng. Nếu bạn đang bị nám nông thì đây chính là những thông tin bạn cần biết.

Nám nông là gì? Có gì khác với các loại nám da khác?

Có mấy loại nám da? Nám mảng (nám nông), nám chân sâu (nám đốm), nám hỗn hợp là các loại nám da thường được các chuyên gia da liễu nhắc đến. Trong đó, nám nông là một dạng tăng sắc tố da do sự sản sinh quá mức melanin tại lớp biểu bì. Đây là tình trạng phổ biến, thường gặp ở phụ nữ, đặc biệt là những người có làn da sáng màu.

Dưới đây là những đặc điểm chính để nhận biết nám nông:

• Những đốm này có màu nâu sáng, phân bố không đồng đều nhưng không xâm lấn sâu vào lớp hạ bì.
• Vị trí thường gặp là gò má, trán, cằm hoặc vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng. Những khu vực này có mật độ tiếp xúc với tia UV cao, kích thích sản sinh melanin.
• Màu sắc đồng đều, ranh giới rõ ràng là đặc trưng giúp phân biệt nám nông với các dạng nám khác. Nám nông không có sự loang lổ, không ăn sâu vào da như nám chân sâu hoặc nám hỗn hợp. Khi soi da bằng máy phân tích sắc tố, vùng bị nám nông có mức độ tăng melanin tập trung chủ yếu ở lớp thượng bì.
• Nám nông không lan sâu vào hạ bì, có thể mờ đi khi được chăm sóc đúng cách.

Nguyên nhân gây nám nông

Việc xác định nguyên nhân giúp lựa chọn phương pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến sự có mặt của các vết nám nông:

• Tia UV từ ánh nắng mặt trời là nguyên nhân chính kích thích sản xuất melanin quá mức. Khi da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, cơ thể tăng cường sản sinh melanin để bảo vệ da khỏi tia cực tím.
• Rối loạn nội tiết tố thường gặp ở phụ nữ mang thai, sau sinh hoặc trong giai đoạn tiền mãn kinh. Estrogen và progesterone thay đổi làm tăng hoạt động của tế bào sắc tố, dẫn đến sự hình thành nám.
• Mỹ phẩm không phù hợp cũng có thể gây tăng sắc tố da. Các sản phẩm chứa corticoid, hydroquinone hoặc hương liệu mạnh có thể gây kích ứng, làm tổn thương lớp bảo vệ da. Khi hàng rào bảo vệ bị suy yếu, da dễ bị tác động bởi tia UV, dẫn đến sự xuất hiện của nám.
• Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu cha mẹ có nám, nguy cơ con cái mắc phải có thể lên đến 50 - 70%. Yếu tố gen có thể quyết định mức độ nhạy cảm của da với ánh nắng và khả năng sản xuất melanin.
• Chế độ sinh hoạt không lành mạnh như thiếu ngủ, căng thẳng kéo dài có thể làm rối loạn hoạt động của tế bào sắc tố. Stress kích thích cơ thể sản xuất cortisol, làm gia tăng quá trình oxy hóa và gây mất cân bằng sắc tố da. Những đều này dẫn đến sự hình thành vết nám nông.

Phương pháp điều trị nám nông

Việc lựa chọn phương pháp điều trị nám nông phù hợp giúp cải thiện sắc tố da hiệu quả, ngăn ngừa nám tái phát. Nếu đang bị nám nông, dưới đây là những cách trị nám hiệu quả bạn có thể áp dụng:

Sử dụng mỹ phẩm đặc trị nám

Các hoạt chất làm sáng da như Hydroquinone, Niacinamide, Vitamin C, Axit Kojic giúp giảm sự hình thành melanin. Hydroquinone 4% có thể làm mờ 70% nám sau 12 tuần nếu sử dụng đúng cách. Niacinamide và Vitamin C có tác dụng chống oxy hóa, giúp cải thiện độ sáng da.

Tẩy da chết hóa học bằng AHA, BHA hỗ trợ loại bỏ tế bào chết, thúc đẩy tái tạo da, cải thiện sắc tố. Axit glycolic (AHA 5 - 10%) giúp tăng cường quá trình thay da sinh học, hỗ trợ làm đều màu da. Việc sử dụng kem chống nắng SPF 30+ mỗi ngày giúp bảo vệ da khỏi tia UV, ngăn ngừa nám lan rộng.

Liệu pháp công nghệ cao

Laser trị nám sử dụng bước sóng tác động vào melanin mà không làm tổn thương da.Laser Nd: YAG 1064 nm giúp giảm 60 - 80% sắc tố nám sau 4 - 6 buổi điều trị. Công nghệ IPL (Intense Pulsed Light) phát ra ánh sáng xung cường độ cao, giúp làm mờ nám nông hiệu quả. IPL tác động trực tiếp vào melanin mà không xâm lấn lớp da bên dưới. Peel da hóa học bằng axit glycolic, TCA hỗ trợ tái tạo bề mặt da, giúp làm mờ vết nám nhanh hơn.

Phương pháp tự nhiên hỗ trợ làm mờ nám

Phương pháp trị nám da mặt bằng thiên nhiên được nhiều người áp dụng vì độ lành tính cao, ít tốn kém. Các nguyên liệu thiên nhiên như nha đam, nghệ và trà xanh đều có tác dụng hỗ trợ làm mờ nám da nhờ chứa các hoạt chất đặc biệt.

• Trong nha đam (lô hội), hoạt chất aloesin có khả năng ức chế enzyme tyrosinase (enzyme tham gia vào quá trình sản sinh melanin), từ đó giúp giảm nám.
• Nghệ chứa curcumin – một chất chống oxy hóa và kháng viêm mạnh, giúp làm sáng da, giảm thâm nám.
• Trà xanh với thành phần chính là EGCG (Epigallocatechin gallate) cũng có khả năng chống oxy hóa cao, bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV – nguyên nhân hàng đầu gây nám. Đồng thời, nó giúp ngăn ngừa sự hình thành sắc tố melanin, từ đó hỗ trợ làm đều màu da và hạn chế nám lan rộng.

Chế độ ăn uống cho người bị nám

Người bị nám nên tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu vitamin C như cam, chanh, bưởi, kiwi, ổi, súp lơ để giúp làm sáng da và ức chế sự hình thành melanin. Bên cạnh đó, các thực phẩm chứa vitamin A và beta-caroten như cà rốt, bí đỏ, cà chua, khoai lang, trứng và gan động vật có tác dụng tái tạo tế bào da, giúp da khỏe mạnh hơn. Việc bổ sung vitamin E và omega-3 từ dầu oliu, quả bơ, hạt óc chó, cá hồi cũng giúp da giữ ẩm, chống lão hóa và bảo vệ khỏi tác hại của tia UV.

Ngoài ra, người bị nám nên uống đủ nước và sử dụng các loại thức uống chống oxy hóa như trà xanh, nước ép lựu, atiso để thanh lọc cơ thể và làm mát gan. Đồng thời, họ cũng cần hạn chế các thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ngọt và các chất kích thích như rượu bia, cà phê, thuốc lá.

Nám nông là tình trạng da liễu phổ biến và có thể kiểm soát nếu phát hiện và điều trị sớm. Nám nông không được điều trị sớm sẽ lan rộng, đậm màu hơn và dễ chuyển thành nám chân sâu. Bảo vệ da khỏi ánh nắng và chăm sóc da đúng cách là chìa khóa quan trọng để kiểm soát không để nám nông trở nên nghiêm trọng.