Dấu hiệu bàn chân bẹt ở trẻ là gì? Bị bàn chân bẹt có sao không?

Trong quá trình phát triển, hệ cơ xương khớp của trẻ còn non nớt và dễ gặp phải một số bất thường về cấu trúc. Một trong những tình trạng nhiều phụ huynh lo lắng là bàn chân bẹt. Đây là hiện tượng vòm bàn chân không hình thành rõ rệt khiến lòng bàn chân gần như áp sát mặt đất khi đứng hoặc đi lại. Mặc dù ở giai đoạn đầu, nhiều trẻ có thể chưa có triệu chứng rõ ràng nhưng nếu không phát hiện sớm, tình trạng này có thể ảnh hưởng đến dáng đi, khả năng vận động và sức khỏe cơ xương khớp về lâu dài.

Bàn chân bẹt ở trẻ là gì?

Bàn chân bẹt ở trẻ em là tình trạng vòm bàn chân bị xẹp xuống, không tạo được độ cong như bình thường. Thay vì có khoảng trống ở giữa lòng bàn chân khi đứng, trẻ bị bàn chân bẹt thường có toàn bộ lòng bàn chân chạm đất. Điều này gây ảnh hưởng đến việc phân bổ lực khi di chuyển và có thể dẫn tới mỏi chân, đau khớp hoặc ảnh hưởng dáng đi.

Dấu hiệu bàn chân bẹt ở trẻ

Để phát hiện sớm, cha mẹ cần quan sát kỹ cấu trúc và vận động của trẻ. Những biểu hiện ban đầu thường không quá rõ ràng nhưng nếu để ý, phụ huynh có thể nhận ra một số đặc điểm. Dưới đây là những dấu hiệu bàn chân bẹt phổ biến cha mẹ cần lưu ý:

Dấu hiệu khi trẻ đứng thẳng

Khi trẻ đứng thẳng, cha mẹ có thể quan sát trực tiếp hình dáng bàn chân.

• Lòng bàn chân áp sát mặt đất, không có khe hở ở giữa bàn chân.
• Trục gót chân có xu hướng lệch vào trong thay vì thẳng đứng như bình thường.
• Dáng đứng của trẻ thiếu sự cân đối, trọng lượng cơ thể dồn nhiều vào phía trong bàn chân.

Dấu hiệu khi trẻ đi bộ

Dáng đi là yếu tố quan trọng giúp phát hiện bàn chân bẹt.

• Trẻ thường đi với bước chân kém linh hoạt, dáng đi xuề xòa hoặc hai bàn chân hướng ra ngoài.
• Giày dép của trẻ nhanh bị mòn ở phần đế trong do lực phân bổ không đều.
• Một số trẻ có thể vấp ngã thường xuyên khi chạy nhảy hoặc di chuyển nhanh.

Dấu hiệu khi trẻ vận động

Bên cạnh lúc đứng hoặc đi bộ, cha mẹ cũng nên chú ý khi trẻ vận động mạnh.

• Trẻ dễ bị mỏi chân sau khi vận động một thời gian ngắn.
• Thường than đau ở vùng bàn chân, mắt cá chân hoặc cẳng chân.
• Trẻ có thể hạn chế tham gia các hoạt động thể chất đòi hỏi sức bền vì cảm giác khó chịu.

Dấu hiệu khi kiểm tra trực tiếp

Cha mẹ có thể áp dụng cách nhận biết bàn chân bẹt ở trẻ bằng quan sát trực tiếp và một số mẹo đơn giản.

• Cho trẻ nhúng bàn chân vào nước sau đó đặt lên nền phẳng. Nếu dấu bàn chân in trọn vẹn không có khe hở ở giữa thì có khả năng trẻ bị bàn chân bẹt.
• Khi trẻ đứng nhón gót, nếu vòm bàn chân không xuất hiện hoặc xuất hiện rất ít thì đây cũng là dấu hiệu cần lưu ý.

Nhìn chung, những dấu hiệu bàn chân bẹt có thể được nhận biết thông qua dáng đứng, dáng đi, khả năng vận động của trẻ cũng như các cách kiểm tra trực tiếp tại nhà. Việc quan sát kỹ giúp cha mẹ kịp thời phát hiện bất thường để có hướng xử trí sớm, hạn chế nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển cơ xương của trẻ.

Các biểu hiện kèm theo ở trẻ bị bàn chân bẹt

Không chỉ thay đổi về dáng đi hay cấu trúc bàn chân, trẻ bị bàn chân bẹt còn có thể gặp thêm một số biểu hiện khác.

Đau nhức và mệt mỏi ở chân

Một số trẻ thường than phiền về tình trạng đau nhức ở gan bàn chân, cổ chân hoặc bắp chân sau khi vận động. Tình trạng này xuất phát từ việc lực không được phân bổ đều, khiến cơ và dây chằng phải làm việc nhiều hơn.

Ảnh hưởng đến tư thế cơ thể

Trẻ bị bàn chân bẹt có thể gặp khó khăn trong việc giữ thăng bằng. Về lâu dài, điều này dẫn tới thay đổi tư thế, cột sống dễ bị ảnh hưởng, thậm chí có nguy cơ cong vẹo hoặc gù lưng.

Khó lựa chọn giày dép phù hợp

Do lòng bàn chân phẳng hơn bình thường nên trẻ thường khó tìm giày dép vừa vặn. Trẻ cũng dễ bị phồng rộp hoặc đau ở bàn chân khi sử dụng giày dép thông thường.

Những biểu hiện kèm theo ở trẻ bị bàn chân bẹt không chỉ gây khó chịu trước mắt mà còn ảnh hưởng lâu dài đến tư thế và sự phát triển vận động. Cha mẹ cần chú ý lắng nghe và quan sát để phát hiện sớm nhằm có hướng xử trí kịp thời.

Bé bị bàn chân bẹt có sao không?

Phần lớn các trường hợp bàn chân bẹt ở trẻ nhỏ có thể cải thiện theo thời gian khi trẻ lớn lên và hệ cơ xương phát triển hoàn thiện. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài và không được can thiệp đúng cách, trẻ có nguy cơ bị đau nhức kéo dài, hạn chế vận động và ảnh hưởng đến tư thế. Do đó, phụ huynh không nên chủ quan mà cần quan sát kỹ những biểu hiện bất thường.

Khi nào cần đưa trẻ đi khám?

Nếu cha mẹ nhận thấy các dấu hiệu bàn chân bẹt xuất hiện rõ ràng và kèm theo triệu chứng đau nhức, khó vận động ở trẻ thì nên đưa trẻ đến cơ sở y tế chuyên khoa. Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, chẩn đoán chính xác tình trạng và đưa ra phương án điều trị phù hợp như mang giày chỉnh hình, tập vật lý trị liệu hoặc áp dụng các bài tập tăng cường cơ bàn chân.

Cách hỗ trợ trẻ bị bàn chân bẹt tại nhà

Ngoài việc điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, cha mẹ có thể hỗ trợ trẻ bằng một số biện pháp đơn giản tại nhà.

• Khuyến khích trẻ đi chân trần trên cát hoặc cỏ để tăng cường cơ bàn chân.
• Cho trẻ tập các bài tập nhón gót, gập duỗi ngón chân hoặc lăn bóng dưới lòng bàn chân.
• Lựa chọn giày dép có thiết kế hỗ trợ vòm chân để giảm áp lực lên bàn chân khi vận động.

Bàn chân bẹt là tình trạng không hiếm gặp ở trẻ nhỏ nhưng hoàn toàn có thể phát hiện sớm nếu cha mẹ chú ý quan sát. Việc nắm rõ những dấu hiệu bàn chân bẹt ở trẻ giúp phụ huynh chủ động hơn trong việc theo dõi sự phát triển xương khớp và vận động của con. Nếu phát hiện bất thường, cha mẹ nên cho trẻ thăm khám sớm để được tư vấn và can thiệp kịp thời, từ đó giúp trẻ vận động khỏe mạnh và phát triển toàn diện.