Nguyên nhân gây khó thở, cách điều trị và phòng ngừa

Các nguyên nhân gây khó thở khác bao gồm thiếu máu, lo lắng, thiếu tập thể dục hoặc sống chung với bệnh béo phì. Nguyên nhân và cách điều trị chứng khó thở được chúng tôi trình bày trong bài viết dưới đây.

Khó thở là gì?

Khó thở là thuật ngữ mô tả tình trạng không thể hít đủ không khí hay “đói không khí”. Khó thở thường là triệu chứng của các vấn đề về tim và phổi. Nhưng nó cũng có thể là dấu hiệu của các tình trạng khác như dị ứng hoặc lo lắng. Tập thể dục cường độ cao hoặc bị cảm lạnh cũng có thể khiến bạn cảm thấy khó thở.

Khó thở cấp tính và mãn tính khác nhau ở tốc độ bắt đầu và thời gian kéo dài. Nguyên nhân gây ra cũng khác nhau:

• Khó thở cấp tính: Khó thở cấp tính có thể xuất hiện nhanh chóng và không kéo dài lâu, khoảng từ vài giờ đến vài ngày. Dị ứng, lo lắng, tập thể dục và cảm lạnh thông thường hoặc cúm có thể gây khó thở cấp tính. Các tình trạng nghiêm trọng hơn, như đau tim, sốc phản vệ hoặc thuyên tắc phổi cũng có thể gây khó thở cấp tính.
• Khó thở mãn tính: Khó thở mãn tính là tình trạng khó thở kéo dài từ vài tuần hoặc lâu hơn hoặc tái phát liên tục. Các tình trạng sức khỏe đang diễn ra như hen suyễn, suy tim và COPD có thể gây khó thở mãn tính. Không tập thể dục đủ cũng có thể khiến bạn cảm thấy khó thở mọi lúc vì cơ bắp đang cố gắng lấy thêm oxy.

Nguyên nhân gây khó thở là gì?

Vì có rất nhiều nguyên nhân gây ra nên khó thở là tình trạng rất phổ biến. Nhưng bạn có thể dễ bị khó thở hơn nếu không tập thể dục đầy đủ hoặc do các bệnh lý như:

• Hen suyễn;
• Dị ứng;
• Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD);
• Bệnh về đường hô hấp như viêm phế quản, COVID-19, cúm hoặc các bệnh nhiễm trùng do vi rút hoặc vi khuẩn khác;
• Viêm phổi;
• Viêm màng phổi hoặc tràn dịch màng phổi;
• Phù phổi hoặc sẹo xơ hóa bên trong phổi của bạn;
• Ung thư phổi hoặc ung thư trung biểu mô màng phổi;
• Tăng áp phổi;
• Bệnh sarcoid;
• Bệnh lao;
• Xẹp phổi một phần hoặc toàn bộ;
• Thuyên tắc phổi;
• Nghẹt thở;
• Thiếu máu;
• Suy tim;
• Bệnh cơ tim;
• Rối loạn nhịp tim;
• Viêm nội tâm mạc, viêm màng ngoài tim hoặc viêm cơ tim;
• Lo lắng;
• Chấn thương gây khó thở như gãy xương sườn;
• Thuốc: Statin và thuốc chẹn beta là hai loại thuốc có thể gây khó thở;
• Nhiệt độ khắc nghiệt quá nóng hoặc quá lạnh;
• Ít tập thể dục;
• Chứng ngưng thở khi ngủ;
• Tiền sử hút thuốc lá;
• Thừa cân, béo phì.

Dấu hiệu bạn đang bị khó thở là gì?

Khó thở có thể có cảm giác khác nhau ở mỗi người và tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra. Đôi khi nó đi kèm với các triệu chứng khác, một số dấu hiệu khó thở bao gồm:

• Tức ngực;
• Cảm giác như bạn cần phải ép mình hít thở sâu;
• Thở nhanh hoặc nhịp tim nhanh, đánh trống ngực;
• Thở khò khè hoặc thở rít.

Bệnh tim và phổi gây khó thở như thế nào?

Tim và phổi của bạn phối hợp với nhau để đưa oxy đến máu và các mô và loại bỏ carbon dioxide. Nếu cái này hay cái kia không hoạt động bình thường, bạn có thể có quá ít oxy hoặc quá nhiều carbon dioxide trong máu. Khi điều này xảy ra, cơ thể bạn sẽ bảo bạn thở mạnh hơn để lấy thêm oxy vào hoặc carbon dioxide ra ngoài. Bất cứ điều gì khiến cơ thể bạn cần nhiều oxy hơn - như tập luyện tốt hoặc ở độ cao cũng có thể khiến điều này xảy ra.

Bộ não của bạn cũng có thể nhận được thông báo rằng phổi của bạn không hoạt động bình thường. Điều này có thể khiến bạn cảm thấy như đang phải cố gắng nhiều hơn để thở hoặc khiến bạn có cảm giác tức ngực. Nguyên nhân gây ra việc này bao gồm:

• Kích thích trong phổi của bạn.
• Hạn chế phổi di động khi bạn thở.
• Sự cản trở chuyển động của không khí vào phổi của bạn do đường thở bị tắc hoặc hẹp.

Khó thở được điều trị như thế nào?

Hầu hết mọi người thỉnh thoảng cảm thấy khó thở. Bạn thường có thể điều trị nguyên nhân gây khó thở, nhưng nó có thể quay trở lại, đặc biệt nếu bạn có bệnh lý mạn tính.

Cách bạn điều trị chứng khó thở phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Nếu bạn có một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn, bạn sẽ cần giải quyết nó để các triệu chứng được cải thiện. Các phương pháp điều trị hỗ trợ có thể cải thiện hơi thở của bạn bao gồm:

• Tập thể dục: Tập thể dục có thể tăng cường sức mạnh cho tim và phổi của bạn để chúng không phải làm việc quá sức.
• Kỹ thuật thư giãn: Bác sĩ có thể cung cấp cho bạn các kỹ thuật thư giãn và các bài tập thở để luyện tập. Những thứ này có thể giúp giảm chứng khó thở do các tình trạng hô hấp tiềm ẩn cũng như lo lắng.
• Thuốc: Thuốc hít được gọi là thuốc giãn phế quản có thể làm thư giãn đường thở của bạn và được kê đơn cho bệnh hen suyễn và COPD. Thuốc giảm đau hoặc lo âu có thể giúp giảm khó thở.
• Liệu pháp oxy: Bác sĩ của bạn sẽ chỉ định liệu pháp oxy nếu mức oxy trong máu của bạn quá thấp. Nó được truyền qua mặt nạ hoặc ống trong mũi của bạn.

Làm thế để ngăn ngừa khó thở?

Bạn có thể giúp ngăn ngừa khó thở bằng cách:

• Lập kế hoạch chăm sóc để quản lý mọi tình trạng cơ bản và tuân thủ kế hoạch đó. Điều này bao gồm loại thuốc nào nên dùng và thời điểm dùng chúng, kế hoạch tập thể dục, phương pháp điều trị hô hấp và bất kỳ phương pháp điều trị nào khác được khuyến nghị.
• Tránh hít phải các hóa chất có thể gây kích ứng phổi, như khói sơn và khí thải ô tô.
• Thực hành các bài tập thở hoặc kỹ thuật thư giãn.
• Không hút thuốc.
• Duy trì cân nặng lành mạnh cho bạn.
• Tránh hoạt động khi trời rất nóng hoặc rất lạnh hoặc khi độ ẩm cao. Nếu bạn bị bệnh phổi, hãy tìm các cảnh báo về ô nhiễm không khí và tránh ra ngoài khi ô nhiễm không khí ở mức cao.

Bản thân chứng khó thở thường không nguy hiểm, nhưng đôi khi, khó thở có thể là dấu hiệu của một tình trạng nguy hiểm đến tính mạng. Nếu bạn thường xuyên bị khó thở, hãy gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân gây khó thở, điều trị bệnh nền và đề xuất một chế độ ăn uống, luyện tập hợp lý. Nếu bạn bị khó thở đột ngột, khó thở không chịu được, khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi, da xanh tái, đau ngực, hồi hộp, sốt cao, thở rít, khò khè, sưng mắt cá chân thì nên đi khám ngay. 

Xem thêm: Nguyên nhân gây mệt mỏi khó thở và cách xử lý