Viêm màng phổi: Bệnh phát tán qua đường hô hấp thông thường

Viêm màng phổi là gì? 

Màng phổi rất mỏng, gồm 2 lớp là màng phổi thành bao bên ngoài phổi và màng phổi tạng lót lồng ngực bên trong. Theo thứ tự từ ngoài vào sẽ là màng phổi thành, khoang màng phổi, màng phổi tạng. Trong khoang màng phổi chứa khoảng 10 – 20 ml dịch để tránh sự ma sát, giúp 2 lớp màng dễ trượt lên nhau khi hô hấp.

Khi bị viêm màng phổi, các lớp màng này viêm và sưng lên, cọ vào nhau gây đau khi hít thở.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm màng phổi

• Đau ngực trầm trọng khi thở, ho hoặc hắt hơi; khi nín thở sẽ bớt đau hơn. Cơn đau có thể có thể lan xuống vai hoặc lưng và nặng hơn khi bệnh nhân cử động phần thân trên.
• Khó thở (thường do bệnh nhân cố gắng hạn chế hít thở).
• Mệt mỏi
• Giảm cân không rõ nguyên nhân.
• Trong một số trường hợp bệnh nhân bị ho và sốt.

Tác động của viêm màng phổi đối với sức khỏe 

Viêm màng phổi khiến bệnh nhân đau đớn khi thở, ho, hắt hơi. Bệnh gây mệt mỏi, ảnh hưởng đến sức khỏe bệnh nhân và có thể gây nên nhiều biến chứng nghiêm trọng khác.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh viêm màng phổi

Viêm màng phổi có thể dẫn đến các biến chứng:

• Tràn dịch màng phổi;

• Tràn máu màng phổi;

• Xẹp phổi;

• Phù phổi;

• Viêm mủ màng phổi.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến viêm màng phổi

Có rất nhiều nguyên nhân gây nên viêm màng phổi:

• Nhiễm virus (cúm…);

• Nhiễm khuẩn (viêm phổi…);

• Nhiễm nấm;

• Rối loạn tự miễn (viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ…);

• Ung thư phổi có khối u gần bề mặt màng phổi;

• Thuyên tắc phổi;

• Bệnh lao;

• Gãy xương sườn hoặc chấn thương;

• Một số bệnh di truyền (bệnh hồng cầu hình liềm…);

• Do sử dụng một số loại thuốc (hydralazine, isoniazid, procainamide…).

Những ai có nguy cơ mắc phải viêm màng phổi?

• Người có sức đề kháng kém, dễ bị nhiễm trùng, nhiễm nấm.
• Người mắc các bệnh tự miễn.
• Người bị bệnh hoặc các chấn thương ở vùng phổi.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm màng phổi

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc Viêm màng phổi, bao gồm:

• Viêm màng phổi có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp hơn ở người từ 65 tuổi trở lên.

• Chủng tộc: Người gốc Địa Trung Hải có khả năng cao bị viêm màng phổi do ảnh hưởng của bệnh sốt Địa Trung Hải.

• Làm việc ở nơi có nhiều bụi amiăng.

• Bị viêm ruột.

• Đang có các bệnh về phổi như COPD, hen suyễn…

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm màng phổi

• Xét nghiệm máu để tìm các dấu hiệu nhiễm trùng, nhiễm khuẩn hoặc các kháng thể đặc hiệu trong các bệnh tự miễn.
• Chụp X quang phổi để xác định xem có tràn dịch, tràn khí màng phổi không.
• Chụp CT, MRI phổi.
• Xét nghiệm khí máu động mạch.
• Siêu âm phổi để xem phổi có tràn dịch không.
• Đo điện tâm đồ (ECG) để xem nguyên nhân đau ngực có phải xuất phát từ tim hay không.
• Nội soi lồng ngực.
• Sinh thiết.

Phương pháp điều trị viêm màng phổi hiệu quả

Tùy vào thể trạng bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và áp dụng những phương pháp điều trị phù hợp. 

Điều trị viêm màng phổi chủ yếu là điều trị nguyên nhân gây bệnh và giảm đau cho bệnh nhân:

Dùng thuốc:

• Thuốc kháng sinh, kháng nấm trong trường hợp viêm do vi khuẩn hoặc nhiễm nấm.

• Giảm đau: Thuốc giảm đau chống viêm nhóm NSAID (ibuprofen…).

• Thuốc kháng viêm hoặc thuốc sinh học đối với viêm màng phổi do các bệnh tự miễn.

• Thuốc chống đông máu trong trường hợp thuyên tắc phổi.

• Trường hợp viêm do nhiễm virus, bệnh có thể tự khỏi mà không cần dùng thuốc.

Các phương pháp khác:

• Dẫn lưu khoang màng phổi nếu có tràn dịch, tràn khí hoặc máu trong khoang này.

• Phẫu thuật lấy mủ ra nếu viêm có mủ.

• Xạ trị hoặc hóa trị trong trường hợp có các khối u ở phổi.

Lưu ý: Các loại thuốc khi dùng phải tuân thủ theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của viêm màng phổi

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị. 

• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

• Bệnh nhân cần lạc quan: Tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến điều trị, hãy nói chuyện với những người đáng tin cậy, chia sẻ với những thành viên trong gia đình, nuôi thú cưng hay đơn giản là đọc sách, làm bất cứ thứ gì khiến bạn thấy thoải mái. 

• Nghỉ ngơi nhiều hơn.

• Tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sĩ.

• Không hút thuốc lá vì hóa chất trong thuốc lá gây kích ứng phổi.

Chế độ dinh dưỡng:

• Nên ăn những thức ăn mềm, dễ ăn, dễ tiêu, ăn nhiều rau quả tươi, thực phẩm giàu chất chống oxy hóa (ngũ cốc, bơ, trà xanh…).

• Hạn chế ăn thức ăn cay nóng, dầu mỡ, thịt đỏ vì có thể làm trầm trọng hơn phản ứng viêm.

• Hạn chế uống rượu bia, các chất kích thích.

• Uống thêm các loại nước ép trái cây.

Phương pháp phòng ngừa viêm màng phổi hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Theo dõi sức khỏe thường xuyên, nếu có các dấu hiệu về viêm nhiễm đường hô hấp cần điều trị ngay để tránh bệnh diễn tiến nặng hơn và gây nên các biến chứng nghiêm trọng.

• Nên cai thuốc lá, kể cả thuốc lá điện tử.