Nhận biết sớm và cách xử lý kịp thời tình trạng sâu răng ở người lớn

Theo thống kê của Bộ Y tế Việt Nam, hơn 90% dân số mắc các bệnh về răng miệng. Trong đó, có khoảng 80% người trưởng thành và cao tuổi có răng sâu vĩnh viễn. Không chỉ ảnh hưởng đến chức năng nhai của hàm, sâu răng ở người lớn​ kéo dài còn làm tổn thương tủy, mất răng vĩnh viễn, thậm chí nhiễm trùng huyết. Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử lý kịp thời sẽ giúp người lớn bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.

Nguyên nhân gây sâu răng ở người lớn

Sâu răng không chỉ xảy ra ở trẻ em mà còn phổ biến ở người lớn. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 92% người trưởng thành bị sâu răng ít nhất một lần trong đời. Dưới đây là những nguyên nhân chính:

• Chỉ đánh răng mà không làm sạch kẽ răng bỏ sót tới 40% mảng bám. Vệ sinh răng không kỹ càng khiến mảng bám tích tụ, tạo môi trường cho vi khuẩn sâu răng phát triển.
• Một nghiên cứu trên Journal of Dental Research cho thấy những người tiêu thụ nhiều đường có nguy cơ sâu răng cao hơn 31%. Đặc biệt, thói quen ăn vặt thường xuyên khiến răng tiếp xúc liên tục với axit, tăng nguy cơ tổn thương răng.
• Điều trị nha khoa chưa triệt để có thể khiến sâu răng ở người lớn tái phát. Răng đã trám, bọc sứ nếu không chăm sóc đúng cách vẫn có thể sâu tái phát. Các viền phục hình không khít hoặc nứt vỡ tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công và gây sâu răng.
• Người hút thuốc, uống rượu hoặc sử dụng thuốc kháng histamin, thuốc chống trầm cảm dễ bị khô miệng. Nước bọt giúp rửa trôi vi khuẩn và trung hòa axit gây sâu răng. Khô miệng làm tăng nguy cơ sâu răng lên gấp 2 lần.
• Tuổi tác khiến nướu tụt, lộ chân răng tạo ra những vùng không có men bảo vệ. Thoái hóa men răng theo tuổi tác khiến răng mất dần lớp bảo vệ tự nhiên. Khi đó vi khuẩn dễ xâm nhập và gây sâu răng tại đây.

Sâu răng ở người lớn có gì khác với sâu răng ở trẻ em?

Ở người lớn, sâu răng có những đặc điểm khác biệt so với trẻ em, đặc biệt là về vị trí thường gặp và mức độ ảnh hưởng đến răng. Vị trí sâu răng ở người lớn chủ yếu xuất hiện tại kẽ răng và chân răng, do quá trình tụt lợi làm lộ chân răng. Ngoài ra, sâu răng thường gặp ở răng hàm, nơi chịu tác động lớn từ hoạt động nhai trong nhiều năm. Đặc biệt, nhiều người trưởng thành gặp tình trạng sâu dưới miếng trám cũ hoặc mão răng.

Sâu răng ở người lớn có thể tiến triển chậm nhưng nếu không điều trị kịp thời, vi khuẩn sẽ xâm nhập vào tủy răng, gây viêm tủy răng hoặc mất răng vĩnh viễn. Đặc biệt, nếu mắc bệnh lý nền như tiểu đường hoặc viêm lợi, khả năng hồi phục của răng sẽ kém hơn, làm tăng nguy cơ biến chứng. Sâu răng ở người lớn là tổn thương vĩnh viễn, không có răng mới mọc lên để thay thế.

Dấu hiệu sâu răng ở người lớn

Sâu răng không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn gây đau đớn, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống. Nhận biết sớm triệu chứng sâu răng ở người lớn​ giúp ngăn chặn biến chứng nguy hiểm.

Dưới đây là những triệu chứng thường gặp ở người bị sâu răng:

• Sâu răng thường gây đau răng liên tục hoặc từng cơn. Cơn đau tăng khi ăn đồ nóng, lạnh hoặc ngọt do ngà răng bị kích thích. Nếu không điều trị, cơn đau có thể lan đến thái dương hoặc xuống hàm dưới.
• Răng sâu trở nên nhạy cảm hơn khi tiếp xúc với thức ăn chua, ngọt hoặc lạnh. Nhiều người cảm thấy buốt tận chân răng do men răng bị tổn thương. Theo International Journal of Dental Science, ê buốt là dấu hiệu sớm của sâu răng ở 63% bệnh nhân.
• Sâu răng ban đầu là những đốm trắng đục do mất khoáng. Nếu không được kiểm soát, vết sâu chuyển sang màu nâu hoặc đen.
• Vi khuẩn tích tụ trong lỗ sâu và mảng bám tạo ra hợp chất lưu huỳnh, gây hôi miệng. Đánh răng không thể loại bỏ mùi hôi này.

Cách điều trị sâu răng ở người lớn

Theo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), 1/4 người trưởng thành trên 30 tuổi có ít nhất một chiếc răng sâu chưa điều trị. Sâu răng nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng. Dưới đây là các phương pháp chữa sâu răng cho người lớn hiệu quả:

Trám răng (hàn răng)

Phương pháp này được áp dụng khi răng sâu nhẹ, chưa ảnh hưởng đến tủy. Bác sĩ sẽ làm sạch lỗ sâu rồi trám bằng vật liệu composite hoặc amalgam. Trám răng có thể giảm nguy cơ sâu răng tái phát lên đến 80% trong 5 năm.

Điều trị tủy

Nếu vi khuẩn đã xâm nhập vào tủy, người bệnh có thể bị viêm tủy hoặc áp xe chân răng. Bác sĩ sẽ làm sạch ống tủy, loại bỏ vi khuẩn, sau đó trám bít ống tủy bằng vật liệu nha khoa chuyên dụng. Điều trị tủy giúp bảo tồn răng thật với tỉ lệ thành công trên 95%.

Bọc răng sứ để bảo vệ răng yếu

Răng mất tủy dễ giòn, dễ vỡ hơn bình thường. Bọc sứ là lựa chọn tốt cho răng sâu lớn hoặc răng đã lấy tủy. Phương pháp này giúp bảo vệ răng thật, phục hồi chức năng ăn nhai và thẩm mỹ. Răng bọc sứ có tuổi thọ trung bình từ 10 - 15 năm.

Nhổ bỏ răng sâu

Khi mô răng bị phá hủy hoàn toàn hoặc chân răng lung lay, nhổ răng là phương án cuối cùng. Sau nhổ răng, có thể trồng răng giả hoặc cấy ghép implant để phục hồi chức năng ăn nhai. Cấy ghép implant có tỉ lệ thành công lên đến 98%, giúp cải thiện chất lượng sống đáng kể.

Cách trị sâu răng tại nhà

Một số cách trị sâu răng vĩnh viễn tại nhà theo kinh nghiệm dân gian vẫn được nhiều người áp dụng. Ngậm nước muối giúp sát khuẩn, giảm viêm và làm sạch khoang miệng. Tỏi và gừng có đặc tính kháng khuẩn tự nhiên, bạn có thể giã nát rồi đắp lên vùng răng sâu để giảm đau. Đinh hương chứa eugenol, một hợp chất có tác dụng gây tê và kháng viêm, giúp giảm cảm giác ê buốt. 

Lá bạc hà có khả năng kháng khuẩn, làm dịu cơn đau và mang lại hơi thở thơm mát. Bạn có thể dùng đinh hương và lá bạc hà giã nát đắp lên vị trí răng bị sâu. Tuy nhiên, các phương pháp này chỉ hỗ trợ tạm thời, không thể thay thế điều trị nha khoa.

Sâu răng ở người lớn không chỉ gây đau nhức, khó chịu, ảnh hưởng đến chức năng nhai mà còn tiềm ẩn nguy cơ viêm tủy, mất răng nếu không được điều trị kịp thời. Vì thế, hãy chủ động thăm khám nha khoa định kỳ và điều trị ngay khi phát hiện sâu răng bạn nhé!