Nhau tiền đạo là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Trong suốt thời kỳ mang thai, mẹ và thai nhi có thể gặp những biến chứng thai kỳ nguy hiểm, trong đó có thể kể đến là hiện tượng nhau tiền đạo. Trường hợp này có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi nếu không được cấp cứu kịp thời. Vì vậy, các mẹ cần tìm hiểu xem nhau tiền đạo là gì, nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách phòng tránh.

Nhau thai bình thường

Trước khi tìm hiểu về nhau tiền đạo là gì, chúng ta sẽ tìm hiểu về nhau thai bình thường. Nhau thai là cơ quan hình thành bên trong tử cung của mẹ, có tác dụng cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho thai nhi. Bên cạnh đó, nhau thai còn giúp bảo vệ thai nhi khỏi những tác động từ cơ thể mẹ cũng như môi trường bên ngoài. Chính vì thế, những bệnh lý từ mẹ đều ảnh hưởng đến thai nhi khi còn nằm trong bụng mẹ.

Bánh nhau có hình tròn, đường kính khoảng 15cm, nặng khoảng 1/6 trọng lượng của bé khi còn trong bụng mẹ, dày 2,5 – 3cm. Mỗi bánh nhau gồm có 15 – 20 múi, giữa các múi là các rãnh nhỏ.

Nhau thai bình thường và nhau tiền đạo

Nhau thai bám vào thành tử cung của mẹ và dây rốn của thai nhi, nhau thai được gắn vào phía trên, phía trước, bên hông hoặc phía sau tử cung. Một số ít trường hợp nhau thai có thể bám vào vùng tử cung dưới hoặc ngay trên cổ tử cung. Khi nhau thai bám thấp, chính là biến chứng của nhau tiền đạo và có thể gây nguy hiểm cho mẹ và cả thai nhi.

Nhau tiền đạo là gì?

Nhau tiền đạo (hay còn gọi là rau tiền đạo), là tình trạng nhau thai bám vào đoạn dưới của tử cung và cổ tử cung, che mất một phần hoặc che kín cổ tử cung, gây cản trở đường đi của thai nhi khi mẹ chuyển dạ. Dựa vào vị trí bám mà nhau tiền đạo được phân chia thành 4 loại như sau:

• Nhau bám thấp: Lúc này, bờ bánh nhau bám vào đoạn dưới của tử cung, chưa đến lỗ trong cổ tử cung.
• Nhau bám mép: Lúc này, bờ bánh nhau bám đến bờ lỗ trong cổ tử cung.
• Nhau tiền đạo bán trung tâm: Lúc này, bánh nhau che kín một phần lỗ trong cổ tử cung.
• Nhau tiền đạo trung tâm: Lúc này, bánh nhau che kín hoàn toàn lỗ trong cổ tử cung, chiếm khoảng 20-30% các trường hợp.

Nguyên nhân gây nhau tiền đạo

Nhau thai có thể phát triển ở bất cứ đâu mà phôi làm tổ trong tử cung. Trường hợp phôi làm tổ ngay phần dưới của tử cung thì nhau thai sẽ phát triển ở đó, đây chính là nguyên nhân gây ra hiện tượng nhau tiền đạo.

Mẹ bầu hút thuốc lá có thể gây ra tình trạng nhau tiền đạo

Một số yếu tố nguy cơ có thể thấy ở những mẹ bầu như:

• Sinh nở nhiều lần;
• Có tiền sử bị sảy thai hoặc nạo phá thai nhiều lần;
• Tiền sử bị viêm nhiễm tử cung;
• Có tiền sử mắc nhau tiền đạo;
• Mang đa thai;
• Tử cung có hình dạng bất thường;
• Các mẹ bầu lớn tuổi (trên 35 tuổi);
• Thai phụ dùng nhiều chất kích thích, đặc biệt là hút thuốc lá.

Triệu chứng của nhau tiền đạo

Dấu hiệu nhau tiền đạo khác nhau phụ thuộc vào thể lâm sàng và mức độ nặng nhẹ của bệnh. Tuy nhiên, các mẹ bầu có thể nhận biết hiện tượng này thông qua các triệu chứng bao gồm: 

• Xuất huyết âm đạo bất thường (máu đỏ tươi, đôi khi có lẫn máu cục) nhưng không đau, có thể xuất hiện ở 3 tháng cuối thai kỳ.
• Hiện tượng xuất huyết có thể xảy ra tự nhiên và tự cầm đột ngột mà không cần sự can thiệp từ y tế. Tuy nhiên, tình trạng này có thể lập lại sau vài ngày hoặc vài tuần với lượng máu ngày càng tăng.
• Một số mẹ bầu có thể đối mặt với tình trạng xuất huyết kèm theo các cơn đau bụng do tử cung co thắt.

Triệu chứng của nhau tiền đạo

Biến chứng của nhau tiền đạo 

Nhau tiền đạo có thể gây ra tình trạng băng huyết trong thai kỳ và khi sinh, gây nhiều nguy hiểm, đe dọa tính mạng cả mẹ và thai nhi, cụ thể:

Đối với mẹ bầu: Bệnh gây xuất huyết tái phát nhiều lần trong quá trình mang thai khiến thai phụ thiếu máu, dễ sinh non. Trường hợp nhau tiền đạo bám gần cổ tử cung, sau sinh bánh nhau bị bóc tách khiến cổ tử cung bị hở. Từ đó, tạo điều kiện cho vi khuẩn dễ xâm nhập, gây nhiễm trùng, thậm chí có thể phải cắt bỏ tử cung nếu bánh nhau cài chặt vào tử cung và không tách được khỏi lớp niêm mạc tử cung.

Đối với thai nhi: Mẹ bị thiếu máu nên thai nhi có thể bị suy dinh dưỡng, suy thai. Khi mẹ xuất huyết quá nhiều, để cứu cả mẹ và thai nhi bác sĩ sẽ phải mổ lấy thai gấp, mặc dù thai chưa đủ tháng khiến trẻ sinh non và có nguy cơ bị suy hô hấp. Ngoài ra, việc bánh nhau thai nằm ở phần dưới tử cung khiến thai nhi khó xoay đầu xuống, gây ra tình trạng ngôi thai ngược.

Phương pháp chẩn đoán và cách phòng ngừa

Việc chẩn đoán nhau tiền đạo hiện nay có thể thông qua phương pháp siêu âm. Qua đó có thể xác định được vị trí bánh nhau bám ở vùng nào của tử cung như mặt trước, mặt sau, thân, đáy, bám thấp, bán trung tâm hay tiền đạo trung tâm.

Siêu âm có thể giúp chẩn đoán nhau tiền đạo

Để hạn chế được những biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé, thai phụ nên chú ý:

• Hạn chế mang thai khi đã lớn tuổi.
• Tuân thủ các chỉ định mổ lấy thai để tránh sẹo tử cung.
• Không hút thuốc lá và tránh hít phải khói thuốc lá khi mang thai.
• Nghỉ ngơi, hạn chế làm các việc nặng nhọc.
• Đến thăm khám khi có những triệu chứng của nhau tiền đạo.

Mong rằng qua bài viết này, các mẹ đã có thêm thông tin về nhau tiền đạo là gì? Có thể thấy rằng, nhau tiền đạo là một biến chứng thai kỳ gây nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi. Vì vậy, các mẹ nên chủ động trang bị cho mình những kiến thức về nguyên nhân, triệu chứng, biến chứng cũng như cách chẩn đoán và phòng ngừa để có một thai kỳ khỏe mạnh.

Phương Nhi

Nguồn tham khảo: Tổng hợp