U nang tuyến Bartholin: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Vị trí và vai trò của tuyến Bartholin

Tuyến Bartholin được mô tả lần đầu tiên bởi nhà giải phẫu học Casper Bartholin vào thế kỷ XVII. Đây là hai tuyến đối xứng nhau, có kích thước cỡ hạt đậu đỏ, nằm phía sau dưới của môi lớn, cạnh bên của lối vào âm đạo. Lỗ tuyến có hình bầu dục, kích thước từ 0,5 - 1 cm, chiều dài ống tuyến vào khoảng 1,5 - 2 cm với đường kính ống khoảng 0,5 mm. Ống tuyến có một lỗ thông vào âm đạo và một lỗ thông ra âm hộ.

Tuyến Bartholin được cấu tạo bởi các tế bào trụ tiết nhầy, với chức năng tạo ra chất nhờn bôi trơn khi quan hệ tình dục, cũng như giữ ẩm cho âm đạo và âm hộ.

U nang tuyến Bartholin là gì?

U nang tuyến Bartholin hay viêm tuyến Bartholin xảy ra khi ống tuyến này bị tắc nghẽn và ứ đọng chất nhờn bên trong, hình thành một nang với thành mỏng, sưng nề, không đau, kích thước bằng hạt đậu lăng hoặc to hơn. Nếu chất nhờn ứ đọng bên trong nang bị nhiễm trùng, u nang sẽ tiến triển thành áp xe tuyến Bartholin.

Theo tạp chí British Medical Journal, tại Hoa Kỳ có khoảng 2% phái nữ tìm đến các cơ sở y tế khám bệnh phụ khoa có tình trạng u nang tuyến Bartholin.

Triệu chứng của u nang tuyến Bartholin

Nếu u nang tuyến Bartholin nhỏ và không nhiễm trùng, có thể không có triệu chứng đáng kể nào. Nếu u phát triển đến một kích thước nhất định, trong lúc vệ sinh vùng âm hộ bạn có thể nhận thấy một khối u ở dưới môi lớn gần cửa âm đạo.

Nếu u nang tuyến Bartholin có tình trạng nhiễm trùng do ứ đọng, người bệnh có thể có các triệu chứng sau đây:

• Sờ thấy khối u, mật độ mềm, thành mỏng, cạnh bên cửa âm đạo, đau nhói khi chạm vào.
• Cảm giác ma sát và đau vùng âm hộ khi đi lại hoặc khi ngồi.
• Đau khi quan hệ tình dục, sau khi quan hệ vùng khối u sưng to và đau hơn.
• Sốt.
• Khối u sưng, nóng, đỏ, có dịch mủ đục chảy ra.
• Tuyến Bartholin sưng đau kích thích niệu đạo và bàng quang nên dễ rối loạn tiểu tiện.
• Sau giai đoạn viêm cấp, tuyến Bartholin có thể bị nang hóa hoặc chuyển qua viêm mạn. Lúc này, khối u sẽ có mật độ cứng chắc, sờ không đau.

Biến chứng của u nang tuyến Bartholin

U nang tuyến Bartholin thường không gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, nang tuyến bị bít tắc lâu ngày tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây nên áp xe tuyến Bartholin. Áp xe tuyến Bartholin có một số triệu chứng đặc trưng mà bạn cần lưu ý để đến khám bác sĩ chuyên khoa như sau:

• Vị trí u nang sưng to hơn so với những ngày trước.
• Vùng u nang nói riêng và môi lớn nói chung khi sờ thấy nóng, đau hơn.
• Đau hơn khi quan hệ tình dục.
• Sốt cao.
• Vỡ khối áp xe và rò rỉ dịch mủ đục hôi.
• Nhiễm trùng tại chỗ diễn tiến sang nhiễm trùng huyết và có nguy cơ tử vong.
• Bệnh dễ tái phát.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến u nang tuyến Bartholin

Nguyên nhân gây ra u nang tuyến Bartholin chủ yếu là sự tắc nghẽn và ứ đọng chất nhờn được tế bào tuyến tiết ra. Sự tắc nghẽn và ứ đọng dẫn đến khả năng nhiễm vi khuẩn, hình thành nên áp xe tuyến Bartholin. Một số tác nhân gây nhiễm khuẩn u nang tuyến Bartholin cũng tương tự các tác nhân của bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm:

• Neisseria gonorrhoeae, hay còn gọi là vi khuẩn lậu cầu, gây bệnh lậu;
• Chlamydia trachomatis, gây bệnh Chlamydia;
• Escherichia coli;
• Streptococcus pneumoniae;
• Haemophilus influenzae.

Mặc dù u nang tuyến Bartholin không phải là bệnh lây truyền qua đường tình dục. Tuy nhiên khi phân lập vi khuẩn trong u nang tuyến Bartholin, các nhà khoa học cho thấy rằng Neisseria gonorrhoeae là một trong những tác nhân phổ biến nhất.