Nhiễm khuẩn huyết do phế cầu là gì? Những thông tin cần biết

Nhiễm khuẩn huyết do phế cầu là một trong những bệnh lý nghiêm trọng với tỷ lệ biến chứng và tử vong cao, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người cao tuổi. Tình trạng này thường xuất phát từ các ổ nhiễm trùng ở phổi, tai, hoặc màng não, sau đó lan rộng vào máu, gây ảnh hưởng đến toàn cơ thể. Cùng tìm hiểu về bệnh lý này qua bài viết dưới đây.

Nhiễm khuẩn huyết do phế cầu là gì?

Nhiễm khuẩn huyết do phế cầu là một tình trạng nhiễm trùng nặng, xảy ra khi vi khuẩn phế cầu (Streptococcus pneumoniae) xâm nhập vào máu, tiết ra độc tố làm tổn thương các mạch máu và gây rò rỉ. Sự rò rỉ này làm giảm lưu lượng máu đến các cơ quan quan trọng, dẫn đến thiếu oxy và gây tổn thương nghiêm trọng đến các mô và cơ quan trong cơ thể.

Hệ tuần hoàn sẽ ưu tiên phân phối máu đến các cơ quan chính, trong khi hạn chế cung cấp máu đến tay, chân và da. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chức năng sinh lý mà còn làm tăng nguy cơ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm như suy nội tạng và tử vong.

Bệnh thường xuất hiện ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi hoặc những người có hệ miễn dịch suy giảm, người già, hoặc bệnh nhân có các vấn đề về van tim và đã cắt lách. Đây cũng là một trong những dạng nhiễm trùng phổ biến của phế cầu khuẩn xâm lấn. Ngoài ra, nhiễm khuẩn huyết do phế cầu có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng khác như viêm màng não, viêm nội tâm mạc, và nhiễm trùng khớp.

Nguyên nhân của nhiễm khuẩn huyết do phế cầu

Nhiễm khuẩn huyết do phế cầu xảy ra khi vi khuẩn Streptococcus pneumoniae (phế cầu khuẩn) xâm nhập vào máu, gây ra tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng. Đây là loại vi khuẩn phổ biến thường cư trú tại đường hô hấp trên, bao gồm mũi và họng, ở cả trẻ em và người lớn khỏe mạnh. Trong điều kiện thông thường, hệ miễn dịch đủ mạnh để kiểm soát sự phát triển của phế cầu khuẩn, nhưng khi hệ miễn dịch suy yếu hoặc gặp các yếu tố nguy cơ, vi khuẩn này có thể vượt qua các hàng rào bảo vệ tự nhiên của cơ thể và gây bệnh.

Phế cầu khuẩn có khả năng gây nhiễm trùng tại nhiều cơ quan, đặc biệt là phổi, màng não và máu. Quá trình gây bệnh thường bắt đầu từ các nhiễm trùng đường hô hấp trên như viêm xoang, viêm họng hoặc viêm tai giữa. Nếu không được điều trị kịp thời, vi khuẩn có thể lan xuống phổi, gây viêm phổi. Tại đây, chúng không chỉ phá hủy các mô phổi mà còn xâm nhập vào mạch máu nhỏ, sau đó lan truyền vào hệ tuần hoàn máu – một con đường phổ biến dẫn đến nhiễm khuẩn huyết.

Triệu chứng của bệnh nhiễm khuẩn huyết do phế cầu

Triệu chứng của nhiễm khuẩn huyết do phế cầu thường khởi phát nhanh chóng và có thể tiến triển mạnh mẽ nếu không được điều trị kịp thời. Các triệu chứng có thể chia thành hai giai đoạn chính: triệu chứng ban đầu và triệu chứng ở giai đoạn toàn phát.

Triệu chứng ban đầu

Ở giai đoạn khởi phát, bệnh nhân thường gặp phải các triệu chứng chung của nhiễm trùng máu, đôi khi rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý nhiễm trùng khác. Các triệu chứng bao gồm:

• Sốt cao;
• Hạ thân nhiệt;
• Ho;
• Tay chân lạnh;
• Da nhợt nhạt;
• Thở nhanh.

Triệu chứng ở giai đoạn toàn phát

Khi nhiễm khuẩn huyết không được phát hiện và điều trị sớm, tình trạng bệnh có thể chuyển sang giai đoạn toàn phát với các triệu chứng nghiêm trọng và đe dọa tính mạng:

• Huyết áp giảm;
• Da xanh xao hoặc tím tái;
• Suy hô hấp;
• Lú lẫn hoặc mất ý thức;
• Phát ban hoặc chấm xuất huyết;
• Đau bụng và tiêu chảy;
• Suy đa tạng.

Cách phòng ngừa nhiễm khuẩn huyết do phế cầu khuẩn

Mặc dù không thể hoàn toàn loại bỏ nguy cơ nhiễm trùng, nhưng có một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Dưới đây là các phương pháp phòng ngừa nhiễm khuẩn huyết do phế cầu khuẩn:

Tiêm vắc xin phòng phế cầu

Vắc xin phế cầu là một trong những biện pháp phòng ngừa quan trọng và hiệu quả nhất. Hiện nay, có các loại vắc xin phế cầu được khuyến nghị sử dụng cho trẻ em và người lớn, đặc biệt là những người có hệ miễn dịch suy yếu hoặc nhóm đối tượng có nguy cơ cao. Vắc xin này có tác dụng bảo vệ cơ thể khỏi các chủng phế cầu khuẩn gây bệnh, giảm thiểu nguy cơ nhiễm khuẩn huyết và các bệnh nhiễm trùng khác do phế cầu.

Giữ vệ sinh đường hô hấp

Phế cầu khuẩn thường cư trú trong mũi và họng của người khỏe mạnh. Vì vậy, giữ vệ sinh đường hô hấp đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn. Các biện pháp đơn giản như:

• Rửa tay thường xuyên, đặc biệt là sau khi tiếp xúc với các vật dụng công cộng hoặc khi ho, hắt hơi.
• Sử dụng khăn giấy hoặc khuỷu tay để che miệng khi ho hoặc hắt hơi.
• Tránh tiếp xúc với những người bị nhiễm trùng đường hô hấp.

Tăng cường sức đề kháng

Một hệ miễn dịch khỏe mạnh sẽ giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh, bao gồm phế cầu khuẩn. Một số cách giúp tăng cường hệ miễn dịch:

• Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng: Chế độ ăn giàu vitamin C, vitamin D, kẽm và các khoáng chất thiết yếu.
• Vận động thể chất thường xuyên: Tập thể dục giúp tăng cường sức đề kháng và duy trì sức khỏe tổng thể.
• Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ chất lượng giúp cơ thể phục hồi và duy trì sức đề kháng.

Tránh các yếu tố nguy cơ

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc nhiễm khuẩn huyết do phế cầu khuẩn như hút thuốc lá, uống rượu quá mức, hoặc sống trong môi trường ô nhiễm. Hạn chế hoặc tránh xa những yếu tố này sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Nhiễm khuẩn huyết do phế cầu khuẩn là một bệnh lý nghiêm trọng, có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và các yếu tố nguy cơ của bệnh sẽ giúp chúng ta nhận diện và can thiệp sớm. Đặc biệt, tiêm vắc xin phòng phế cầu, duy trì sức khỏe tốt và thực hiện các biện pháp vệ sinh hợp lý là những cách hiệu quả để phòng ngừa nhiễm trùng này.