Viêm phúc mạc cấp: Nguyên nhân, triệu chứng và các bước điều trị

Viêm phúc mạc cấp là một trong những tình trạng y tế nguy hiểm, đòi hỏi phải can thiệp kịp thời và đúng cách. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, viêm phúc mạc có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Trong bài viết dưới đây, Nhà thuốc Long Châu sẽ mang đến cho bạn những thông tin cần thiết về viêm phúc mạc cấp giúp bạn chủ động hơn trong việc phòng ngừa và xử lý bệnh tật.

Nguyên nhân gây viêm phúc mạc cấp

Nguyên nhân dẫn đến viêm phúc mạc cấp thường bắt nguồn từ các tổn thương hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng trong ổ bụng. Thủng dạ dày, ruột do loét hoặc tai nạn là những tình trạng phổ biến gây rò rỉ dịch và vi khuẩn vào màng bụng dẫn đến viêm. Những tổn thương này không chỉ gây đau dữ dội mà còn tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng nặng nếu không được xử lý kịp thời.

Nhiễm trùng do phế cầu khuẩn tuy ít gặp nhưng vẫn là một yếu tố cần lưu ý, nhất là khi vi khuẩn này lan từ máu hoặc phổi sang màng bụng. Trường hợp này thường xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể bị suy yếu. Từ đó tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây ra tình trạng viêm phúc mạc cấp tính, cần được can thiệp nhanh chóng.

Ngoài ra, các biến chứng sau phẫu thuật hoặc chấn thương vùng bụng cũng có thể dẫn đến viêm phúc mạc. Nếu quy trình vệ sinh hoặc chăm sóc hậu phẫu không đảm bảo, vi khuẩn có thể xâm nhập vào vết thương và gây viêm nhiễm. Các bệnh lý mạn tính như viêm tụy hoặc viêm loét dạ dày cũng có thể trở nên nghiêm trọng và làm tăng nguy cơ viêm phúc mạc nếu không được điều trị đúng cách.

Triệu chứng thường gặp của viêm phúc mạc cấp

Triệu chứng của viêm phúc mạc cấp thường xuất hiện một cách đột ngột và rõ rệt. Triệu chứng chính là đau bụng dữ dội, cảm giác đau lan tỏa khắp vùng bụng và có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi cử động. Người bệnh thường mô tả cơn đau như dao đâm hoặc cơn đau rát, khiến cho bất kỳ cử động nào cũng trở nên khó khăn. Bụng thường trở nên cứng và căng, có thể cảm thấy đau khi sờ vào.

Ngoài triệu chứng đau, người bệnh có thể gặp các dấu hiệu khác như sốt cao, buồn nôn, nôn mửa, và thậm chí không thể đi tiêu hoặc tiểu tiện bình thường. Cơ thể có thể rơi vào tình trạng mệt mỏi, huyết áp tụt và mạch đập nhanh. Đây là những dấu hiệu cảnh báo nguy cơ sốc nhiễm trùng. Trong những trường hợp này, nếu không được can thiệp y tế ngay lập tức thì người bệnh có thể đối mặt với các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng máu hoặc suy đa tạng.

Bên cạnh đó, các triệu chứng còn phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra viêm phúc mạc. Ví dụ, nếu viêm ruột thừa bị vỡ thì cơn đau có thể bắt đầu từ vùng hố chậu phải trước khi lan rộng ra toàn bộ bụng. Đối với những trường hợp thủng dạ dày, người bệnh thường cảm nhận cơn đau xuất hiện đột ngột và dữ dội sau khi ăn hoặc uống.

Chẩn đoán viêm phúc mạc cấp

Chẩn đoán viêm phúc mạc cấp đòi hỏi bác sĩ phải thực hiện các bước kiểm tra lâm sàng kỹ lưỡng kết hợp với các xét nghiệm y khoa. Khi bệnh nhân đến bệnh viện với các triệu chứng đau bụng nghiêm trọng, bác sĩ thường thăm khám qua việc nhấn vào vùng bụng để kiểm tra cảm giác đau và cứng bụng. Đây là bước kiểm tra cơ bản giúp xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng.

Tiếp theo, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm máu để kiểm tra sự hiện diện của nhiễm trùng. Chỉ số bạch cầu tăng cao và chỉ số C-reactive protein (CRP) là những dấu hiệu cảnh báo về tình trạng nhiễm trùng trong cơ thể. Xét nghiệm hình ảnh học như siêu âm bụng hoặc chụp X-quang bụng có thể giúp phát hiện nguyên nhân gây ra viêm phúc mạc, chẳng hạn như thủng ruột, viêm túi mật hoặc vỡ ruột thừa.

Trong những trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định chụp CT để có cái nhìn rõ nét hơn về các tổn thương trong khoang bụng. Phương pháp này giúp xác định vị trí tổn thương và mức độ lan rộng của tình trạng viêm, từ đó đưa ra quyết định điều trị hợp lý.

Điều trị viêm phúc mạc cấp

Việc điều trị viêm phúc mạc cấp yêu cầu một quy trình toàn diện, kết hợp nhiều phương pháp để xử lý tận gốc nguyên nhân và kiểm soát tình trạng nhiễm trùng. Dưới đây là những biện pháp chính thường được áp dụng trong quá trình điều trị:

• Can thiệp phẫu thuật: Đây là phương pháp chính để xử lý nguyên nhân gây bệnh, bao gồm sửa chữa chỗ thủng của dạ dày, ruột, hoặc cắt bỏ các cơ quan bị tổn thương như ruột thừa hoặc túi mật.
• Điều trị kháng sinh: Kháng sinh được sử dụng để kiểm soát nhiễm trùng, thường qua đường tĩnh mạch. Loại kháng sinh được lựa chọn dựa trên kết quả xét nghiệm vi khuẩn từ dịch màng bụng.
• Bù nước và điện giải: Để hỗ trợ cơ thể hồi phục, người bệnh cần được cung cấp nước và điện giải qua đường tĩnh mạch. Đặc biệt khi người bệnh không thể ăn uống bình thường.
• Giám sát tình trạng sức khỏe: Việc theo dõi chặt chẽ các chỉ số như huyết áp, nhịp tim và nồng độ oxy trong máu rất quan trọng để phát hiện kịp thời các biến chứng.
• Hỗ trợ chăm sóc toàn diện: Bệnh nhân cần được chăm sóc giảm đau, kiểm soát sốt, buồn nôn và bổ sung dinh dưỡng trong suốt quá trình điều trị để cơ thể hồi phục hoàn toàn.

Biến chứng tiềm ẩn của viêm phúc mạc cấp

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, viêm phúc mạc cấp có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng. Nhiễm trùng có thể lan rộng ra các cơ quan khác trong khoang bụng, gây ra tình trạng viêm nhiễm toàn diện và làm suy giảm chức năng của các cơ quan. Trong những trường hợp nặng, vi khuẩn có thể lan vào máu, dẫn đến nhiễm trùng máu và sốc nhiễm trùng. Đây là một tình trạng cực kỳ nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong nếu không được xử lý nhanh chóng.

Ngoài ra, viêm phúc mạc kéo dài còn có thể gây hình thành các mô sẹo trong khoang bụng, làm tắc nghẽn đường tiêu hóa hoặc gây dính ruột và dẫn đến các biến chứng về lâu dài như tắc ruột hoặc táo bón mạn tính.

Phòng ngừa viêm phúc mạc cấp

Việc phòng ngừa viêm phúc mạc cấp chủ yếu liên quan đến việc kiểm soát các bệnh lý nền. Người bị loét dạ dày, viêm ruột thừa, viêm túi mật cần được điều trị sớm và đúng cách để tránh biến chứng gây thủng hoặc viêm nhiễm lan rộng. Ngoài ra, những người từng trải qua phẫu thuật bụng cần tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn y tế trong giai đoạn phục hồi, đảm bảo các vết mổ không bị nhiễm trùng.

Một lối sống lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh. Việc ăn uống cân đối, hạn chế rượu bia và không sử dụng các chất kích thích là cách tốt nhất để duy trì sức khỏe tiêu hóa và ngăn ngừa các bệnh lý đường ruột.

Viêm phúc mạc cấp là một tình trạng nguy hiểm, cần được chú ý và xử lý kịp thời. Sự chủ động trong việc nhận biết triệu chứng và thăm khám sớm sẽ giúp ngăn chặn các biến chứng. Để bảo vệ sức khỏe, hãy luôn duy trì lối sống lành mạnh và theo dõi kỹ các dấu hiệu bất thường của cơ thể.