Những bệnh lý liên quan đến sự tăng tiết nước bọt

Những thay đổi lâu dài trong việc tiết nước bọt đã được phát hiện xảy ra để đáp ứng với sự thay đổi chế độ ăn uống và sự lão hóa, và những ảnh hưởng sinh lý này có thể làm thay đổi thành phần và chức năng của nước bọt trong miệng bao gồm cả tăng tiết nước bọt.

Chức năng của tuyến nước bọt

Nước bọt được tiết ra bởi các tuyến nước bọt chính mang tai, dưới hàm và dưới lưỡi, cùng với hàng trăm tuyến nước bọt nhỏ dưới niêm mạc. Tuyến nước bọt có nhiều chức năng quan trọng đối với sức khỏe răng miệng và đường tiêu hóa: 

Đối với hệ tiêu hóa

Nước bọt có tác dụng làm mềm thức ăn, làm trơn giúp chúng ta dễ nuốt thức ăn xuống họng. Ngoài ra, trong nước bọt có chứa enzyme ptyalin, enzym này giúp thủy phân tinh bột tạo thành các loại đường glucose, maltose, tạo cảm giác ngon miệng hơn khi ăn. Bên cạnh đó, nước bọt giúp đẩy nhanh quá trình tiêu hóa hiệu quả.

Đối với sức khỏe răng miệng

Nước bọt có thể điều chỉnh hệ vi sinh vật đường miệng với khả năng trung hòa độ acid, tạo pH kiềm và cuốn trôi các vi khuẩn, duy trì quá trình khoáng hóa, hỗ trợ tái khoáng men răng, cung cấp lớp bảo vệ để giữ chất ngà cho răng.

Nước bọt còn có khả năng cầm máu, bít miệng các vết thương khoang miệng hoặc nhổ răng bị chảy máu. Đồng thời, các chất có trong nước bọt còn có thể chống vi khuẩn, từ đó giảm nguy cơ sâu răng, viêm lợi, viêm họng.

Tăng tiết nước bọt và các bệnh lý thường gặp

Rối loạn chức năng tuyến nước bọt có thể liên quan đến một số bệnh lý như viêm tuyến nước bọt, u tuyến nước bọt, ung thư tuyến nước bọt,... hoặc do sử dụng một số loại thuốc điều trị bệnh. Việc xác định tình trạng rối loạn chức năng tuyến nước bọt thường gặp khó khăn bì tốc độ dòng nước bọt ở mỗi người là khác nhau. Và tăng tiết nước bọt cũng là một trong những biểu hiện của rối loạn chức năng tuyến nước bọt.

Một người bình thường có thể tiết ra 800 đến 1500 ml nước bọt trong vòng 24 giờ. Tình trạng tăng tiết nước bọt bất thường xảy ra khi bệnh nhân tự nhiên cảm thấy có quá nhiều nước bọt trong miệng. Nước bọt quá nhiều khiến người bệnh khạc nhổ liên tục. Tăng tiết nước bọt không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn có nhiều tác dụng khác đối với sức khỏe. Tiết nước bọt quá nhiều so với bình thường có thể là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh dưới đây:

Trào ngược dạ dày

Trào ngược dạ dày là nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng sản xuất nước bọt tăng bất thường. Khi trào ngược dạ dày xảy ra, niêm mạc bị viêm và tiết ra nhiều nước bọt để trung hòa axit. Nước bọt tiết ra có vị chua, rất khó chịu, kèm theo ợ hơi, ợ chua, thậm chí buồn nôn dữ dội.

Viêm tụy

Tình trạng tuyến tụy bị suy yếu, cũng làm tăng sản xuất nước bọt. Nguyên nhân này phổ biến nên không thể loại trừ nếu quan sát thấy lượng nước bọt tăng tiết bất thường.

Liên quan đến gan

Bệnh gan ảnh hưởng lớn đến hệ thần kinh. Đó là lý do tại sao nhiều người mắc bệnh gan thường có cảm giác chán ăn, sợ ăn đồ béo, buồn nôn và hơn hết là tăng tiết nước bọt. Nguyên nhân là do tuyến nước bọt cũng được “điều khiển” bởi hệ thần kinh.

Bệnh lý răng miệng

Các bệnh răng miệng thông thường như lở loét, viêm họng và viêm amidan cũng là nguyên nhân phổ biến gây tăng tiết nước bọt.

Viêm tuyến nước bọt hoặc tắc nghẽn tuyến nước bọt

Viêm một trong ba tuyến nước bọt, đặc biệt là tuyến mang tai, cũng có thể làm tăng tiết nước bọt. Viêm tuyến nước bọt cũng có thể đi kèm với các dấu hiệu khác như sưng, đau miệng và vùng mang tai. Để xác định bệnh, người bệnh phải được bác sĩ chuyên khoa khám.

Khi các ống dẫn của tuyến mang tai, tuyến nước bọt lớn nhất bị tắc nghẽn, miệng sẽ tiết ra nhiều nước bọt hơn bình thường. Viêm tuyến nước bọt mãn tính, tái phát ở tuyến dưới hàm hoặc tuyến mang tai thường liên quan nhất đến tắc nghẽn hệ thống ống dẫn sữa do sỏi hẹp ống dẫn trứng cùng với các giai đoạn nhiễm vi khuẩn liên quan đến ứ đọng nước bọt trong hệ thống ống dẫn.

Cách làm giảm tình trạng tăng tiết nước bọt

Để giảm bớt tình trạng tăng tiết nước bọt, người bệnh nên xem xét lại chế độ ăn uống, giảm bớt đồ ăn cay nóng, ngọt, mặn và không nên nhai kẹo cao su. Ngoài ra, điều quan trọng là phải uống nước thường xuyên và chia thành từng ngụm nhỏ. Đó là một cách hiệu quả để điều trị chứng tăng tiết nước bọt.

Phát triển thói quen, lối sống lành mạnh, tránh thức khuya và gây căng thẳng quá mức cho cơ thể, đồng thời dành thời gian thư giãn và đánh răng sau một ngày bận rộn tại nơi làm việc.

Khám sức khỏe định kỳ để chẩn đoán bệnh và đưa ra phương pháp điều trị kịp thời cũng là cách hữu hiệu để ngăn chặn tình trạng tăng tiết nước bọt. Nếu tình trạng tăng tiết nước bọt kéo dài, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được xét nghiệm và tư vấn riêng.

Trong mọi trường hợp, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc vì nó có thể gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn và khiến tình trạng trở nên trầm trọng hơn.

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về những bệnh lý liên quan đến sự tăng tiết nước bọt. Đây là một trong những tình trạng không gây nguy hiểm cho người bệnh nhưng gây ảnh hưởng đến sinh hoạt. Vì vậy cần chú ý đến chế độ ăn uống, nghỉ ngơi và khi biểu hiện những triệu chứng bất thường cần đến thăm khám tư vấn bởi bác sĩ.

Xem thêm:

• Bị viêm tuyến nước bọt bao lâu thì khỏi?
• Trẻ sơ sinh phì nước bọt khi ngủ do nguyên nhân gì? 
• Phải làm sao khi bị tiết nhiều nước bọt khi nói chuyện?