Những biến chứng của bệnh viêm tụy cấp

Viêm tụy cấp là một bệnh lý cấp tính của tuyến tụy, có thể diễn biến nhanh từ viêm tụy phù nề đến xuất huyết và hoại tử. Vì thế khi thấy những dấu hiệu đau bụng nôn ói bất thường cần đến ngay cơ sở y tế nơi gần nhất để khám và điều trị kịp thời tránh các biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra.

Những nguyên nhân gây ra bệnh viêm tụy cấp

Có khoảng 50% nguyên nhân gây bệnh viêm tụy cấp là do sỏi mật

Mắc bệnh sỏi mật

Có khoảng 50% nguyên nhân gây bệnh viêm tụy cấp là do sỏi mật rơi vào ống tụy, giun chui lên ống mật lên tụy gây tắc nghẽn ống tụy, cản trở quá trình lưu thông của dịch dẫn đến hiện tượng ứ đọng dịch tụy. 

Ở những bệnh nhân bị sỏi mật sẽ có nguy cơ cao gây tắc ống mật khiến dịch mật bị trào ngược vào ống tụy, làm thay đổi pH của dịch tụy. Thông thường dịch mật sẽ phân hủy thành enzym trong trong ruột nhưng do quá trình đó bị rối loạn biến chúng trở thành dạng kiềm hóa và được kích hoạt ngay trong lòng ống tụy, khiến cho các tế bào tụy bị phá hủy làm viêm tụy. Nếu là tắc nghẽn tạm thời thì mức độ tổn thương nhẹ và có khả năng phục hồi nhanh nhưng khi tắc nghẽn kéo dài mà không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến những biến chứng vô cùng nghiêm trọng. 

Nghiện rượu bia

Lạm dụng rượu bia khiến bệnh nhanh chóng tiến triển thành viêm tụy mãn tính

Nguyên nhân thứ hai, chiếm khoảng 20-30% số bệnh nhân viêm tụy là do lạm dụng thức uống có cồn như rượu, khiến bệnh nhanh chóng tiến triển thành viêm tụy mãn tính. Đây là tình trạng bệnh khá nguy hiểm và cần nhiều thời gian để khắc phục, bởi vì đây là hậu quả do uống quá nhiều rượu trong một thời gian dài. Thời gian vài năm đầu bệnh nhân sẽ không xuất hiện những triệu chứng rõ rệt của viêm tụy, nhưng sau đó bạn có thể đột nhiên có các triệu chứng viêm tụy nghiêm trọng và có thể xuất hiện những biến chứng ảnh hưởng đa tạng.

Những nguyên nhân phụ

Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác ít gặp hơn (chiếm khoảng 5%) như:

• Ăn quá nhiều mỡ hoặc nhiều đạm làm tăng lipid máu.
• Sau khi bị chấn thương, hoặc tai nạn giao thông,… dẫn đến tổn thương tụy.
• Sau thực hiện phẫu thuật tại ổ bụng hoặc quá trình nội soi tụy gây tổn thương niêm mạc.
• Có hơn 15% tổng số bệnh nhân bị viêm tụy cấp có chưa xác định được nguyên nhân cụ thể gây bệnh.

Những biến chứng nặng của bệnh viêm tụy cấp

Đái tháo đường

Một số bệnh nhân mắc bệnh bệnh đái đường thứ phát sau khi trải qua quá trình lọc máu khi viêm tụy cấp, nguy nhân là cơ chế tự miễn của hệ miễn dịch gây tổn thương tuyến tụy, giảm tiết insulin. Nếu không điều trị thì dễ dẫn đến biến chứng hôn mê.

Khi viêm tụy biến chứng thành tiểu đường thì việc phục hồi tuyến tụy thì khá khó, hiện chỉ có phương pháp cấy ghép tuyến tụy nhân tạo để phục hồi 1 phần chức năng tuyến tụy. Tuy nhiên phương pháp này cần phục chế từ tế bào gốc, cũng có những nhược điểm nhất định. Vì thế chúng ta chỉ còn cách áp dụng những biện pháp điều trị cả đời để khắc phục được những ảnh hưởng sức khỏe do suy giảm chức năng tuyến tụy gây ra.

Suy thận

Viêm tụy rất dễ diễn biến thành suy thận

Tình trạng tắc nghẽn do viêm tụy khiến cho vùng bụng bệnh nhân chướng hơi, đau ở sườn lưng phải, trái và có thể sờ thấy mảng cứng ở trên rốn, do hiện tượng hoại mỡ bị hoại tử gây tràn dịch màng bụng. Một hiện tượng khác cho thấy bệnh viêm tụy đã diễn biến thành suy thận là cơ thể luôn có cảm giác mệt mỏi, đau nhức khớp xương dù không vận động mạnh, không thể đi vào giấc ngủ sâu và thường bị tác động bởi dấu hiệu muốn đi tiểu nhiều hơn về đêm.

Suy dinh dưỡng

Lúc này tuyến tụy bị tổn thương nên không thể sản xuất nhiều enzyme để phân hủy các chất dinh dưỡng trong các thực phẩm bạn ăn hàng ngày dẫn đến suy dinh dưỡng, tiêu chảy và giảm cân. Điều này khiến người bệnh không đủ năng lượng để sinh hoạt hằng ngày, nên cần kết hợp nuôi dưỡng tĩnh mạch qua đường tiêu hóa giúp cho người bệnh đảm bảo đủ năng lượng 25-30 kcal /kg /24 giờ. 

Ngoài ra một biến chứng khác của viêm tụy là hoại tử khiến người bệnh không thể ăn uống bình thường, đồng thời xuất hiện các triệu chứng đau vùng thượng vị, buồn nôn và nôn, tăng áp lực ổ bụng. Đây là một biến chứng rất nặng nên cần được chăm sóc tại cơ sở hồi sức tích cực và theo dõi y tế liên tục. 

Ung thư tuyến tụy

Bệnh ung thư tuyến tụy tuy không phải thường gặp nhưng lại là ung thư đứng hàng thứ 7 về tỉ lệ tử vong, với tỉ lệ sống trung bình sau 5 năm của ung thư tụy chỉ khoảng 9.3%. Những biểu hiện của ung thư như sụt cân, vàng da, khi các khối u phát triển đè lên các dây thần kinh trong bụng của bệnh nhân, gây ra cơn đau nghiêm trọng. Đồng thời những khối u còn ngăn chặn dòng thức ăn được tiêu hóa từ dạ dày vào ruột non khiến bệnh nhân không thể dung nạp thức ăn theo phương thức tự nhiên.

Xuân Trúc

Nguồn: Tổng hợp