Cần cảnh giác cao độ với những triệu chứng viêm tụy cấp này

Viêm tụy cấp có thể gây ra những cơn đau dữ dội và các biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm các triệu chứng viêm tụy cấp​ đóng vai trò then chốt trong việc giảm thiểu tổn thương tuyến tụy và ngăn ngừa các biến chứng đe dọa tính mạng. Dưới đây là những triệu chứng viêm tụy cấp mà chúng ta cần đề cao cảnh giác.

Các triệu chứng chính của viêm tụy cấp

Người bị viêm tụy cấp thường gặp một số triệu chứng phổ biến như:

Đau bụng vùng thượng vị

Đau bụng là triệu chứng nổi bật và thường gặp nhất trong viêm tụy cấp. Vị trí đau điển hình là ở vùng thượng vị - khu vực bụng ngay dưới xương ức và trên rốn.

Cơn đau này có đặc điểm là có thể lan ra phía sau lưng, tạo cảm giác như đau xuyên từ trước ra sau. Tính chất của cơn đau rất dữ dội, có thể xuất hiện một cách đột ngột và nhanh chóng đạt đến đỉnh điểm, hoặc nó cũng có thể khởi phát âm ỉ rồi tăng dần theo thời gian. Thời gian đau thường kéo dài liên tục trong nhiều giờ hoặc thậm chí vài ngày. Tư thế nằm ngửa có thể làm tăng cảm giác đau ở người bệnh.

Triệu chứng viêm tụy cấp​ ở hệ tiêu hóa

Bên cạnh đau bụng, các rối loạn tiêu hóa cũng là những triệu chứng viêm tụy cấp thường gặp. Buồn nôn và nôn là triệu chứng rất hay gặp, có thể xảy ra thường xuyên và dữ dội. Tình trạng nôn có thể không mang lại cảm giác dễ chịu hay giảm bớt cơn đau bụng cho người bệnh. Chướng bụng, với cảm giác bụng căng tức cũng là một triệu chứng phổ biến do sự tích tụ khí trong đường tiêu hóa. Người bệnh có thể bị tiêu chảy do rối loạn hấp thu hoặc táo bón do giảm nhu động ruột, tùy thuộc vào mức độ và giai đoạn của bệnh.

Triệu chứng toàn thân

Viêm tụy cấp không chỉ ảnh hưởng đến vùng bụng mà còn gây ra các triệu chứng toàn thân.

Sốt là một biểu hiện thường gặp, thường là sốt nhẹ đến vừa. Tuy nhiên, trong trường hợp có nhiễm trùng thứ phát hoặc các biến chứng khác, nhiệt độ cơ thể có thể tăng cao. Mạch của người bệnh thường nhanh hơn bình thường. Huyết áp có thể thay đổi, ban đầu có thể tăng do phản ứng đau, sau đó có thể giảm nếu tình trạng viêm tiến triển nặng hoặc có mất dịch.

Vã mồ hôi cũng là một triệu chứng viêm tụy cấp​ thường gặp, đặc biệt khi người bệnh đang trải qua cơn đau dữ dội. Trong một số trường hợp có tắc nghẽn đường mật do sỏi hoặc viêm nề vùng đầu tụy, người bệnh có thể xuất hiện tình trạng da xanh tái hoặc vàng da, vàng mắt.

Triệu chứng ít gặp hoặc gợi ý tình trạng nặng hơn

Ngoài những triệu chứng thường gặp ở trên, cũng có một số triệu chứng ít gặp hơn hoặc gợi ý tình trạng nặng như:

• Vàng da, vàng mắt: Gợi ý tắc nghẽn đường mật do viêm nề đầu tụy hoặc sỏi. Bilirubin tích tụ gây vàng da, mắt.
• Đau ngực, khó thở: Có thể do dịch viêm tràn lên phổi, viêm nặng có thể gây ARDS hoặc rối loạn tim mạch.
• Thay đổi tri giác: Lú lẫn, kích thích, hôn mê là dấu hiệu nặng có thể do rối loạn điện giải, suy đa tạng, hoặc tác động của chất độc lên não.
• Bụng chướng căng, ấn đau khắp bụng: Gợi ý viêm phúc mạc do vỡ tụy hoặc rò rỉ dịch viêm. Đây là biến chứng nặng, có thể cần phẫu thuật.
• Dấu hiệu sốc: Mạch nhanh nhỏ, huyết áp tụt, da lạnh ẩm là dấu hiệu nguy kịch do mất dịch, xuất huyết hoặc nhiễm trùng nặng.
• Vết bầm tím quanh rốn (Cullen) hoặc mạng sườn (Grey Turner): Dấu hiệu muộn của xuất huyết trong ổ bụng/sau phúc mạc do viêm tụy hoại tử xuất huyết.

Tại sao cần nhận biết sớm triệu chứng viêm tụy cấp​?

Việc nhận biết sớm các triệu chứng viêm tụy cấp mang đến những lợi ích như:

Cải thiện tiên lượng và giảm nguy cơ tử vong

Viêm tụy cấp là một bệnh lý diễn tiến nhanh chóng và có thể đe dọa tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời. Chẩn đoán sớm giúp kiểm soát tình trạng viêm, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm và tăng cơ hội hồi phục hoàn toàn cho người bệnh. Sự chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị có thể làm tăng nguy cơ suy đa tạng, sốc và tử vong.

Giảm nguy cơ phát biến chứng nghiêm trọng

Viêm tụy cấp có thể dẫn đến nhiều biến chứng nặng nề, ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể. Các biến chứng thường gặp bao gồm: Suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS), tổn thương thận cấp, rối loạn đông máu, áp xe tụy, nang giả tụy bị nhiễm trùng, và thậm chí viêm phúc mạc do vỡ tụy. Việc nhận biết sớm các triệu chứng, can thiệp kịp thời, giúp giảm thiểu nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của biến chứng.

Rút ngắn thời gian nằm viện và giảm chi phí điều trị

Khi triệu chứng viêm tụy cấp được phát hiện sớm, bệnh nhân được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Khi đó, các biện pháp can thiệp thường hiệu quả hơn. Điều này giúp giảm thời gian nằm viện, giảm thiểu chi phí điều trị liên quan đến việc chăm sóc kéo dài và xử trí các biến chứng phức tạp.

Hạn chế tổn thương tuyến tụy vĩnh viễn

Tình trạng viêm kéo dài và không được kiểm soát có thể gây ra những tổn thương vĩnh viễn cho tuyến tụy, ảnh hưởng đến chức năng tiết enzyme tiêu hóa và hormone (insulin, glucagon). Việc điều trị sớm giúp hạn chế quá trình viêm lan rộng và kéo dài, bảo tồn tối đa chức năng của tuyến tụy. Người bệnh giảm được nguy cơ suy tụy mạn tính và các vấn đề liên quan như rối loạn tiêu hóa kéo dài và đái tháo đường.

Cần làm gì khi có triệu chứng viêm tụy cấp​

Khi bạn hoặc người thân xuất hiện các triệu chứng viêm tụy cấp, cần thực hiện ngay lập tức những việc sau:

• Bạn không được tự ý điều trị tại nhà bằng bất kỳ phương pháp nào. Thuốc giảm đau có thể làm lu mờ triệu chứng, gây khó khăn cho việc chẩn đoán chính xác của bác sĩ và trì hoãn việc điều trị kịp thời.
• Khi bị viêm, việc tiếp tục ăn uống sẽ kích thích tuyến tụy hoạt động, làm tăng tình trạng viêm và đau. Do đó, hãy ngừng ăn và uống cho đến khi được bác sĩ thăm khám và có chỉ định cụ thể.
• Ngay khi nghi ngờ viêm tụy cấp, bệnh nhân cần đến bệnh viện có chuyên khoa tiêu hóa hoặc nội tổng quát ngay lập tức. Nên ưu tiên các bệnh viện lớn, có đầy đủ trang thiết bị và đội ngũ bác sĩ chuyên môn để xử trí các trường hợp viêm tụy cấp.
• Khi đến bệnh viện, hãy cung cấp cho bác sĩ và điều dưỡng những thông tin chi tiết và chính xác về các triệu chứng bạn đang gặp phải, bao gồm: Thời điểm xuất hiện triệu chứng, vị trí, tính chất và mức độ đau bụng, tiền sử bệnh lý, các loại thuốc đang sử dụng, thói quen ăn uống và sinh hoạt gần đây,…

Việc nhận biết sớm và chính xác các dấu hiệu viêm tụy sớm​ là yếu tố quyết định trong việc cải thiện tiên lượng và giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ viêm tụy cấp, hãy tìm kiếm sự tư vấn y tế ngay lập tức.