Bệnh viêm tụy cấp nên ăn gì? Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng phù hợp cho người bệnh

Viêm tụy cấp là tình trạng tuyến tụy bị viêm đột ngột, thường do sỏi mật hoặc lạm dụng rượu bia. Khi mắc bệnh, chức năng sản xuất enzyme tiêu hóa của tụy bị ảnh hưởng, khiến việc ăn uống cần được điều chỉnh cẩn thận. Trong giai đoạn đầu, người bệnh thường phải nhịn ăn để tuyến tụy nghỉ ngơi, nhưng sau đó, việc bổ sung thực phẩm đúng cách là yếu tố then chốt để hồi phục. Vậy bệnh viêm tụy cấp nên ăn gì để hỗ trợ sức khỏe? Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu những gợi ý cụ thể dưới đây nhé!

Bệnh viêm tụy cấp nên ăn gì?

Người mắc bệnh viêm tụy cấp nên ăn gì? Khi tuyến tụy bị viêm, các thực phẩm giàu protein, ít chất béo, dễ tiêu hóa và chứa chất chống oxy hóa là lựa chọn lý tưởng. Những món ăn này giúp giảm tải cho tụy, hỗ trợ tiêu hóa mà không kích thích sản xuất quá nhiều enzyme. Dưới đây là danh sách thực phẩm được khuyến khích:

Sữa chua

Sữa chua là “người bạn” tuyệt vời cho hệ tiêu hóa nhờ chứa nhiều acid lactic và men vi sinh. Những thành phần này giúp thức ăn di chuyển dễ dàng hơn qua đường ruột, giảm gánh nặng cho tuyến tụy.

Người bệnh có thể ăn 1 đến 2 hũ mỗi ngày, ưu tiên loại không đường để tránh tăng đường huyết. Điều này giúp cải thiện tiêu hóa, tăng cường sức khỏe đường ruột.

Trái nho tươi

Nho, đặc biệt là vỏ nho, chứa chất chống oxy hóa mạnh mẽ cùng nhiều vitamin A và C, giúp bảo vệ tế bào tụy khỏi tổn thương. Người bệnh có thể ăn 10 đến 15 trái, 1 đến 2 lần/tuần, tốt nhất sau bữa ăn để hỗ trợ tiêu hóa.

Rau chân vịt (rau bina)

Người mắc viêm tụy cấp nên ăn gì​? Rau chân vịt được mệnh danh là “siêu thực phẩm” nhờ giàu chất chống oxy hóa, vitamin B, sắt và khoáng chất. Nó không chỉ tốt cho hệ tiêu hóa mà còn có thể giảm nguy cơ ung thư tụy theo một số nghiên cứu. Rau có thể luộc hoặc hấp, ăn 2 đến 3 lần/tuần.

Rau súp lơ

Súp lơ chứa ít chất béo, giàu chất xơ và vitamin, là lựa chọn lý tưởng cho người viêm tụy cấp. Rau có thể được hấp, luộc hoặc thái mỏng trộn salad, tránh xào nhiều dầu. Đây là loại rau rất dễ tiêu hóa, cải thiện hoạt động ruột, giảm viêm.

Tuy nhiên, cần chú ý rằng trong giai đoạn đầu của viêm tụy cấp, người bệnh cần nhịn ăn hoàn toàn theo chỉ định bác sĩ để tuyến tụy được nghỉ ngơi. Sau đó, khi tình trạng ổn định, hãy bổ sung dần các thực phẩm trên.

Bệnh viêm tụy cấp nên tránh ăn gì?

Bên cạnh băn khoăn về việc viêm tụy cấp nên ăn gì​, người bệnh cần loại bỏ những món ăn làm tăng áp lực tiêu hóa cho tuyến tụy hoặc làm bệnh trầm trọng hơn. Dưới đây là các nhóm thực phẩm cần hạn chế:

Thực phẩm nhiều dầu mỡ

Các món chiên rán, xào nhiều dầu (như gà rán, khoai chiên) làm tăng triglyceride máu, khiến tuyến tụy phải làm việc quá sức. Người bệnh nên ăn những món ăn như rau luộc, canh thanh đạm, trái cây tươi (trừ bơ).

Thực phẩm chứa tinh bột khó tiêu

Bánh ngọt, bánh mì trắng, bánh rán chứa nhiều tinh bột tinh chế và chất béo, yêu cầu tụy tiết nhiều enzyme để tiêu hóa là điều mà người viêm tụy cấp nên tránh. Ví dụ đồ ăn nên tránh như bánh sừng bò, bánh quy, bánh quế. Thay vào đó, người bệnh có thể ăn gạo nấu, mì ống nguyên cám, ngũ cốc ít đường.

Thịt đỏ

Thịt đỏ (bò, lợn) tuy giàu protein nhưng chứa 15 tới 20% chất béo, gây khó khăn cho hệ tiêu hóa của người viêm tụy. Thay vào đó, người bệnh có thể ăn thịt gà nạc, cá hấp, trứng luộc, đậu hũ với các cách chế biến đơn giản như hấp, luộc thay vì chiên xào.

Sữa và rượu bia

Rượu bia là “kẻ thù số một” của viêm tụy, cần tránh hoàn toàn vì cồn kích thích viêm và tổn thương tụy thêm nặng. Đồng thời thức uống như sữa giàu chất béo như sữa nguyên kem, phô mai, bơ chứa nhiều chất béo khó tiêu. Trong thời gian điều trị, người bệnh nên thay bằng nước lọc, trà nhẹ, nước ép trái cây không đường.

Chế độ ăn phù hợp với bệnh nhân viêm tụy cấp

Bệnh viêm tụy cấp nên ăn gì? Ngoài việc chọn đúng thực phẩm, cách ăn uống cũng quan trọng không kém để hỗ trợ hồi phục và ngăn tái phát. Dưới đây là những nguyên tắc cần tuân thủ:

• Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn 3 bữa lớn, hãy chia thành 45 bữa nhỏ mỗi ngày. Điều này giúp tuyến tụy không bị quá tải, đồng thời duy trì năng lượng mà không gây đói hoặc no quá mức.
• Bổ sung rau củ và trái cây: Ăn lượng rau xanh từ 300 - 400g/ngày, ưu tiên cà rốt, súp lơ xanh, cải bó xôi, rau lá xanh đậm. Đồng thời, bổ sung khoảng 100g/ngày cho trái cây, ăn giữa các bữa chính, tránh dùng ngay sau bữa ăn để không làm đầy bụng.
• Uống đủ nước: Duy trì 1,5 đến 2 lít nước/ngày (nước lọc, nước ép nhẹ) để hỗ trợ tiêu hóa và thải độc. Tránh đồ uống có gas hoặc chứa cồn.
• Bỏ rượu bia và thuốc lá: Rượu bia và thuốc lá là nguyên nhân chính gây viêm tụy, cần loại bỏ hoàn toàn để bảo vệ tuyến tụy khỏi tổn thương thêm.
• Tăng cường vận động: Tập thể dục nhẹ nhàng (đi bộ, yoga) 60 phút/ngày, 45 buổi/tuần giúp cải thiện lưu thông máu và hỗ trợ tiêu hóa.
• Ưu tiên chế biến đơn giản: Hấp, luộc là cách nấu tốt nhất, tránh xào rán nhiều dầu để giảm áp lực lên tụy.

Tại sao chế độ ăn quan trọng với viêm tụy cấp?

Viêm tụy cấp làm suy giảm khả năng sản xuất enzyme tiêu hóa, khiến việc xử lý thực phẩm trở nên khó khăn. Một chế độ ăn phù hợp sẽ đem lại những lợi ích sau:

• Giảm tải cho tụy: Thực phẩm dễ tiêu giúp tụy nghỉ ngơi và phục hồi.
• Ngăn biến chứng: Hạn chế chất béo, đường giảm nguy cơ triglyceride cao hoặc đái tháo đường.
• Cung cấp dinh dưỡng: Đảm bảo cơ thể đủ năng lượng mà không gây áp lực lên hệ tiêu hóa.

Bằng cách tuân thủ chế độ ăn khoa học, người bệnh có thể rút ngắn thời gian hồi phục và cải thiện sức khỏe tổng thể.

“Bệnh viêm tụy cấp nên ăn gì?” không chỉ là câu hỏi về dinh dưỡng mà còn là chìa khóa để hỗ trợ điều trị và phòng ngừa tái phát. Từ sữa chua, nho, rau chân vịt đến súp lơ, những thực phẩm giàu protein, ít béo và dễ tiêu là lựa chọn tối ưu. Ngược lại, hãy tránh bánh ngọt, đồ chiên, rượu bia, thịt đỏ và đường tinh luyện để bảo vệ tuyến tụy. Kết hợp với việc chia nhỏ bữa ăn, uống đủ nước và vận động nhẹ, bạn sẽ giúp cơ thể vượt qua viêm tụy cấp một cách an toàn. Nếu còn băn khoăn về chế độ ăn, đừng ngần ngại tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có kế hoạch phù hợp nhất nhé!