Hướng điều trị viêm tụy cấp và biện pháp phòng ngừa hiệu quả

Viêm tụy cấp xảy ra khi tụy- một cơ quan quan trọng trong cơ thể, bị viêm do nhiều nguyên nhân khác nhau, thường gặp nhất là do sỏi mật, uống rượu quá mức hoặc viêm nhiễm. Để hiểu rõ hơn về bệnh lý này, Nhà thuốc Long Châu sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về viêm tụy cấp và các phương pháp điều trị viêm tụy cấp hiệu quả nhất hiện nay.

Tổng quan về bệnh viêm tụy cấp

Tụy là một cơ quan lớn nằm trong ổ bụng, có vai trò quan trọng trong việc sản xuất các enzym tiêu hóa và hormone insulin giúp điều hòa đường huyết. Viêm tụy cấp xảy ra khi tụy bị viêm do sự tấn công của các enzym tiêu hóa mà chính cơ thể sản xuất. Đây là một tình trạng cấp tính và có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.

Bệnh viêm tụy cấp xảy ra do nhiều nguyên nhân, trong đó sỏi mật và tiêu thụ rượu bia quá mức là nhóm nguyên nhân phổ biến nhất. Dưới đây là các nguyên nhân và yếu tố quan trọng dẫn đến viêm tụy cấp, bao gồm:

• Sỏi mật: Sỏi mật di chuyển từ túi mật vào ống mật chủ có thể chặn dòng chảy của dịch mật và dịch tụy, gây viêm tụy.
• Uống rượu: Tiêu thụ rượu bia quá mức có thể gây kích thích quá mức đối với tuyến tụy, dẫn đến viêm.
• Nhiễm trùng: Một số loại vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng có thể gây nhiễm trùng và dẫn đến viêm tuỵ.
• Chấn thương: Chấn thương vùng bụng, đặc biệt là vùng tụy, có thể gây viêm.
• Bệnh lý di truyền: Một số người có yếu tố di truyền làm tăng nguy cơ viêm tụy cấp, chẳng hạn như viêm tụy cấp do rối loạn lipoprotein máu cao.
• Các thuốc: Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu, thuốc điều trị ung thư hoặc thuốc giảm đau có thể gây viêm tụy.
• Tăng mỡ máu: Tình trạng mỡ trong máu cao, đặc biệt là triglycerid cao, cũng có thể là nguyên nhân gây viêm tụy.

Các triệu chứng của viêm tụy cấp rất đa dạng, từ mức độ nhẹ đến nghiêm trọng và có thể xuất hiện đột ngột. Những triệu chứng điển hình có thể kể đến như:

• Đau bụng: Đau bụng là triệu chứng chính của viêm tụy cấp. Cơn đau thường xuất hiện đột ngột và dữ dội ở vùng bụng trên, có thể lan ra sau lưng.
• Buồn nôn và nôn: Nhiều bệnh nhân bị viêm tụy cấp cảm thấy buồn nôn và nôn mửa liên tục.
• Sốt: Một số người có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Vàng da: Nếu viêm tụy cấp gây tắc nghẽn đường mật, bệnh nhân có thể có hiện tượng vàng da hoặc vàng mắt.
• Chướng bụng: Do sự tích tụ dịch trong bụng, bệnh nhân có thể cảm thấy bụng đầy, khó chịu.
• Mất cảm giác thèm ăn: Viêm tụy cấp có thể khiến bệnh nhân không muốn ăn, kèm theo cảm giác mệt mỏi và yếu đuối.

Điều trị viêm tụy cấp như thế nào?

Viêm tụy cấp là một tình trạng y tế nghiêm trọng, vì vậy việc điều trị cần phải nhanh chóng và hiệu quả để giảm thiểu các biến chứng và nguy cơ tử vong. Hướng điều trị viêm tụy cấp sẽ tùy thuộc vào tình trạng, mức độ của bệnh và nguyên nhân gây bệnh. Dưới đây là các phương pháp điều trị viêm tụy cấp thường được áp dụng, bao gồm:

Điều trị nội khoa

Điều trị nội khoa là phương pháp chủ yếu trong việc xử lý viêm tụy cấp mức độ nhẹ, trung bình và không có biến chứng nghiêm trọng. Các phương pháp điều trị nội khoa bao gồm:

• Nhịn ăn: Việc nhịn ăn trong thời gian đầu giúp giảm áp lực lên tụy và ngừng kích thích việc tiết các enzym tiêu hóa. Bệnh nhân sẽ được nuôi dưỡng bằng dịch truyền hoặc dinh dưỡng qua tĩnh mạch nếu cần thiết.
• Cung cấp dịch truyền: Mất nước và rối loạn điện giải là một trong những biến chứng thường gặp của viêm tụy cấp. Việc cung cấp dịch truyền giúp duy trì thể tích máu, ổn định huyết áp và bù đắp lượng dịch mất đi.
• Bỏ rượu bia: Nếu viêm tuỵ cấp do sử dụng bia rượu thì người bệnh cần phải bỏ rượu hoàn toàn. Bệnh nhân sẽ được hỗ trợ cai rượu bằng cách sử dụng thuốc acamprosate để giảm cảm giác thèm rượu.
• Thuốc giảm đau: Các thuốc giảm đau như paracetamol hoặc opioid có thể được sử dụng để kiểm soát cơn đau.
• Kháng sinh: Nếu viêm tụy cấp có dấu hiệu nhiễm trùng, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng kháng sinh.
• Thuốc ức chế men tiêu hóa: Đối với các trường hợp viêm tụy do nguyên nhân như rượu hoặc tăng mỡ máu, thuốc ức chế men tiêu hóa có thể giúp làm giảm sự tiết enzyme tụy.

Điều trị ngoại khoa

Trong những trường hợp viêm tụy cấp nặng hoặc có biến chứng, điều trị ngoại khoa có thể cần thiết. Những phương pháp điều trị ngoại khoa bao gồm:

• Phẫu thuật lấy sỏi mật: Nếu nguyên nhân gây viêm tụy là do sỏi mật, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật lấy sỏi mật hoặc cắt bỏ túi mật.
• Phẫu thuật dẫn lưu ổ bụng: Nếu có sự tích tụ dịch trong ổ bụng hoặc tụ dịch tụy, bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật dẫn lưu để giảm nguy cơ nhiễm trùng hoặc áp xe.
• Cắt bỏ tổn thương tụy: Trong trường hợp viêm tụy cấp có tổn thương mô tụy nghiêm trọng hoặc có khối u, phẫu thuật cắt bỏ mô tụy có thể được thực hiện.

Hỗ trợ dinh dưỡng

Đối với những trường hợp viêm tụy cấp mức độ nhẹ, không xuất hiện triệu chứng đau bụng và các triệu chứng khác, bệnh nhân vẫn có thể ăn uống như bình thường. Tuy nhiên, nếu bệnh có xu hướng diễn tiến nghiêm trọng, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh không ăn thức ăn đặc trong vài ngày để tránh gây áp lực lên tuyến tụy. Lúc này, bệnh nhân sẽ được hỗ trợ về dinh dưỡng thông qua ống sonde đặt trong bụng.

Nếu triệu chứng đau bụng đã được cải thiện và người bệnh cảm thấy thèm ăn, bác sĩ sẽ cho người bệnh ăn uống bằng đường miệng trở lại. Chế độ ăn cần ưu tiên ít protein và ít chất béo.

Biến chứng và biện phòng ngừa viêm tuỵ cấp

Dưới đây là biến chứng và biện pháp phòng ngừa bệnh viêm tụy cấp, cụ thể như sau:

Biến chứng

Viêm tụy cấp có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng, như:

• Sốc nhiễm trùng: Viêm tụy cấp có thể dẫn đến nhiễm trùng trong cơ thể, gây sốc và suy tạng.
• Nhiễm trùng ổ bụng: Dịch tụy bị rò rỉ có thể gây viêm phúc mạc hoặc áp xe.
• Suy thận: Do mất nước và suy giảm chức năng thận, bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng suy thận.
• Tổn thương mô tụy: Viêm tụy cấp có thể gây tổn thương mô tụy vĩnh viễn, dẫn đến suy tụy.

Biện pháp phòng ngừa

Để phòng ngừa viêm tụy cấp, các biện pháp sau cần được thực hiện:

• Kiểm soát chế độ ăn uống: Tránh ăn các thực phẩm nhiều mỡ và uống rượu quá mức.
• Điều trị sỏi mật: Nếu có sỏi mật, việc điều trị sớm có thể giảm nguy cơ viêm tụy cấp.
• Theo dõi bệnh lý mỡ máu: Kiểm tra định kì mỡ trong máu và điều trị các vấn đề liên quan đến mỡ máu cao.

Viêm tụy cấp là một bệnh lý nghiêm trọng có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Điều trị viêm tụy cấp bao gồm các phương pháp nội khoa và ngoại khoa, tùy thuộc vào mức độ và nguyên nhân của bệnh. Việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp giảm thiểu biến chứng và tăng cơ hội phục hồi cho bệnh nhân. Việc phòng ngừa viêm tụy cấp cũng rất quan trọng, đặc biệt là việc duy trì một lối sống lành mạnh và điều trị các bệnh lý liên quan đến tuyến tụy.