Những điều cần biết về siêu âm song thai

Siêu âm là một kỹ thuật hữu ích trong việc theo dõi và quản lý thai kỳ nói chung và thai kỳ song thai nói riêng. Siêu âm song thai giúp bác sĩ và thai phụ dễ dàng theo dõi, chăm sóc song thai từ chẩn đoán ban đầu đến khi sinh. Trong phạm vi bài viết này, Long Châu sẽ cùng bạn tìm hiểu lợi ích của siêu âm thai đôi và quy trình siêu âm thai đôi.

Song thai là gì và nguy cơ khi mang song thai

Song thai hay mang thai đôi là tình trạng có 2 thai nhi cùng một lúc hình thành và lớn lên trong tử cung của người mẹ. Song thai thường được chẩn đoán bằng hình ảnh siêu âm thai đôi. Đây là phương pháp khám cận lâm sàng được sử dụng phổ biến nhất, thường xuyên nhất trong mọi trường hợp mang thai.

Thông thường, với một thai kỳ khỏe mạnh và chỉ có đơn thai, mẹ bầu cần siêu âm từ 5 đến 7 lần. Tuy nhiên, mẹ bầu mang song thai sẽ có nhiều nguy cơ biến chứng hơn đối với cả mẹ và thai nhi nên tần suất siêu âm thai sẽ dày đặc hơn bình thường. Dưới đây là một số nguy cơ mà mẹ bầu mang song thai cần biết rõ để chủ động chăm sóc sức khỏe:

• Phụ nữ mang song thai có nguy cơ sảy thai cao hơn so với trường hợp đơn thai.
• Tỷ lệ sinh non ở phụ nữ mang song thai là hơn 50% (tỷ lệ này ở phụ nữ mang đơn thai chỉ khoảng 10%).
• Nguy cơ tăng huyết áp thai kỳ sẽ gấp 3 - 4 lần so với phụ nữ mang đơn thai.
• Có khoảng 20% phụ nữ mang song thai phải đối mặt với nguy cơ tiền sản giật, sản giật. Biến chứng nặng có thể khiến bà bầu bị co giật, rối loạn đông máu, đột quỵ và nguy hiểm đến tính mạng.
• Tăng nguy cơ tiểu đường thai kỳ.
• Tỷ lệ mổ lấy thai rất cao. Có đến 80% mẹ bầu mang song thai cần thực hiện phương pháp sinh mổ lấy thai.
• Trong và sau sinh, bà bầu phải đối mặt với nguy cơ băng huyết cao hơn những mẹ bầu mang đơn thai.
• Nguy cơ tử vong ở bà bầu mang song thai cao gấp đôi bà bầu mang đơn thai.

Siêu âm song thai để làm gì?

Siêu âm thai vô cùng quan trọng và cần thiết trong trường hợp mẹ bầu mang đơn thai. Và siêu âm song thai còn quan trọng và cần thiết hơn nữa bởi nguy cơ rủi ro luôn cao hơn và thường trực.

Siêu âm trong trường hợp thai đôi không chỉ đơn giản là để xác định tuổi thai, theo dõi sự phát triển của thai mà còn để hạn chế tối đa rủi ro cho cả mẹ bầu và thai nhi trong suốt thai kỳ. Cụ thể là:

• Khi có dấu hiệu chậm kinh hay các dấu hiệu mang thai sớm khác, siêu âm giúp xác định chính xác đã mang thai hay chưa? Thai đã vào tử cung hay chưa?
• Siêu âm thai giúp xác định số lượng phôi thai trong tử cung.
• Siêu âm trong trường hợp mang song thai còn giúp xác định số lượng buồng ối và bánh nhau. Đây là điều vô cùng quan trọng trong siêu âm thai trước tuần thai thứ 14 và quyết định đến kế hoạch quản lý thai kỳ. Song thai một bánh nhau, một buồng ối được khuyến cáo chuyển lên tuyến trên để được theo dõi và quản lý bởi các chuyên gia.
• Siêu âm giúp đánh giá độ mờ da gáy - một phần của xét nghiệm sàng lọc hội chứng Down trước sinh.
• Siêu âm song thai cũng giúp phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh ở thai nhi nếu có.
• Siêu âm cũng giúp xác định ngày dự sinh của song thai. Hầu hết các trường hợp mang song thai đều không sinh con đủ tuần và thường sinh sớm hơn dự sinh từ 1 - 3 tuần. Dù không có ngày dự sinh chính xác nhưng siêu âm cũng giúp xác định được thời điểm có thể thai phụ sẽ lâm bồn. Nhờ đó, thai phụ và gia đình sẽ có sự chuẩn bị tốt nhất cho quá trình sinh nở.
• Những lần siêu âm cũng giúp bác sĩ theo dõi được hiện tượng dịch chuyển thời kỳ chu sinh.
• Siêu âm giúp theo dõi sự phát triển của cả hai thai nhi, nhằm phát hiện sớm tình trạng truyền máu song thai nếu có.

Song thai cần siêu âm mấy lần trong thai kỳ?

Tùy tình trạng sức khỏe của mẹ bầu và những điều kiện thực tế, bác sĩ sẽ chỉ định tần suất khám và thời điểm cần siêu âm song thai. Có một điều chắc chắn, nếu như mang thai đơn, mẹ bầu trung bình chỉ cần siêu âm từ 5 - 7 lần trong suốt thai kỳ thì khi mang song thai, tần suất sẽ tăng thêm nhiều hơn thế.

Song thai hai bánh nhau được khuyến cáo nên theo dõi 4 tuần 1 lần còn song thai một bánh nhau cần theo dõi mỗi 2 tuần 1 lần. Việc theo dõi sát song thai một bánh nhau cần thực hiện từ tuần thai thứ 16 đến lúc sinh. Để đảm bảo an toàn, phụ nữ mang song thai cần siêu âm ít nhất 8 - 9 lần trong suốt thai kỳ ở các mốc sau:

• Lần 1: Siêu âm sau khi trễ kinh khoảng 1 tuần.
• Lần 2: Siêu âm vào tuần thai thứ 7 - 8.
• Lần 3: Siêu âm vào tuần thai thứ 12 – 13.
• Lần 4: Siêu âm vào tuần thai thứ 14 – 17.
• Lần 5: Siêu âm vào tuần thai thứ 22 – 23.
• Lần 6: Siêu âm vào tuần thai thứ 26 – 28.
• Lần 7: Siêu âm vào tuần thai thứ 30 - 32.
• Lần 8: Siêu âm vào tuần thai thứ 36.
• Lần 9: Siêu âm vào tuần thai thứ 38 - 40.

Ngoài ra, trong quá trình mang thai nếu có bất cứ biểu hiện bất thường nào, thai phụ cần liên hệ ngay với bác sĩ sản khoa để được siêu âm và thăm khám kịp thời.

Quy trình siêu âm song thai

Lịch siêu âm thai đơn khác lịch siêu âm thai đôi. Nhưng quy trình siêu âm song thai về cơ bản không khác quy trình siêu âm đơn thai. Cụ thể quy trình siêu âm thai qua thành bụng gồm các bước sau:

• Mẹ bầu nằm trên giường khám theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Bác sĩ sẽ bôi một lớp gel lên bụng mẹ.
• Bác sĩ dùng đầu do di chuyển nhẹ nhàng trên bụng mẹ bầu để thu được những hình ảnh rõ ràng và đầy đủ nhất của thai nhi.
• Mẹ bầu nhận kết quả siêu âm và có được sự tư vấn của bác sĩ.

Ngoài ra, trong thai kỳ của mình, sẽ có những thời điểm bác sĩ dùng kỹ thuật siêu âm qua ngả âm đạo, siêu âm 3D, 4D, siêu âm Doppler, siêu âm tim thai,... Các kỹ thuật siêu âm này được bác sĩ chỉ định trong thời điểm phù hợp không chỉ để theo dõi thai nhi mà còn để kiểm tra các biến chứng thai kỳ như: Xuất huyết ở tử cung, âm đạo, thai ngoài tử cung, thai ngừng phát triển…

Tóm lại, siêu âm song thai là việc vô cùng cần thiết và số lần siêu âm cũng sẽ nhiều hơn so với trường hợp bà bầu mang đơn thai. Tần suất siêu âm và thời điểm siêu âm thai đôi phụ thuộc vào nhiều yếu tố và tốt nhất nên theo chỉ định của bác sĩ. Theo dõi sát thai kỳ bằng kỹ thuật siêu âm là cách đơn giản nhất để đảm bảo an toàn cho cả mẹ bầu và song thai.

Xem thêm: 

• Thai phụ 1 tuần siêu âm 1 lần có sao không?
• Siêu âm 2 lần 1 ngày có sao không?