Những lưu ý khi phun thuốc diệt muỗi an toàn, hiệu quả

Phun thuốc diệt muỗi là một phương pháp phổ biến được sử dụng để kiểm soát và giảm số lượng muỗi nhằm tiêu diệt hoặc làm suy yếu muỗi trong các giai đoạn khác nhau của vòng đời của chúng, bao gồm trứng, ấu trùng, nhộng và muỗi trưởng thành.

Thuốc diệt muỗi là gì?

Có nhiều loại thuốc diệt muỗi khác nhau bao gồm các dạng xịt, hóa chất phun, viên nén, gel... Mỗi loại có các ưu điểm và hạn chế riêng, và chúng thường được sử dụng tùy thuộc vào môi trường, mục đích sử dụng, và loại muỗi cần diệt trừ.

Thuốc diệt muỗi thường chứa các hoạt chất hóa học như Pyrethroids, Permethrin, Deltamethrin, Lambda-cyhalothrin, và các hợp chất có gốc clo. Tuy nhiên, cũng có các sản phẩm sử dụng thành phần tự nhiên như các chiết xuất từ cây cỏ, dầu cây cỏ, hoặc các loại tinh dầu có khả năng đuổi muỗi.

Việc sử dụng thuốc diệt muỗi cần tuân thủ các hướng dẫn và quy định an toàn của cơ quan y tế và môi trường để đảm bảo sự hiệu quả trong việc kiểm soát muỗi mà không gây ra tác động tiêu cực đến sức khỏe con người và môi trường.

Hiện nay, các sản phẩm thuốc diệt côn trùng thường được chia thành ba nhóm chính:

• Nhóm có gốc clo hữu cơ.
• Nhóm có gốc phốt pho hữu cơ.
• Nhóm có gốc Pyrethrine.

Trong số các nhóm thuốc này, nhóm Pyrethrine được xem là phổ biến và an toàn nhất được Bộ Y tế cấp phép sử dụng. Đây là loại thuốc diệt muỗi thuộc thế hệ mới, đã được kiểm nghiệm tại cả ba miền của Việt Nam với kết quả an toàn. Hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới cũng đang áp dụng loại thuốc này trong chiến dịch diệt muỗi.

Các loại thuốc xịt muỗi thuộc nhóm 1 và nhóm 2 đã bị cấm sử dụng do độc hại cho con người. Người sử dụng có thể gặp phải những tác động tiêu cực như nhiễm độc khi không sử dụng khẩu trang bảo vệ, phản ứng dị ứng da, chảy nước mắt, ngứa, hắt hơi, khó thở. Do đó, việc sử dụng các loại thuốc này cần được thực hiện cẩn thận và tuân thủ theo hướng dẫn của chuyên gia y tế.

Kỹ thuật phun thuốc diệt muỗi

Phun thuốc xịt muỗi là phương pháp sử dụng một lượng rất nhỏ hóa chất được phun ra dưới dạng sương, nhằm tiêu diệt và chống muỗi một cách hiệu quả nhất. Chỉ sau vài giờ phun, hóa chất sẽ lan tỏa trong không gian mà không gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe con người.

Tuy nhiên, sau vài giờ phun, lượng hóa chất đã lan tỏa trong không gian sẽ dần giảm đi, do đó thuốc chỉ có thể tiêu diệt được muỗi vằn trưởng thành mang vi rút sốt xuất huyết ở thời điểm phun, không thể duy trì hiệu quả lâu dài. Khi hóa chất đã không còn tồn tại trong không khí, nếu vẫn còn muỗi mang vi rút sốt xuất huyết tồn tại trong môi trường xung quanh hoặc tại các hộ dân khác, chúng vẫn có thể tiếp tục xâm nhập vào nhà và đốt người. Do đó, nguy cơ mắc sốt xuất huyết vẫn có thể tiếp tục tồn tại.

Trong quá trình phun thuốc diệt muỗi, nếu không tuân thủ đúng liều lượng và quy trình, sẽ không đạt được hiệu quả diệt muỗi. Ngoài ra, tồn tại nguy cơ muỗi trở nên kháng thuốc, và người sử dụng có thể gặp phải các vấn đề dị ứng do không hiểu rõ cách sử dụng.

Việc tự ý mua thuốc phun muỗi và tự tiến hành phun cho nhà mình có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như kháng thuốc, đồng thời cũng ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe của gia đình. Việc sử dụng thuốc phun muỗi cần được thực hiện bởi các chuyên gia hoặc nhân viên được hướng dẫn đảm bảo y tế cộng đồng.

Trong trường hợp phát hiện dịch bệnh, việc phun hóa chất cần được thực hiện hai lần, cách nhau 7 - 10 ngày, để đảm bảo tiêu diệt hiệu quả muỗi. Do hóa chất không tồn lưu, sau một tuần, muỗi có thể xuất hiện trở lại trong nhà.

Phun hóa chất để tiêu diệt muỗi chỉ là biện pháp ngắn hạn và cần thiết để kiểm soát dịch sốt xuất huyết. Tuy nhiên, việc tìm và tiêu diệt các ổ bọ gậy và nơi loăng quăng tồn tại vẫn là biện pháp phòng chống bệnh có tính bền vững và hiệu quả nhất.

Nên phun thuốc muỗi vào lúc nào?

Các loại sản phẩm diệt côn trùng bao gồm ba nhóm chính: Nhóm thuốc có gốc clo hữu cơ, nhóm có gốc Pyrethrine và nhóm có gốc phốt pho. Trong số này, thuốc diệt muỗi thuộc nhóm Pyrethrine được Bộ Y tế sử dụng để phòng ngừa dịch sốt xuất huyết trong cộng đồng. Thuốc này được phun vào không gian với thể tích nhỏ dưới dạng phun sương. Sau vài giờ, lượng hóa chất sẽ khuếch tán trong không khí, do đó hoàn toàn an toàn với sức khỏe.

Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối đa khi phun thuốc diệt muỗi sốt xuất huyết, cần quan tâm đến thời gian phun thuốc. Nếu phun đúng thời điểm, lượng muỗi nhiễm độc bị tiêu diệt nhiều hơn. Ngược lại, nếu phun thuốc sai thời điểm, muỗi có thể ít bị ảnh hưởng hoặc thậm chí nhờn thuốc. Vậy nên, thời gian phun thuốc muỗi là lúc nào?

Thời gian hoạt động của mỗi loại muỗi khác nhau. Loài muỗi Aedes, gây bệnh sốt xuất huyết, hoạt động vào ban ngày, đặc biệt là vào đầu buổi sáng. Do đó, thời gian phun thuốc diệt muỗi sốt xuất huyết hiệu quả nhất là vào buổi sáng và trước khi mặt trời lặn. Ngược lại, loài muỗi Culex tritaeniorhynchus, truyền bệnh viêm não Nhật Bản, thường hoạt động vào ban đêm và bay ra ruộng lúa để sinh sản vào ban ngày. Vì vậy, thời gian phun thuốc muỗi hiệu quả nhất là từ 19h đến 22h đêm.

Theo các chuyên gia Y tế, với loài muỗi trong nhà, nên phun vào sáng sớm đến khoảng 10h sáng hoặc khi chạng vạng tối, trong điều kiện không mưa và ít gió. Đây là thời gian chúng hoạt động mạnh nhất và việc phun thuốc có thể đạt được hiệu quả tối ưu nhất.

Những lưu ý khi phun thuốc diệt muỗi an toàn, hiệu quả

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng thuốc diệt muỗi, người dân cần tuân thủ các biện pháp sau:

Trước khi phun thuốc diệt muỗi:

• Mở tất cả cửa ra vào để không khí lưu thông và che đậy kỹ càng thực phẩm.
• Đậy kín các dụng cụ chứa nước và dọn dẹp gọn gàng đồ dùng.
• Di chuyển vật nuôi ra khỏi nơi phun thuốc.

Trong khi phun thuốc:

• Tạm rời khỏi nhà và khu vực phun thuốc ít nhất 30 phút để tránh hít phải hơi thuốc.
• Tuyệt đối không đi theo sau nhân viên phun thuốc.
• Đối với nhóm đối tượng nhạy cảm như trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai, người mắc các bệnh lý nền, cần ở ngoài ít nhất 1 - 2 giờ trước khi vào nhà.

Sau khi phun thuốc:

• Lau dọn lại nhà cửa và đồ dùng để đảm bảo an toàn tuyệt đối và các sinh hoạt sau đó diễn ra bình thường.
• Nên phun hóa chất vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối, khi muỗi hoạt động mạnh nhất. Tuy nhiên, thời tiết không mưa và ít gió là điều kiện lý tưởng để đạt hiệu quả cao nhất.
• Ngoài ra, nếu chỉ một gia đình phun thuốc trong khi hàng xóm không, tác dụng sẽ bị giảm. Muỗi từ những khu vực lân cận có thể lại nhanh chóng xâm nhập vào nhà sau khi phun thuốc.

Bên cạnh việc phun hóa chất diệt muỗi, người dân cần tích cực tham gia các biện pháp phòng bệnh sốt xuất huyết như:

• Tìm diệt loăng quăng và bọ gậy, đậy kín các dụng cụ chứa nước, loại bỏ phế liệu.
• Áp dụng các biện pháp tránh muỗi đốt như mặc quần áo dài tay, sử dụng màn khi ngủ, và dùng kem xua muỗi.
• Khi có các biểu hiện của sốt xuất huyết, cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị, không tự ý điều trị tại nhà.

Để được tư vấn đầy đủ và an toàn khi phun thuốc diệt muỗi, người dân nên đến các Trung tâm Y tế, Trạm Y tế phường hoặc gọi điện thoại đến đường dây nóng của Sở Y tế để được hướng dẫn cụ thể và thực hiện diệt muỗi an toàn, hiệu quả.

Xem thêm: Muỗi Anophen gây bệnh truyền nhiễm gì và cách phòng tránh?