Nong mạch vành là gì? Quy trình thực hiện nong mạch vành như thế nào?

Nong mạch vành là một phương pháp can thiệp nhằm khôi phục lại lưu lượng máu của động mạch vành khi bị tắc nghẽn hoặc thu hẹp do xơ vữa. Nhờ đó, người bệnh cải thiện được các triệu chứng và phòng tránh được nhiều biến chứng nặng của bệnh. Hôm nay, Nhà thuốc Long Châu sẽ chia sẻ với bạn đọc về quy trình thực hiện nong mạch vành nhé!

Nong mạch vành là gì?

Bệnh thiếu máu cơ tim cục bộ là một bệnh lý khá thường gặp trong cuộc sống hiện đại. Nhóm đối tượng có nguy cơ mắc phải căn bệnh này là người cao tuổi, người có tiền sử tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, đái tháo đường và hút thuốc lá thường xuyên.

Nguyên nhân gây bệnh mạch vành là do các mạch máu nuôi dưỡng tim bị xơ vữa và gây tắc nghẽn khiến tuần hoàn lưu thông để cung cấp máu và dưỡng chất cho tim bị hạn chế. Điều này khiến cho tim bị thiếu oxy, co bóp kém và giảm khả năng tống máu. Nếu tình trạng tim co bóp kém xảy ra trong thời gian dài, tim sẽ suy kiệt dần và tiến triển thành bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ hay còn gọi là bệnh mạch vành.

Người mắc bệnh mạch vành cần phải thay đổi lối sống, sử dụng thuốc nội khoa để kiểm soát huyết áp cũng như các yếu tố nguy cơ khác là những biện pháp giúp cải thiện bệnh. Ngoài ra, việc can thiệp ngoại khoa để tái lưu thông động mạch vành nhằm tăng lưu lượng máu tới nuôi tim là phương pháp điều trị tối ưu nhất trong bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ. Trong đó, nong mạch vành hay còn được gọi với cái tên là nong động mạch vành và đặt stent, là một can thiệp tối thiểu trong việc mở rộng lòng ống động mạch vành bị hẹp hoặc tắc bên cạnh phương pháp xâm lấn sâu hơn là phẫu thuật bắc cầu động mạch vành.

Bản chất của phương pháp nong mạch vành chỉ là một thủ thuật tiến hành qua da và người bệnh hoàn toàn tỉnh táo trong cả quá trình can thiệp. Bác sĩ sẽ thông qua động mạch đùi dưới nếp bẹn hoặc động mạch quay ở cổ tay để tiếp cận vào hệ thống động mạch vành trong cơ thể. Đầu tiên, bác sĩ sẽ đưa một ống thông dẫn đường vào trước theo chiều ngược dòng động mạch trở về động mạch chủ, sau đó đi vào lỗ động mạch vành phải và trái. Tiếp theo, bác sĩ sẽ bơm một lượng thuốc cản quang vào đây để có thể quan sát được đoạn tắc hẹp. Nếu tình trạng tắc hẹp khu trú tại một vị trí và ở đoạn gần thì bác sĩ sẽ tiến hành đưa bóng vào vị trí đoạn hẹp và bơm hơi với một mức áp lực phù hợp.

Mảng xơ vữa tại đoạn hẹp sẽ bị ép sát vào thành mạch sau khi bóng căng lên. Sau đó, bác sĩ sẽ đưa stent (bản chất là một giá đỡ kim loại) vào và bung ra tại vị trí này nhằm giúp duy trì khả năng tái lưu thông của dòng máu vừa được giải phóng trong trong thời gian dài. Sau cùng, bác sĩ sẽ tháo toàn bộ dụng cụ đưa ra ngoài và cầm máu tại vị trí chọc kim bằng băng ép.

Nong mạch vành được chỉ định cho đối tượng nào?

Nong mạch vành có chỉ định thực hiện trên những bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ. Tuy nhiên, bệnh nhân cần được xem xét can thiệp sớm trong các trường hợp bệnh tim thiếu máu cục bộ nhưng không đáp ứng với phương pháp điều trị nội khoa và triệu chứng không thuyên giảm. Điều này sẽ giúp cơ tim phòng tránh được các tổn thương thực thể. Hơn nữa, việc tái tưới máu hiệu quả sẽ giúp chức năng tim phục hồi được phần nào ở những bệnh nhân suy tim do bệnh mạch vành.

Bên cạnh đó, nong mạch vành cũng được xem là một giải pháp khẩn cấp ở bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp. Đây chính là ưu điểm nổi bật của việc tưới máu tức thì khi so sánh với phương pháp phẫu thuật bắc cầu. Theo đó, ở bệnh nhân đau ngực cấp tính trong vài giờ đầu và xét nghiệm men tim tăng cao thì sẽ được hội chẩn chụp động mạch vành và đặt stent tại vị trí tắc nghẽn. Nhờ đó, bảo toàn được khả năng co bóp của tim và giảm nguy cơ tiến triển hoại tử cơ tim làm suy bơm.

Tuy nhiên, nong mạch vành không phải là chỉ định ưu nhất ở mọi bệnh nhân. Ở những trường hợp bị tắc hẹp nhiều nhánh mạch vành cùng lúc hoặc một nhánh mạch vành bị hẹp nhiều chỗ, đặc biệt ở bệnh nhân có bệnh đái tháo đường, tiên lượng sống còn dài, có các khiếm khuyết trong tim kèm theo cần sửa chữa thì phẫu thuật bắc cầu sẽ được cân nhắc nhiều hơn.

Quy trình thực hiện nong mạch vành

Quy trình tiến hành nong mạch vành cụ thể như sau:

Chuẩn bị bệnh nhân

Đây là bước đầu tiên trong quy trình thực hiện nong mạch vành, gồm có:

• Trước khi tiến hành phẫu thuật, bác sĩ sẽ cung cấp đầy đủ các thông tin về tình trạng sức khỏe, phương pháp phẫu thuật và những rủi ro có thể xảy ra trong và sau khi làm thủ thuật cho bệnh nhân.
• Bệnh nhân sẽ được kiểm tra xem có bị dị ứng với thuốc cản quang và bị rối loạn đông máu hay không. Ngoài ra, người bệnh có thể được kiểm tra về các bệnh lý nền như bệnh thận hoặc bệnh phổi mạn tính.
• Bệnh nhân sẽ được sử dụng thuốc chống ngưng kết tiểu cầu trước khi tiến hành thủ thuật.

Thực hiện thủ thuật

Nong mạch vành gồm có 3 bước như sau:

Bước 1: Tạo đường vào mạch máu

• Bác sĩ sát trùng tại vị trí mở đường vào mạch máu.
• Bác sĩ mở đường vào máu thông qua động mạch quay hoặc động mạch đùi.

Bước 2: Đặt ống thông can thiệp

• Chụp động mạch vành để xác định vị trí cần can thiệp.
• Đưa ống thông can thiệp vào lòng động mạch vành.
• Kết nối đuôi của ống thông can thiệp với đường đo áp lực.

Bước 3: Can thiệp mạch vành

• Bác sĩ sẽ làm nở rộng lòng mạng tại vị trí tắc hẹp bằng cách nong bóng.
• Sau khi nong bóng, tiến hành đặt stent để tránh tái hẹp lòng động mạch vành.
• Kiểm tra stent đã bung nở tốt hay chưa.
• Bệnh nhân sẽ được chụp lại động mạch vành nhằm đảm bảo không gặp biến chứng sau thủ thuật.
• Tiến hành rút dây dẫn ra khỏi lòng động mạch vành.
• Cuối cùng, băng ép cầm máu tại vị trí mở đường mạch máu.

Những lưu ý sau khi thực hiện thủ thuật nong mạch vành

Những lưu ý cần biết sau khi nong mạch vành, cụ thể là:

• Bệnh nhân sẽ được đưa về phòng hồi sức hoặc trở về phòng bệnh sau khi nong mạch vành. Lúc này, người bệnh cần nằm yên trên giường trong vài giờ đầu sau khi làm thủ thuật, có thể từ 2 - 6 giờ tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của người bệnh và phương pháp can thiệp.
• Người bệnh cần thông báo ngay cho bác sĩ khi cảm thấy bất kỳ cơn đau tức ngực hoặc cảm giác ấm áp, chảy máu, đau tại vị trí chèn.
• Người bệnh nên di chuyển từ từ khi ngồi dậy để tránh bị choáng hoặc chóng mặt sau thời gian dài nằm trên giường.
• Cần theo dõi chặt chẽ vết chèn xem có đau, sưng tấy, chảy máu, đổi màu bất thường hoặc thay đổi nhiệt độ hay không. Hãy thông báo ngay cho bác sĩ khi thấy dấu hiệu bất thường.
• Cần giữ vị trí chèn khô ráo và sạch sẽ nên người bệnh không nên tắm bồn hoặc đi bơi cho đến khi vết thương lành lại.
• Người bệnh không được vận động mạnh trong vòng 1 tháng đầu sau làm thủ thuật.
• Hãy thông báo cho bác sĩ biết tình trạng của bạn khi thấy xuất hiện các dấu hiệu như sốt hoặc ớn lạnh, đau tức ngực, nôn, buồn nôn, chóng mặt, ra nhiều mồ hôi, ngất xỉu hoặc sưng nóng, chảy máu khác vị trí chèn.

Tóm lại, nong mạch vành và đặt stent là phương pháp điều trị bệnh mạch vành hiệu quả để cải thiện chức năng của tim mạch, giảm triệu chứng bệnh và nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Đây là thủ thuật yêu cầu sự chính xác tuyệt đối, do đó người bệnh cần lựa chọn cơ sở y tế uy tín, bác sĩ có chuyên môn và kinh nghiệm cũng như đầy đủ các thiết bị cần thiết để đảm bảo an toàn sức khỏe trong quá trình điều trị.

Xem thêm:

• Nong mạch vành và đặt stent: Thủ thuật an toàn và hiệu quả
• Vôi hóa mạch vành là bệnh gì? Cách điều trị thế nào hiệu quả?