Nóng rát thực quản: Nguyên nhân, biến chứng và cách điều trị

Nóng rát thực quản là một triệu chứng phổ biến mà nhiều người gặp phải. Cảm giác này không chỉ gây khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu của các vấn đề tiêu hóa nghiêm trọng nếu không được xử lý đúng cách. Cùng Long Châu tìm hiểu nguyên nhân, biến chứng và cách điều trị trong bài viết dưới đây.

Nguyên nhân gây nóng rát thực quản

Nóng rát thực quản là một tình trạng phổ biến, gây ra cảm giác khó chịu ở vùng ngực, có thể lan lên cổ họng. Cảm giác này thường xuất hiện khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây kích ứng niêm mạc. Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây ra tình trạng nóng rát thực quản:

• Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây nóng rát thực quản. Khi cơ vòng dưới thực quản yếu đi hoặc thư giãn bất thường, axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản, gây kích ứng và tổn thương niêm mạc.
• Thực phẩm gây kích ứng: Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ uống có ga, rượu bia, cà phê,... đều có thể gây kích thích axit dạ dày, làm chậm tiêu hóa hoặc giãn cơ vòng thực quản, dẫn đến tình trạng nóng rát thực quản.
• Thói quen ăn uống không lành mạnh: Thói quen ăn uống không lành mạnh như ăn quá no, ăn đêm, ăn nhanh không nhai kỹ hoặc bỏ bữa đều có thể gây nóng rát thực quản. Những thói quen này làm tăng áp lực lên dạ dày, kích thích sản xuất axit và tăng nguy cơ trào ngược, ảnh hưởng xấu đến hệ thống tiêu hóa.
• Thói quen sinh hoạt: Hút thuốc, uống rượu bia và tiêu thụ quá nhiều caffeine là những thói quen xấu có thể gây nóng rát thực quản. Các chất kích thích này làm yếu cơ vòng ngăn cách dạ dày và thực quản, tăng tiết axit dạ dày và gây kích ứng niêm mạc, từ đó làm tình trạng trào ngược trở nên trầm trọng hơn.
• Thừa cân, béo phì: Lượng mỡ bụng quá nhiều sẽ tạo áp lực lên dạ dày, đẩy axit dịch vị trào ngược lên thực quản. Đồng thời, tình trạng viêm nhiễm do béo phì gây ra có thể làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới (LES), khiến cho axit dễ dàng trào ngược hơn.
• Căng thẳng, stress: Khi căng thẳng, cơ thể sản xuất nhiều axit dạ dày hơn, làm chậm quá trình tiêu hóa. Điều này kết hợp với việc hệ thần kinh bị rối loạn sẽ khiến cho quá trình tiêu hóa diễn ra không ổn định, tăng nguy cơ trào ngược, gây nóng rát thực quản.
• Các nguyên nhân khác: Mang thai, thoát vị hoành (Hiatal hernia), tác dụng phụ của thuốc (thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs), một số thuốc huyết áp, thuốc giãn cơ, thuốc an thần,...), viêm loét dạ dày, nhiễm Helicobacter pylori.

Biến chứng của nóng rát thực quản

Nóng rát thực quản, đặc biệt khi là triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản (GERD), có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả. Các biến chứng phổ biến có thể bao gồm:

• Viêm loét thực quản: Axit dạ dày trào ngược thường xuyên có thể gây viêm loét niêm mạc thực quản, dẫn đến đau đớn, khó nuốt và có thể chảy máu.
• Hẹp thực quản: Việc viêm loét kéo dài có thể hình thành các vết sẹo trong thực quản, gây hẹp lại, làm khó khăn khi nuốt thức ăn và dẫn đến nguy cơ tắc nghẽn.
• Barrett’s Esophagus (Thực quản Barrett): Đây là một tình trạng trong đó các tế bào niêm mạc thực quản thay đổi, có thể dẫn đến ung thư thực quản. Barrett’s Esophagus là một biến chứng nguy hiểm của GERD lâu dài.
• Nhiễm trùng thực quản: Viêm nhiễm kéo dài có thể dẫn đến nhiễm trùng thực quản, gây sốt, đau đớn và khó khăn trong việc nuốt.
• Mất chất dinh dưỡng: Cảm giác đau và khó nuốt có thể khiến người bệnh tránh ăn uống, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.

Việc nhận biết và điều trị nóng rát thực quản kịp thời là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm này.

Cách điều trị nóng rát thực quản

Điều trị nóng rát thực quản phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra triệu chứng này. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ kết hợp nhiều phương pháp điều trị khác nhau. Dưới đây là một vài biện pháp điều trị phổ biến:

• Sử dụng thuốc giảm axit dạ dày: Các loại thuốc như thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc thuốc kháng axit có thể giúp làm giảm sản xuất axit dạ dày, từ đó giảm triệu chứng nóng rát thực quản hiệu quả.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Hạn chế tiêu thụ các thực phẩm có khả năng kích thích sản xuất axit dạ dày như thực phẩm chiên, cay, chua và đồ uống chứa caffein. Nên chia nhỏ bữa ăn và tránh ăn khuya để giảm áp lực lên dạ dày, góp phần giảm thiểu triệu chứng nóng rát thực quản.
• Thay đổi lối sống: Thay đổi lối sống giúp giảm triệu chứng nóng rát thực quản và trào ngược dạ dày. Người bệnh nên giảm cân nếu thừa cân, giảm căng thẳng bằng các phương pháp thư giãn và nâng cao đầu giường khi ngủ để giảm áp lực lên dạ dày và ngăn ngừa tình trạng trào ngược axit dạ dày.
• Điều trị các bệnh lý cơ bản: Nếu nguyên nhân là bệnh viêm loét dạ dày hoặc nhiễm Helicobacter pylori, điều trị các bệnh lý này sẽ giúp cải thiện tình trạng nóng rát thực quản.
• Phẫu thuật hoặc can thiệp y tế: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, khi các phương pháp điều trị bảo tồn không hiệu quả, bác sĩ có thể khuyến nghị phẫu thuật hoặc các can thiệp khác để điều trị trào ngược dạ dày thực quản.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho tư vấn chuyên môn từ bác sĩ. Nếu bạn đang gặp phải triệu chứng nóng rát thực quản, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Tóm lại, nóng rát thực quản không chỉ là một cảm giác khó chịu thoáng qua mà còn là dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn cần được quan tâm và chăm sóc đúng cách. Hãy chủ động lắng nghe cơ thể, tìm hiểu nguyên nhân và tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống.

Xem thêm: 

Dấu hiệu thực quản có vấn đề mà bạn nên biết  

Một số bệnh ở thực quản thường gặp