Barrett thực quản đoạn ngắn: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Barrett thực quản đoạn ngắn là một tình trạng biến đổi niêm mạc thực quản, thường là hậu quả của bệnh trào ngược dạ dày thực quản mạn tính. Mặc dù là đoạn ngắn nhưng không thể chủ quan vì nó có thể tiềm ẩn nguy cơ tiến triển thành ung thư. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về cách chẩn đoán và các lựa chọn điều trị tình trạng này.

Tìm hiểu barrett thực quản đoạn ngắn là gì?

Barrett thực quản đoạn ngắn là một loại bệnh lý thuộc nhóm barrett thực quản, thường gặp ở những người mắc chứng trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Tình trạng này diễn ra khi lớp niêm mạc bình thường của thực quản bị thay thế bằng các tế bào hình trụ tương tự như tế bào trong ruột (có thể kèm theo chuyển sản ruột). Vùng tổn thương trong trường hợp này có chiều dài dưới 2 - 3 cm. Barrett thực quản đoạn ngắn ít phổ biến hơn so với loại dài và có nguy cơ tiến triển thành ung thư thực quản thấp hơn.

Biến chứng của barrett thực quản đoạn ngắn có thể bao gồm:

• Viêm loét thực quản: Axit dạ dày trào ngược lâu ngày làm tổn thương niêm mạc, gây viêm loét, đau và khó nuốt.
• Hẹp thực quản: Quá trình tổn thương và lành lại bằng mô sẹo làm thực quản bị thu hẹp, gây khó khăn khi nuốt và có thể dẫn đến sụt cân, suy dinh dưỡng.
• Loạn sản niêm mạc thực quản: Tình trạng các tế bào niêm mạc thay đổi bất thường, là giai đoạn tiền ung thư. Nếu không kiểm soát, loạn sản có thể phát triển thành ung thư thực quản.
• Ung thư thực quản: Barrett thực quản đoạn ngắn có nguy cơ tiến triển thành ung thư thấp hơn so với barrett đoạn dài, nhưng vẫn có khả năng nếu xuất hiện loạn sản mức độ cao hoặc không được theo dõi và điều trị đúng cách.

Triệu chứng và chẩn đoán barrett thực quản đoạn ngắn

Barrett thực quản đoạn ngắn thường không có triệu chứng rõ ràng và phần lớn được phát hiện tình cờ qua quá trình nội soi tiêu hóa. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, người bệnh có thể gặp các triệu chứng giống với trào ngược dạ dày như ợ nóng, ợ hơi, buồn nôn hoặc nôn, đau vùng thượng vị, khó nuốt… Do đó, để phát hiện sớm tình trạng này, mọi người nên duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là những người có nguy cơ cao như người mắc GERD kéo dài, người cao tuổi, thừa cân.

Để chẩn đoán barrett thực quản đoạn ngắn, bác sĩ thường chỉ định nội soi thực quản - dạ dày và sinh thiết mô thực quản:

• Nội soi thực quản - dạ dày: Đây là kỹ thuật chẩn đoán sử dụng ống soi có gắn camera, đưa từ miệng vào thực quản. Bác sĩ có thể quan sát trực tiếp hình ảnh bên trong và nhận diện các bất thường trong cấu trúc của thực quản thông qua thiết bị này.
• Sinh thiết mô thực quản: Thủ thuật này được tiến hành đồng thời với nội soi thực quản. Trong lúc nội soi, nếu nghi ngờ bất thường như biểu mô trụ đã chuyển dạng thành chuyển sản ruột, loạn sản ruột hoặc ung thư, bác sĩ sẽ lấy một phần mô nhỏ và đem đi sinh thiết.

Điều trị barrett thực quản đoạn ngắn

Điều trị Barrett thực quản đoạn ngắn được xây dựng dựa trên tình trạng lâm sàng, mức độ tổn thương và liệu có xuất hiện dấu hiệu loạn sản hay không. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ chỉ định các hướng điều trị dưới đây:

Điều trị nội khoa và thay đổi lối sống

Khi barrett thực quản chưa có dấu hiệu loạn sản, bác sĩ thường chỉ định nội soi định kỳ để theo dõi sự tiến triển của bệnh. Lịch nội soi thường được khuyến nghị là sau 12 tháng, sau đó lặp lại 3 năm/lần nếu không có bất thường nào được ghi nhận.

Bên cạnh đó, kiểm soát bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) đóng vai trò quan trọng. Người bệnh có thể được chỉ định dùng thuốc ức chế tiết axit dạ dày để giảm trào ngược và bảo vệ lớp niêm mạc thực quản. Đi kèm với điều trị bằng thuốc, bệnh nhân cần áp dụng lối sống lành mạnh, bao gồm:

• Duy trì cân nặng hợp lý.
• Tránh các thực phẩm không tốt như đồ cay nóng, chiên xào hay có nồng độ axit cao.
• Hạn chế căng thẳng và đảm bảo chế độ ăn uống, tập luyện khoa học.
• Hạn chế ăn quá no, không nằm ngay sau khi ăn, chia nhỏ bữa ăn và ăn chậm, nhai kỹ để dạ dày không bị quá tải và giảm áp lực lên cơ vòng thực quản dưới.
• Nâng cao đầu giường khoảng 15cm khi ngủ để giảm nguy cơ trào ngược vào ban đêm.

Điều trị ngoại khoa

Khi barrett thực quản đoạn ngắn có dấu hiệu loạn sản, đặc biệt là loạn sản mức độ cao, nguy cơ tiến triển thành ung thư thực quản tăng cao. Do đó, mục tiêu điều trị hướng đến là ngăn chặn quá trình này.

Tùy thuộc vào mức độ loạn sản, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp can thiệp phù hợp. Loạn sản mức độ thấp thường được theo dõi qua nội soi sau mỗi 6 tháng, sau đó theo dõi định kỳ 6 - 12 tháng. Loạn sản mức độ cao sẽ được chỉ định điều trị để loại bỏ mô tổn thương bằng các phương pháp sau:

• Nội soi cắt tổn thương: Cắt lớp niêm mạc thực quản (EMR) hoặc cắt tách dưới niêm mạc (ESD). Phương pháp này sử dụng dụng cụ nội soi để cắt bỏ các tế bào tổn thương tại lớp niêm mạc thực quản.
• Đốt sóng cao tần (RFA): Sử dụng năng lượng nhiệt để loại bỏ các mô bị bệnh, thường áp dụng bổ trợ sau khi thực hiện cắt tách dưới niêm mạc.
• Đốt Argon Plasma và liệu pháp lạnh: Đây là những phương pháp hiện đại giúp loại bỏ tổn thương nhưng ít nguy cơ gây hẹp thực quản sau điều trị.
• Phẫu thuật cắt thực quản: Phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ thực quản được áp dụng với các trường hợp loạn sản mức độ cao có biến chứng hoặc barrett thực quản tiến triển thành ung thư.

Chẩn đoán sớm và điều trị tích cực barrett thực quản đoạn ngắn đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát bệnh và phòng ngừa ung thư thực quản. Bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị, thay đổi lối sống và thăm khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ chuyên khoa để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.