Nốt ruồi có di truyền không? Cách nhận biết nốt ruồi lành tính và ác tính

Nốt ruồi có di truyền không? Ngoài yếu tố di truyền, chúng cũng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác như thay đổi hormone và thời gian tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, hiện tại, yếu tố di truyền đang thu hút sự chú ý lớn, đặc biệt là trong các nghiên cứu liên quan đến mối quan hệ giữa nốt ruồi và bệnh ung thư da.

Nốt ruồi là gì?

Nốt ruồi, hay còn được biết đến với tên gọi mụn ruồi, là các đốm nhỏ có màu sậm (thường là màu nâu hoặc đen) có hình dạng tròn hoặc bầu dục. Chúng có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc tập trung thành từng nhóm liền kề trên bề mặt da. Nốt ruồi có thể xuất hiện ở mọi nơi trên cơ thể, bao gồm lòng bàn tay, lòng bàn chân, da đầu, móng tay, mắt, hoặc cả khu vực sinh dục. Thời gian tồn tại của nốt ruồi có thể kéo dài đến 50 năm.

Phần lớn nốt ruồi thường xuất hiện khi chúng ta còn nhỏ và thường hình thành trong khoảng 25 - 30 năm đầu đời. Trung bình, mỗi người có từ 10 - 40 nốt ruồi trên cơ thể. Chúng thường trải qua sự thay đổi chậm về hình dạng và số lượng, có thể thay đổi màu sắc nhẹ, nổi lên hoặc mọc thêm lông. Nốt ruồi cũng có khả năng mờ dần và biến mất theo thời gian.

Nốt ruồi có di truyền?

Nốt ruồi có di truyền hay không? Các biến thể trong một số gen, bao gồm FGFR3, PIK3CA, HRAS và BRAF, đã được liên kết với sự hình thành của nốt ruồi lành tính. Trong số này, gen BRAF là đối tượng nghiên cứu nhiều nhất. Đột biến ở gen BRAF dẫn đến sản xuất một loại protein biến đổi, gây hiệu ứng tập trung tế bào hắc tố thành nốt ruồi. Loại protein này cũng kích thích sản xuất protein ức chế tăng trưởng gọi là p15, ngăn chặn sự phát triển quá mức của nốt ruồi.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm, đột biến ở gen BRAF kết hợp với mất gen CDKN2A có thể gây ra sự thiếu hụt p15, làm tăng nguy cơ nốt ruồi phát triển không kiểm soát và có thể dẫn đến bệnh ung thư. Các yếu tố môi trường, như tổn thương tế bào do tác động của tia cực tím, cũng có thể tăng khả năng hình thành ung thư.

Ở những người nhạy cảm, như có làn da trắng, tóc sáng, và có tiền sử gia đình về bệnh ung thư hắc tố da, bức xạ từ ánh nắng mặt trời có thể gây hại nốt ruồi, tăng nguy cơ chúng trở thành ác tính.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người có nhiều nốt ruồi có nguy cơ mắc bệnh ung thư hắc tố da cao hơn. Tuy nhiên, một số người mắc bệnh này có ít nốt ruồi, thường xuất hiện ở các vùng cơ thể ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Các nhà nghiên cứu đang tích cực tìm hiểu về các gen nhạy cảm khác để làm sáng tỏ hơn về nốt ruồi có di truyền và mối liên hệ của chúng với bệnh ung thư.

Dấu hiệu nhận biết nốt ruồi

Nốt ruồi được phân thành hai loại chính là lành tính và ác tính, và có những đặc điểm nhận biết khác nhau mà bạn có thể dễ dàng quan sát bằng mắt thường.

Nốt ruồi lành tính

Dấu hiệu chính của nốt ruồi lành tính thường là đốm nhỏ có màu sắc chủ yếu là nâu. Một số đặc điểm khác bao gồm:

• Màu sắc và kết cấu: Có thể xuất hiện với màu nâu, đen, xanh, đỏ hoặc hồng, thường có màu sắc đồng nhất. Bề mặt nhẵn, phẳng hoặc hơi gồ lên.
• Hình dạng: Thường có hình tròn hoặc hình bầu dục, với các bờ viền rõ ràng.
• Kích thước: Đa số có đường kính nhỏ hơn 6mm. Nếu là nốt ruồi bẩm sinh, có thể lớn hơn bình thường, đôi khi che phủ một phần lớn gương mặt, cơ thể hoặc tay chân.

Nốt ruồi ác tính

Nốt ruồi ác tính có thể là dấu hiệu của ung thư da, và có những đặc điểm không bình thường như:

• Hình dạng không đối xứng: Hai nửa của nốt ruồi không giống nhau hoặc không khớp với nhau.
• Đường viền không đều: Có thể có đường viền có khía hoặc hình răng cưa như vỏ sò.
• Màu sắc không đều: Thay đổi màu sắc hoặc có nhiều màu khác nhau trên một nốt ruồi.
• Kích thước lớn: Đường kính nốt ruồi có thể lớn hơn 6mm.
• Thay đổi: Nốt ruồi có thể thay đổi về kích thước, màu sắc, hình dáng hoặc độ nhô cao.
• Triệu chứng khác: Có thể xuất hiện ngứa, đau rát, chảy máu, chảy dịch, bong tróc, đóng vảy, hoặc mềm đi đột ngột.
• Thời điểm xuất hiện: Nốt ruồi ác tính thường xuất hiện sau 25 tuổi.

Ngoài ra, cần phân biệt giữa nốt ruồi và đốm nâu xung quanh mắt, má hay mũi, thường được gọi là nốt ruồi thịt. "Nốt ruồi thịt" thực sự là nấm da liễu, không có nguy cơ tiến triển thành ung thư da. Cũng cần lưu ý rằng nốt ruồi có thể bị nhầm lẫn với tàn nhang, nhưng tàn nhang không đe dọa đến sức khỏe và thường xuất hiện vào mùa hè nắng nóng.

Vậy nốt ruồi có di truyền hay không? Có thể thấy rằng nốt ruồi không chỉ là những đốm màu trên da mà còn là một phần của di truyền. Điều này đặt ra nhiều câu hỏi và tìm kiếm sự hiểu biết sâu rộng về cơ chế di truyền của nốt ruồi. sự hiểu biết về cơ học gen và môi trường tác động đối với chúng có thể giúp chúng ta phát hiện sớm những biến đổi bất thường. Điều này có thể đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và chẩn đoán kịp thời các vấn đề liên quan đến nốt ruồi, đặc biệt là những trường hợp ác tính.

Xem thêm:

• Một số bệnh di truyền ở người thường gặp
• Đặc điểm móm có di truyền không?