Pepsinogen 1 thấp có phải là dấu hiệu của ung thư dạ dày?

Khi bệnh nhân ung thư dạ dày được xét nghiệm pepsinogen I trước khi phẫu thuật, nhiều bệnh nhân thường có nồng độ thấp. Vậy pepsinogen 1 thấp có phải là dấu hiệu của ung thư dạ dày không?

Pepsinogen là gì?

Pepsinogen (PG) là các tiền enzyme của pepsin, một endoproteinase của dịch dạ dày với chức năng chính là phân hủy protein trong thức ăn thành các đoạn peptide nhỏ mà ruột có thể hấp thu. Pepsin chỉ có thể hoạt động trong môi trường có tính axit cao và độ pH tối ưu của nó là 2. Khi độ pH tăng, hoạt động của pepsin giảm.

Theo đặc tính sinh hóa và khả năng miễn dịch, pepsinogen có thể được chia thành hai loại là pepsinogen 1 (PG1) và pepsinogen 2 (PG2). Trong đó, PG1 được sản xuất bởi các tế bào đáy vị và có thể phản ánh chức năng của tế bào tiết axit dạ dày; PG2 được sản xuất bởi tất cả các tế bào của dạ dày, bao gồm cả các tế bào ở phần hang vị. Sau khi tổng hợp PG, chúng thường được thải trực tiếp vào khoang dạ dày, chỉ có 1% được bài tiết vào máu và tồn tại ổn định trong tuần hoàn máu.

Nồng độ pepsinogen 1 và 2 trong huyết thanh và tỷ lệ giữa pepsinogen 1/2 có thể liên quan đến tình trạng mô học và chức năng của niêm mạc dạ dày. Khi xảy ra những thay đổi bệnh lý ở niêm mạc dạ dày thì hàm lượng PG huyết thanh cũng thay đổi tương ứng. Giá trị bình thường của pepsinogen là PG1 > 70 ng/mL và tỷ lệ PG1/PG2 > 3.

Pepsinogen 1 thấp nói lên điều gì?

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nồng độ pepsinogen huyết thanh bất thường, chẳng hạn như nồng độ pepsinogen 1 trong huyết thanh thấp và tỷ lệ pepsinogen 1/pepsinogen 2 trong huyết thanh thấp có thể dự đoán khả năng cao mắc bệnh teo dạ dày, một số loại bệnh viêm dạ dày và là một yếu tố nguy cơ gây ung thư dạ dày trong bối cảnh lâm sàng.

Teo viêm dạ dày tự miễn mãn tính là một bệnh viêm mãn tính của dạ dày, trong đó phản ứng miễn dịch nhắm vào các tế bào thành trong đáy vị. Sự mất dần dần các tế bào thành trong quá trình viêm teo dạ dày mãn tính làm giảm sự giải phóng HCl. Kết quả là pH dạ dày tăng lên (pH > 4) dẫn đến tăng sản xuất gastrin kích thích sản xuất axit (tăng gastrin máu thứ phát) và tăng sản tế bào G ở hang vị.

Xét nghiệm pepsinogen 1 và tỷ lệ pepsinogen 1/pepsinogen 2 đã được sử dụng trong chẩn đoán bệnh teo viêm dạ dày trên toàn thế giới trong nhiều thập kỷ. Nồng độ PG1 thấp và tỷ lệ PG1/PG2 thấp có liên quan đến tình trạng teo dạ dày nghiêm trọng. Teo niêm mạc dạ dày có thể dẫn đến sự phát triển của khối u thần kinh nội tiết dạ dày và ung thư biểu mô tuyến dạ dày.

Pepsinogen 1 thấp có phải là dấu hiệu của ung thư dạ dày?

Chỉ số pepsinogen 1 thấp không phải là dấu hiệu của ung thư dạ dày, nó chủ yếu phản ánh sự teo hoặc tổn thương của niêm mạc đáy vị. Mức độ PG1 thấp chỉ cho thấy tổn thương ở bề mặt đáy dạ dày và niêm mạc thân dạ dày chứ không phải là dấu hiệu của ung thư dạ dày.

Việc chẩn đoán ung thư dạ dày đòi hỏi phải nội soi dạ dày và kết quả giải phẫu bệnh. Tuy nhiên, nếu pepsinogen 1 thấp, bạn vẫn nên chú ý đến các triệu chứng dạ dày, thực hiện nội soi dạ dày nếu cần thiết và điều trị kịp thời các tổn thương niêm mạc dạ dày.

Người có chỉ số pepsinogen 1 thấp nên ăn gì?

Nếu nồng độ pepsinogen 1 thấp và không thể tăng trở lại giá trị bình thường trong thời gian dài, có thể gây ra tình trạng đau dạ dày, chướng bụng, khó tiêu, tiêu chảy,... Cho nên, những người có nồng độ pepsinogen 1 thấp cần có những điều chỉnh phù hợp trong chế độ ăn uống của mình.

Bạn có thể chọn những thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo, đồng thời có thể ăn nhiều rau củ quả tươi. Bạn có thể hỏi ý kiến bác sĩ về việc bổ sung thực phẩm giàu vitamin B như ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm làm từ lúa mì nguyên hạt, cám lúa mì, nội tạng động vật,... để giảm bớt tình trạng viêm niêm mạc dạ dày. Bạn chú ý là không nên ăn cay, thức ăn nhiều chất béo, dầu mỡ và các thực phẩm khó tiêu khác để giảm bớt gánh nặng cho đường tiêu hóa. Ngoài ra, bệnh nhân có pepsinogen 1 thấp nên nghỉ ngơi nhiều hơn, tránh thức khuya giúp giảm tiết axit dạ dày làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.

Vì hàm lượng pepsinogen 1 phần lớn liên quan đến viêm dạ dày teo mãn tính, dị sản đường ruột và các bệnh liên quan khác, nếu pepsinogen 1 tiếp tục thấp hơn mức bình thường, bạn nên đến bệnh viện để nội soi dạ dày và sinh thiết bệnh lý kịp thời chờ kiểm tra.

Tóm lại, mức độ pepsinogen 1 thấp có mối tương quan với mức độ teo niêm mạc dạ dày, nó là một trong các chỉ số thường được sử dụng làm cơ sở để sàng lọc các tổn thương tiền ung thư, không phải là dấu hiệu của ung thư dạ dày. Vì ung thư dạ dày có thể khiến chỉ số này thay đổi, mức độ thấp không nhất thiết là ung thư dạ dày, viêm dạ dày hoặc các tổn thương lành tính khác ở dạ dày, cũng có thể khiến chỉ số này thay đổi.