Phương pháp điều trị bệnh U lympho không Hodgkin ở trẻ em

Bệnh ung thư thường không phổ biến ở trẻ em, điều này khiến các bác sĩ khó lên kế hoạch điều trị, trừ khi họ biết phương pháp nào có hiệu quả nhất cho trẻ. Đây là lý do có hơn 60% trẻ được điều trị ung thư như một phần của thử nghiệm lâm sàng. Sức khỏe và sự an toàn của tất cả trẻ em tham gia thử nghiệm lâm sàng sẽ được theo dõi chặt chẽ.

Để được điều trị bằng các phương pháp mới này, trẻ mắc bệnh ung thư nên được điều trị tại trung tâm ung thư chuyên sâu. Bác sĩ tại các trung tâm này có nhiều kinh nghiệm trong việc điều trị và được tiếp cận với các nghiên cứu mới nhất.

Tổng quan về việc điều trị

Kế hoạch chăm sóc cho trẻ bao gồm điều trị các triệu chứng và tác dụng phụ vốn là một phần quan trọng của điều trị ung thư. Có 4 phương pháp chính được sử dụng trong điều trị u lympho không Hodgkin ở trẻ em đó là: Hóa trị, liệu pháp miễn dịch, xạ trị và ghép tế bào gốc/tủy xương. 

Đôi khi, có thể kết hợp các phương pháp điều trị với nhau. Điều trị u lympho không Hodgkin ở trẻ thường bao gồm thời gian nằm viện theo chu trình điều trị và chăm sóc hỗ trợ (1 - 2 tuần). Các phương pháp điều trị và khuyến cáo dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm phân loại và giai đoạn u lympho không Hodgkin ở trẻ em, tác dụng phụ có thể xảy ra, mức độ ưu tiên của bệnh nhi và tổng trạng sức khỏe. 

Các cha mẹ hãy dành thời gian để tìm hiểu để lựa chọn cách điều trị và đặt câu hỏi về những điều chưa rõ ràng. Cần trao đổi với bác sĩ về mục tiêu của mỗi phương pháp điều trị và những điều mà trẻ có thể mong đợi trong quá trình điều trị. Từ đó, tìm hiểu thêm về đưa ra quyết định điều trị.

Có 4 phương pháp chính được sử dụng trong điều trị u lympho không Hodgkin ở trẻ em

Các phương pháp điều trị bệnh U lympho không Hodgkin ở trẻ em

Liệu pháp sử dụng thuốc

Việc sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư. Thuốc được đưa vào hệ thống tuần hoàn để đến các tế bào ung thư trên khắp cơ thể. Phương pháp điều trị hệ thống được chỉ định bởi bác sĩ chuyên điều trị ung thư bằng thuốc.

Các đường vào phổ biến của thuốc bao gồm qua ống truyền tĩnh mạch (IV) được đưa vào tĩnh mạch nhờ kim truyền, hoặc bệnh nhân có thể dùng thuốc dạng viên nén, viên nang.

Các loại trị liệu hệ thống được sử dụng cho u lympho không Hodgkin bao gồm:

• Hóa trị liệu.
• Liệu pháp miễn dịch.

Mỗi bệnh nhi có thể được điều trị chỉ một loại trị liệu hệ thống hoặc kết hợp các liệu pháp hệ thống cùng một lúc. Và trị liệu hệ thống cũng có thể là một phần của kế hoạch điều trị bao gồm phẫu thuật và hoặc xạ trị.

Các loại thuốc được dùng để điều trị ung thư vẫn đang tiếp tục được thử nghiệm. Cách tốt nhất để tìm hiểu về các loại thuốc được chỉ định cho trẻ, mục đích sử dụng là trao đổi với bác sĩ, đồng thời biết được các tác dụng phụ có khả năng xảy ra hoặc tương tác với các thuốc khác. 

Hóa trị liệu

Hóa trị liệu là phương pháp điều trị chính cho u lympho không Hodgkin ở trẻ em. Hóa trị liệu là phương pháp sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư, bằng cách chấm dứt khả năng phát triển và phân chia của chúng.

Trong một số trường hợp, hóa chất có thể được tiêm vào dịch não tủy (CSF). Hóa chất được đưa vào bởi bất kỳ cách nào thì mục đích cuối cùng là đi vào máu để đến các tế bào ung thư trên khắp cơ thể.

Một phác đồ hóa trị thường bao gồm một số chu kỳ cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định. Bệnh nhi có thể được dùng 1 loại thuốc tại một thời điểm hoặc kết hợp nhiều loại thuốc khác nhau cùng một lúc.

Điều trị cho u lympho không Hodgkin bao gồm các loại thuốc như doxorubicin (Doxil), vincristine, prednison, 6-mercillinurine, methotrexate, cytarabine (Cytosar-U), asparaginase (Elspar), và đôi khi ifosfamide (Elspar). Các thuốc cụ thể được chỉ định dựa trên phân nhóm hay giai đoạn ung thư.

Hóa trị liệu là phương pháp điều trị chính cho u lympho không Hodgkin ở trẻ em

Hóa trị tấn công nhanh chóng vào quá trình phân chia các tế bào, bao gồm ở các mô bình thường như tóc, niêm mạc miệng, ruột và tủy xương, khiến cho trẻ được điều trị hóa trị liệu có thể bị rụng tóc, lở miệng hoặc buồn nôn và nôn. Ngoài ra, hóa trị liệu có thể làm giảm khả năng chống nhiễm trùng của cơ thể, dẫn đến tăng bầm tím, chảy máu, và gây mệt mỏi cho trẻ. Những tác dụng phụ này thường biến mất sau khi hóa trị liệu kết thúc. 

Mức độ nghiêm trọng của các tác dụng phụ tùy thuộc từng loại thuốc và thời gian điều trị. Hóa trị trong da có thể được sử dụng để điều trị ung thư hạch bạch huyết không Hodgkin ở trẻ em đã di căn hoặc có thể lan đến não . Khi được sử dụng để giảm nguy cơ ung thư di căn đến não, nó được gọi là dự phòng thần kinh trung ương . Hóa trị trong da được thực hiện ngoài hóa trị bằng đường uống hoặc tĩnh mạch. Liều cao hơn bình thường của hóa trị cũng có thể được sử dụng như một biện pháp dự phòng thần kinh trung ương.

Liệu pháp miễn dịch

Liệu pháp miễn dịch còn được gọi là liệu pháp sinh học, được sử dụng điều trị giúp tăng khả năng phòng vệ tự nhiên của cơ thể để chống lại ung thư. Phương pháp này sử dụng các chất liệu được tạo ra bởi cơ thể hoặc từ phòng thí nghiệm để khôi phục, cải thiện chức năng và nhắm mục tiêu đích cho hệ thống miễn dịch.

Các loại liệu pháp miễn dịch khác nhau gây ra các tác dụng phụ khác nhau. Trao đổi với bác sĩ về các tác dụng phụ có khả năng xảy ra khi chỉ định điều trị liệu pháp miễn dịch. Tìm hiểu thêm về những điều cơ bản về liệu pháp miễn dịch.

Ghép tủy xương/ghép tế bào gốc

Ghép tủy xương là một thủ thuật y khoa trong đó tủy xương chứa tế bào ung thư được thay thế bằng các tế bào chuyên biệt cao giúp phục hồi tủy xương sau khi hóa trị liệu liều cao. Tế bào gốc tạo máu là các tế bào tạo máu được tìm thấy cả trong máu và trong tủy xương. Ngày nay, thủ thuật này thường được gọi là ghép tế bào gốc hơn là ghép tủy xương, bởi vì chỉ thực hiện ghép các tế bào gốc chứ không ghép mô tủy xương thực sự.

Trước khi đề nghị ghép, các bác sĩ sẽ trao đổi với bệnh nhi về những rủi ro của phương pháp này. Họ cũng cân nhắc một số yếu tố khác, như phân loại u lympho không Hodgkin, kết quả của bất kỳ điều trị nào trước đó, tuổi và tổng trạng sức khỏe của bệnh nhi.

Có 2 phương pháp ghép tế bào gốc tùy thuộc vào nguồn gốc của tế bào gốc thay thế: dị thân (allogeneic – ALLO) và tự thân (autologous – AUTO). ALLO sử dụng tế bào gốc được hiến tặng, trong khi AUTO sử dụng tế bào gốc của chính bệnh nhi. Mục tiêu của cả hai phương pháp đều là tiêu diệt tất cả các tế bào ung thư trong tủy xương, máu và các bộ phận khác của cơ thể bằng cách sử dụng xạ trị và hoặc hóa trị liều cao, sau đó thay thế tế bào gốc máu để tạo ra tủy xương khỏe mạnh.

Các tác dụng phụ phụ thuộc vào phương pháp ghép, tổng trạng sức khỏe của con bạn và các yếu tố khác. Tìm hiểu thêm những điều cơ bản về ghép tế bào gốc và ghép tủy xương.

Xạ trị

Xạ trị là một phương pháp điều trị ung thư sử dụng tia X năng lượng cao hoặc các loại bức xạ khác để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc ngăn không cho chúng phát triển. Phổ biến nhất là xạ trị ngoài, là loại xạ trị với tia xạ được chiếu từ một máy phát xạ nằm bên ngoài cơ thể. Một phác đồ, hoặc liệu trình xạ trị thường bao gồm một số đợt điều trị cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định.

Xạ trị đối với trẻ em mắc u lympho không Hodgkin thường chỉ được chỉ định trong các tình huống khẩn cấp hoặc đe dọa tính mạng. Ví dụ, chỉ định xạ trị khi khối u chèn ép khí quản hoặc tủy sống. Ngoài ra, xạ trị được sử dụng điều trị nếu u lympho ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh trung ương (CNS; não và cột sống) tại thời điểm chẩn đoán.

Tác dụng phụ của xạ trị bao gồm mệt mỏi, phản ứng da nhẹ, đau bụng và tiêu chảy. Hầu hết các tác dụng không mong muốn thường biến mất sau khi kết thúc điều trị.

Xạ trị là phương pháp sử dụng tia X năng lượng cao hoặc các loại bức xạ khác để tiêu diệt tế bào ung thư

Điều trị triệu chứng và các tác dụng phụ

Ung thư và việc điều trị ung thư thường gây ra nhiều tác dụng không mong muốn. Ngoài mục đích làm chậm diễn tiến và loại bỏ ung thư, điều trị làm giảm triệu chứng và tác dụng phụ cho bệnh nhi cũng là một phần rất quan trọng. 

Chăm sóc giảm nhẹ chú trọng vào giảm nhẹ triệu chứng, nâng cao chất lượng cuộc sống, hỗ trợ bệnh nhân và gia đình. Chăm sóc giảm nhẹ có tác dụng tốt nhất khi được bắt đầu sớm ngay sau khi chẩn đoán ung thư. Bệnh nhân thường được điều trị ung thư cùng lúc với điều trị giảm tác dụng phụ. Trong thực tế, bệnh nhi được điều trị phối hợp cùng lúc cả hai phương pháp thường có triệu chứng ít nghiêm trọng hơn, chất lượng cuộc sống tốt hơn và báo cáo cho thấy bệnh nhi hài lòng hơn khi điều trị.

Phương pháp chăm sóc giảm nhẹ rất đa dạng, thường bao gồm dùng thuốc, thay đổi chế độ dinh dưỡng, kỹ thuật thư giãn, hỗ trợ tinh thần và các liệu pháp khác. Trẻ được điều trị giảm nhẹ cùng lúc với điều trị ung thư trực diện như hóa trị hoặc xạ trị. Trao đổi với bác sĩ về các mục tiêu của từng phương pháp trong kế hoạch điều trị.

Trước khi bắt đầu điều trị, hãy trao đổi với bác sĩ về các tác dụng phụ có thể xảy ra trong kế hoạch điều trị cụ thể và lựa chọn những phương pháp chăm sóc giảm nhẹ phù hợp. Trong và sau quá trình điều trị, nếu trẻ gặp vấn đề, cần báo cho bác sĩ hoặc các y tá để có thể xử lý nhanh nhất có thể. 

Thuyên giảm và khả năng tái phát

Thuyên giảm là khi u lympho không Hodgkin không còn được phát hiện trong cơ thể và không còn triệu chứng. Thuyên giảm có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn. Điều này không chắc chắn khiến nhiều người lo lắng rằng ung thư sẽ quay trở lại. Mặc dù trong nhiều trường hợp bệnh thuyên giảm vĩnh viễn, điều quan trọng bạn vẫn nên trao đổi với bác sĩ về khả năng ung thư tái phát. Hiểu được yếu tố nguy cơ gây tái phát và các phương pháp điều trị có thể giúp bạn cảm thấy chuẩn bị tốt hơn nếu u lympho không Hodgkin quay trở lại. 

Nếu ung thư trở lại sau điều trị ban đầu, nó được gọi là ung thư tái phát. Nó có thể trở lại ở cùng vị trí (được gọi là tái phát tại chỗ), lân cận (tái phát vùng) hoặc ở một nơi khác (tái phát xa).

Khi ung thư tái phát, một loạt các phương tiện chẩn đoán sẽ được tái thực hiện để đánh giá về tình trạng hiện tại của cơ thể và của ung thư. Sau khi có kết quả, bác sĩ sẽ trao đổi với bạn về phương pháp điều trị phù hợp. Kế hoạch điều trị thường sẽ bao gồm nhiều phương pháp như đã mô tả ở trên như hóa trị và ghép tủy/tế bào gốc, nhưng những phương pháp này có thể được phối hợp khác đi hoặc thay đổi nhịp độ điều trị. Bác sĩ có thể đề xuất những thử nghiệm lâm sàng để tìm ra hướng mới trong điều trị loại ung thư tái phát này. Dù lựa chọn bất cứ kế hoạch điều trị nào thì chăm sóc giảm nhẹ vẫn giữ vai trò rất quan trọng, giúp giảm các triệu chứng và tác dụng phụ.

Lựa chọn điều trị u lympho không Hodgkin tái phát dựa vào 3 yếu tố:

• Vị trí tái phát khối u.
• Phương pháp điều trị trước đó của trẻ.
• Tổng trạng sức khỏe của trẻ.

Bệnh nhân thường trải qua những cảm xúc như hoài nghi hay sợ hãi khi ung thư tái phát. Bạn được khuyến khích trao đổi với các bác sĩ về những cảm xúc đó và hỏi thêm về các dịch vụ hỗ trợ để giúp bạn chiến đấu với bệnh tật.

Cần làm gì nếu điều trị không thành công?

Mặc dù, bệnh u lympho không Hodgkin ở trẻ em đều được điều trị thành công, tuy nhiên vẫn có những trường hợp không thành công. Nếu bệnh ung thư của trẻ không thể chữa khỏi hoặc không thể kiểm soát, thì đây được gọi là ung thư giai đoạn cuối hoặc giai đoạn cuối. Chẩn đoán này gây căng thẳng và ung thư tiến triển có thể khó thảo luận. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải có những cuộc trò chuyện cởi mở và trung thực với các bác sĩ của con bạn để bày tỏ cảm xúc, sở thích và mối quan tâm của gia đình. Đội ngũ chăm sóc sức khỏe có các kỹ năng, kinh nghiệm và kiến ​​thức đặc biệt và luôn sẵn sàng để hỗ trợ bệnh nhân và gia đình.

Quá trình chăm sóc cuối đời được thành lập để cung cấp chất lượng cuộc sống tốt nhất có thể cho những bệnh nhân ung thư dự kiến ​​sống dưới 6 tháng. Cha mẹ hoặc người giám hộ được khuyến khích nói chuyện với nhóm chăm sóc sức khỏe về các lựa chọn chăm sóc cuối cùng, bao gồm chăm sóc tại nhà, một trung tâm chăm sóc sức khỏe cuối cùng đặc biệt, hoặc các địa điểm chăm sóc sức khỏe khác. Dịch vụ điều dưỡng và trang thiết bị đặc biệt được trang bị tại nhà trở thành một lựa chọn khả thi đối với nhiều gia đình. 

Một số trẻ có thể hạnh phúc và thoải mái hơn nếu chúng có thể đi học bán thời gian hoặc duy trì các hoạt động và kết nối xã hội khác. Nhóm chăm sóc sức khỏe của trẻ có thể giúp cha mẹ hoặc người giám hộ quyết định mức độ hoạt động thích hợp. Điều quan trọng là đảm bảo rằng trẻ được thoải mái về thể chất và không bị đau như một phần của chăm sóc cuối đời. Ba mẹ cần tìm hiểu thêm về cách chăm sóc trẻ bị bệnh nan y và lập kế hoạch chăm sóc ung thư nâng cao.

Mất người thân là một tổn thất rất lớn và gia đình của trẻ cần được hỗ trợ để giúp họ vượt qua sự mất mát này. Các trung tâm ung thư trẻ em thường có các nhân viên chuyên môn và các nhóm hỗ trợ để giúp đỡ trong giai đoạn đau buồn. 

Trên đây là phương pháp điều trị bệnh U lympho không Hodgkin ở trẻ em. Các nghiên cứu đã chỉ ra răng, có đến 75% bệnh nhân u lympho không Hodgkin có khả năng đáp ứng điều trị tốt, tỷ lệ lui bệnh cao và thời gian sống được kéo dài. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả trong điều trị, còn tùy vào giai đoạn của bệnh, loại bệnh, cách chăm sóc và trên hết là tâm lý của bệnh nhân khi điều trị. Nếu có triệu chứng bất thường, bạn nên được thăm khám và tư vấn với bác sĩ chuyên khoa

Bảo Vân

Nguồn tham khảo: yhoccongdong.com