Phương pháp điều trị suy tim theo từng giai đoạn bệnh

Suy tim là một bệnh lý nghiêm trọng ảnh hưởng đến khả năng bơm máu của tim. Để quản lý bệnh này một cách hiệu quả, việc điều trị suy tim theo từng giai đoạn bệnh là cần thiết.

Suy tim là gì?

Suy tim là một hội chứng rối loạn chức năng tâm thất, xảy ra khi cơ tim không thể hút và bơm máu hiệu quả như bình thường. Tình trạng này có thể khiến máu ứ đọng trong phổi, gây khó thở. Suy tim phổ biến ở người lớn tuổi nhưng cũng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Các bệnh tim như bệnh động mạch vành, huyết áp cao, bệnh van tim và bệnh tim bẩm sinh…dần dần làm cho tim yếu đi hoặc cứng hơn, làm giảm khả năng bơm máu đến các cơ quan trong cơ thể, đe dọa tính mạng của người bệnh.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến suy tim cần được xác định để có phương pháp điều trị phù hợp. Việc chẩn đoán suy tim dựa trên các triệu chứng lâm sàng (như mệt mỏi, khó thở, đau ngực, hồi hộp, phù chân, gan to,...) và các xét nghiệm cận lâm sàng (như điện tâm đồ, siêu âm tim, MSCT tim, MRI tim, thông tim,...). Hiện nay, để đánh giá mức độ nghiêm trọng của suy tim, người ta phân loại dựa trên mức độ hạn chế trong sinh hoạt và hoạt động hàng ngày của người bệnh theo tiêu chuẩn NYHA.

Suy tim được chia làm những giai đoạn nào?

Bệnh suy tim thường tiến triển qua 4 giai đoạn như sau:

• Giai đoạn A: Bệnh nhân có nguy cơ cao bị suy tim nhưng chưa có bệnh tim thực tổn hoặc triệu chứng suy tim điển hình.
• Giai đoạn B: Bệnh nhân đã có bệnh tim thực tổn nhưng chưa xuất hiện các triệu chứng của suy tim.
• Giai đoạn C: Bệnh nhân đã có bệnh tim thực tổn và có tiền sử suy tim hoặc đang có các triệu chứng suy tim.
• Giai đoạn D: Đây là giai đoạn cuối của suy tim, với nguy cơ kháng trị cao, thường cần đến các can thiệp đặc biệt.

Mỗi giai đoạn của suy tim có những đặc điểm và ảnh hưởng khác nhau đến sức khỏe của người bệnh, do đó điều trị suy tim theo từng giai đoạn bệnh cũng thay đổi.

Mục tiêu điều trị suy tim chủ yếu là giảm triệu chứng, ngăn ngừa việc phải nhập viện và kéo dài sự sống cho người bệnh. Điều trị suy tim bao gồm điều trị không dùng thuốc và điều trị bằng thuốc. Điều trị bằng thuốc cần được chỉ định bởi các bác sĩ chuyên khoa, trong khi điều trị không dùng thuốc là cơ bản nhưng rất quan trọng ở mọi giai đoạn của suy tim.

Phương pháp điều trị suy tim theo từng giai đoạn bệnh

Giai đoạn A

Ở giai đoạn A, bệnh nhân có nguy cơ cao bị suy tim nhưng chưa có bệnh tim thực tổn hoặc triệu chứng suy tim điển hình. Phương pháp điều trị suy tim theo từng giai đoạn bệnh thời điểm này tập trung vào điều chỉnh lối sống và điều trị các bệnh lý có nguy cơ dẫn đến suy tim. Các bước cụ thể bao gồm:

• Điều trị các bệnh lý liên quan: Tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu và đái tháo đường, rối loạn nhịp nhanh, suy tuyến giáp hoặc cường giáp: Điều trị các bệnh lý tuyến giáp theo khuyến cáo.
• Thay đổi lối sống: Ngừng hút thuốc, uống rượu và sử dụng ma túy bởi các sản phẩm này làm tăng nguy cơ suy tim.
• Điều trị dự phòng: Đo phân suất tống máu EF bằng siêu âm tim được áp dụng cho bệnh nhân có tiền sử gia đình hoặc bản thân mắc bệnh tim, sử dụng thuốc ức chế men chuyển, chẹn thụ thể Angiotensin II, thuốc ức chế beta giao cảm: Sử dụng nếu không có chống chỉ định.

Giai đoạn B

Ở giai đoạn B, bệnh nhân đã có bệnh tim thực tổn nhưng chưa xuất hiện triệu chứng cơ năng của suy tim. Các biện pháp điều trị bao gồm:

• Áp dụng tất cả các chỉ định từ giai đoạn A: Điều chỉnh lối sống và điều trị các bệnh lý có nguy cơ dẫn đến suy tim.
• Sử dụng thuốc: Các thuốc dành cho bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp như ức chế men chuyển chẹn thụ thể Angiotensin II.
• Can thiệp y khoa: Kỹ thuật tái tưới máu động mạch vành để cải thiện lưu thông máu, phẫu thuật sửa van hoặc thay van để điều chỉnh các vấn đề về van tim, cấy máy tạo nhịp phá rung để kiểm soát nhịp tim và ngăn ngừa rối loạn nhịp nguy hiểm.
• Chỉ định hợp lý khác: Ivabradine có thể dùng đơn độc khi bệnh nhân đã điều trị bằng ức chế β nhưng vẫn có tần số tim > 70 lần/phút.

Các nghiên cứu lâm sàng ngẫu nhiên cho thấy sử dụng Digoxin và chẹn kênh Canxi không mang lại hiệu quả chữa bệnh và đôi khi còn có nguy cơ gây hại ở một số bệnh nhân nhất định.

Giai đoạn C

Giai đoạn C còn gọi là suy tim độ 3, được xác định khi bệnh nhân có bệnh tim thực tổn và có tiền sử hoặc hiện tại có triệu chứng suy tim. Điều trị suy tim theo từng giai đoạn bệnh này cần được áp dụng đúng chỉ định và phối hợp cẩn thận để tránh làm nặng thêm tình trạng suy tim hoặc khiến người bệnh bỏ điều trị do tác dụng phụ.

Các biện pháp điều trị suy tim giai đoạn C bao gồm:

• Áp dụng tất cả các chỉ định từ giai đoạn A và B.
• Dùng thuốc lợi tiểu: Kết hợp với hạn chế muối, ức chế β/men chuyển/trực tiếp nút xoang chẹn thụ thể Angiotensin II, digitalis, phối hợp Hydralazine với Nitrates, omega-3, thuốc kháng Aldosterone: Spironolactone, Eplerenone.
• Điều trị bằng thiết bị: Cấy máy tạo nhịp phá rung, tái đồng bộ cơ tim hoặc tạo nhịp hai buồng thất (CRT) hoặc sử dụng thiết bị hỗ trợ thất.
• Luyện tập thể lực: Theo phác đồ dành riêng cho bệnh nhân suy tim.

Những điều cần tránh trong điều trị suy tim giai đoạn C:

• Không phối hợp thường quy ức chế men chuyển và/hoặc chẹn thụ thể Angiotensin II với thuốc kháng Aldosterone.
• Tránh dùng thuốc chống loạn nhịp, kháng viêm không steroid hoặc ức chế COX-2.
• Không dùng thường xuyên thuốc chẹn kênh canxi.
• Tránh truyền thuốc vận mạch lâu dài hoặc điều trị bằng hormone, ngoại trừ một số trường hợp bắt buộc.

Giai đoạn D

Khi suy tim đã tiến đến giai đoạn cuối và có nguy cơ kháng lại các phương pháp điều trị trị, cần phải thực hiện các can thiệp đặc biệt. Việc định lượng và xử trí tình trạng ứ dịch là điểm cơ bản và quan trọng trong điều trị suy tim giai đoạn này. Các biện pháp cụ thể bao gồm:

• Truyền tĩnh mạch liên tục thuốc giãn mạch ngoại vi.
• Truyền tĩnh mạch thuốc vận mạch.
• Sử dụng lợi tiểu, tuy nhiên cần chú ý đến liều lượng để tránh tình trạng thiếu dịch, điều này có thể làm tình trạng bệnh nặng thêm.
• Xem xét chỉ định ghép tim (tuỳ theo quốc gia).

Bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định ghép tim cho bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối với triệu chứng nặng, tiên lượng xấu và không còn phương pháp điều trị nào khác khả thi. Thể trạng của người nhận ghép tim phải đảm bảo năng động, có khả năng giao tiếp tốt và cảm xúc ổn định. Sau khi ghép tim, cần thực hiện các điều trị tích cực, vì vậy cần đánh giá khả năng tuân thủ của bệnh nhân và gia đình.

Chống chỉ định ghép tim trong các trường hợp sau:

• Nhiễm trùng tiến triển.
• Nghiện rượu hoặc dùng thuốc gây nghiện.
• Đã điều trị ung thư trong vòng 5 năm.
• Có các bệnh nặng khác đi kèm với tiên lượng xấu.
• Cảm xúc thất thường hoặc bệnh tâm thần chưa được điều trị.
• Tình trạng tim và mạch máu không ổn định.

Trên đây là các phương pháp điều trị suy tim theo từng giai đoạn. Hãy chia sẻ tới người thân, bạn bè để nhiều người cùng tham khảo các thông tin này nhé.