Quét võng mạc là gì? Quy trình và những lưu ý bạn cần biết

Khám võng mạc thường xuyên rất quan trọng để duy trì sức khỏe của mắt, đặc biệt là đối với những người có nguy cơ cao. Thông qua việc khám mắt định kỳ, chúng ta hoàn toàn có thể phát hiện và kiểm soát sớm các vấn đề tiềm ẩn về mắt, giúp giảm đáng kể nguy cơ mất thị lực nghiêm trọng.

Lợi ích của phương pháp quét võng mạc

Võng mạc đóng vai trò quan trọng trong thị lực bằng cách chuyển đổi ánh sáng thành các tín hiệu thần kinh mà não chúng ta xử lý. Bất kỳ tổn thương nào ở võng mạc cũng đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực; do đó, việc theo dõi và duy trì sức khỏe võng mạc thường xuyên là rất quan trọng. Một trong những cách hiệu quả nhất để thực hiện điều này là thông qua việc kiểm tra võng mạc.

Vậy quét võng mạc là gì? Quét võng mạc là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn cho phép bác sĩ nhãn khoa quan sát chi tiết cấu trúc của võng mạc. Võng mạc là bộ phận nằm ở phía sau mắt, là mô nhạy sáng rất quan trọng đối với thị lực. Phương pháp quét võng mạc được hiểu là sử dụng công nghệ laser và máy ảnh kỹ thuật số để chụp ảnh võng mạc có độ phân giải cao, cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng của võng mạc. Bằng cách đó, quét võng mạc giúp phát hiện các bất thường ở giai đoạn đầu, cho phép bác sĩ nhãn khoa can thiệp kịp thời.

Biện pháp kiểm tra võng mạc này có thể phát hiện một loạt các tình trạng về mắt, bao gồm:

Bệnh võng mạc do tiểu đường

Tình trạng này xảy ra khi lượng đường trong máu cao làm hỏng các mạch máu ở võng mạc, có khả năng dẫn đến mất thị lực.

Thoái hóa điểm vàng

Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác ảnh hưởng đến phần trung tâm của võng mạc, ảnh hưởng đến thị lực sắc nét ở trung tâm.

Glaucoma

Là tình trạng do áp suất cao bên trong mắt gây ra, glaucoma có thể gây tổn thương dây thần kinh thị giác, dẫn đến mất thị lực nếu không được điều trị.

Bong võng mạc

Sự tách rời của võng mạc khỏi các lớp bên dưới có thể gây mù vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời.

Khối u mắt

Quét võng mạc có thể giúp phát hiện khối u bên trong mắt, đảm bảo chẩn đoán và điều trị sớm.

Ngoài việc phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, quét võng mạc còn có tác dụng theo dõi tiến triển của các tình trạng được chẩn đoán. Phương pháp này cho phép bác sĩ nhãn khoa đánh giá hiệu quả của các kế hoạch điều trị và điều chỉnh khi cần thiết.

Ai nên kiểm tra võng mạc?

Khám võng mạc là biện pháp thiết yếu để theo dõi sức khỏe mắt nói chung, tuy nhiên một số nhóm người có nguy cơ cao hơn mắc các vấn đề về võng mạc thì càng nên ưu tiên làm các xét nghiệm này. Vậy ai là người nên khám võng mạc thường xuyên?

Người bị tiểu đường

Bệnh võng mạc do tiểu đường là biến chứng phổ biến và nghiêm trọng của bệnh tiểu đường, khi lượng đường trong máu cao làm tổn thương các mạch máu trong võng mạc. Nếu không được phát hiện, tình trạng này có thể dẫn đến mù lòa.

Người bị tiểu đường nên khám võng mạc ít nhất một lần một năm để phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh võng mạc và bắt đầu điều trị càng sớm càng tốt để ngăn ngừa mất thị lực.

Những người bị cận thị nặng

Những người bị cận thị nặng có nguy cơ mắc một số tình trạng võng mạc nhất định cao hơn, chẳng hạn như bong võng mạc. Khám võng mạc thường xuyên rất quan trọng để phát hiện sớm các vấn đề này, tạo cơ hội điều trị kịp thời để bảo vệ thị lực.

Người trên 60 tuổi

Lão hóa làm tăng khả năng mắc các bệnh về mắt như thoái hóa điểm vàng và bệnh tăng nhãn áp. Kiểm tra võng mạc cho người trên 60 tuổi có thể giúp phát hiện sớm các vấn đề về mắt liên quan đến tuổi tác, mang lại cơ hội điều trị và kiểm soát hiệu quả các tình trạng này.

Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh về mắt

Nhiều bệnh về mắt, bao gồm bệnh tăng nhãn áp và bệnh võng mạc di truyền, đều bị ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền. Nếu bạn có tiền sử gia đình mắc các tình trạng này, nên kiểm tra võng mạc thường xuyên để phát hiện bất kỳ dấu hiệu sớm nào của bệnh về mắt và thực hiện các bước chủ động để bảo vệ thị lực của bạn.

Những người dùng thuốc ảnh hưởng đến sức khỏe mắt

Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc dùng để điều trị viêm khớp dạng thấp hoặc rối loạn tâm thần, có thể có tác dụng phụ ảnh hưởng đến võng mạc. Vì thế, việc kiểm tra võng mạc thường xuyên sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề về mắt liên quan đến thuốc, đảm bảo mọi biến chứng đều được giải quyết nhanh chóng.

Người lao động trong môi trường có nguy cơ cao

Những người làm việc trong môi trường có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe mắt, chẳng hạn như công việc liên quan đến tia laser, hóa chất hoặc các chất độc hại khác, nên kiểm tra võng mạc thường xuyên. Các kỳ kiểm tra này rất quan trọng để phát hiện sớm mọi tổn thương và ngăn ngừa các vấn đề về thị lực lâu dài như một phần của chương trình sức khỏe nghề nghiệp.

Như vậy, kiểm tra võng mạc thường xuyên không chỉ để chẩn đoán các vấn đề về sức khỏe mà đây còn là biện pháp phòng ngừa có thể cứu thị lực của bạn. Nếu bạn thuộc bất kỳ nhóm có nguy cơ cao nào trong số kể trên, hãy đảm bảo bạn đi khám võng mạc thường xuyên để bảo vệ sức khỏe mắt lâu dài.

Những điều cần lưu ý khi quét võng mạc

Quét võng mạc là một công cụ chẩn đoán quan trọng để phát hiện sớm các bệnh về mắt. Mặc dù quy trình này thường an toàn và không xâm lấn, nhưng có một số điều cần lưu ý để đảm bảo việc thực hiện diễn ra suôn sẻ và cho kết quả chính xác:

Thuốc giãn đồng tử

Thuốc giãn đồng tử - loại thuốc nhỏ mắt dùng để giãn đồng tử trong quá trình quét võng mạc, có thể gây ra tình trạng nhạy cảm tạm thời với ánh sáng và mờ mắt. Tác dụng này có thể kéo dài trong vài giờ sau khi thực hiện quy trình quét võng mạc, vì vậy bạn cần chuẩn bị sẵn kính râm và tránh các hoạt động như lái xe cho đến khi thị lực của bạn trở lại bình thường.

Thời gian

Toàn bộ quy trình quét võng mạc, bao gồm cả thời gian thuốc giãn đồng tử phát huy tác dụng hoàn toàn, thường mất khoảng từ 30 - 45 phút. Do đó, bạn nên chủ động sắp xếp thời gian phù hợp.

Tần suất kiểm tra

Đa số mọi người chỉ cần thực hiện quét võng mạc mỗi năm một lần là đủ. Tuy nhiên, nếu bạn có nguy cơ mắc các vấn đề về mắt cao hơn, bác sĩ nhãn khoa có thể đề nghị bạn kiểm tra thường xuyên hơn. Bạn nhớ luôn tuân theo lời khuyên của bác sĩ để đảm bảo phát hiện sớm mọi vấn đề tiềm ẩn.

Chi phí

Trong một số trường hợp, bảo hiểm có thể không chi trả cho việc quét võng mạc. Do đó, bạn hãy liên lạc trước với bên bảo hiểm để nắm rõ phạm vi bảo hiểm để từ đó chủ động chuẩn bị tài chính cần thiết.

Thông tin về tiền sử bệnh

Trước khi quét võng mạc, bạn cần cung cấp đầy đủ thông tin tiền sử bệnh của bạn, bao gồm mọi loại thuốc hiện tại và tình trạng mắt đã có từ trước. Việc này sẽ giúp đảm bảo bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán chính xác hơn và tránh các biến chứng tiềm ẩn.

Phản ứng có thể xảy ra với thuốc giãn đồng tử

Một số bệnh nhân có thể gặp các tác dụng phụ nhẹ từ thuốc nhỏ mắt giãn đồng tử, chẳng hạn như cảm giác khó chịu hoặc ngứa. Mặc dù các triệu chứng này thường là tạm thời, nhưng nếu chúng kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, hãy thông báo cho bác sĩ ngay lập tức để tránh bất kỳ vấn đề nào khác.

Tóm lại, quét võng mạc là biện pháp hiệu quả giúp phát hiện sớm các tình trạng mắt nghiêm trọng như bệnh tăng nhãn áp, thoái hóa điểm vàng và bệnh võng mạc tiểu đường... Những người có nguy cơ cao càng nên ưu tiên kiểm tra quét võng mạc để duy trì đôi mắt khỏe mạnh và giảm nguy cơ mất thị lực.