Rong mứt: Thành phần dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe ít người biết

Trong xã hội hiện đại, con người ngày càng chú trọng đến chế độ ăn uống lành mạnh và ưu tiên những thực phẩm tốt cho sức khỏe. Một trong số đó chính là rong mứt - món quà dân dã từ biển cả nhưng lại là nguồn dưỡng chất vô giá cho sức khỏe. Nếu chưa biết loại rong này có giá trị dinh dưỡng như thế nào, đừng bỏ qua bài viết này.

Rong mứt là loại rong gì?

Rong mứt là tên gọi quen thuộc của một nhóm rong đỏ thuộc chi Gracilaria, ngành Rhodophyta. Loại rong này thường sinh trưởng ở vùng biển nước mặn hoặc lợ, nơi có độ mặn trung bình từ 10 - 30‰. Ở Việt Nam, rong mứt phân bố nhiều tại các tỉnh ven biển như Nam Định, Hải Phòng, Quảng Ninh, Thừa Thiên - Huế, Khánh Hòa, Bình Thuận và một số vùng Nam Bộ.

Rong mứt có hình thái đặc trưng dạng sợi, phân nhánh nhiều lần, thân tròn hoặc dẹt với đường kính khoảng 0,5 - 2 mm, chiều dài 10 - 30 cm. Màu sắc của rong thay đổi từ đỏ nâu, đỏ tím cho đến đỏ thẫm, khi phơi khô thường có màu nâu đen.

Trong ẩm thực, rong mứt được sử dụng phổ biến để nấu canh, làm gỏi, salad hoặc chế biến thành các món ăn truyền thống trong ngày Tết. Đây cũng là nguyên liệu để sản xuất rau câu, thạch, kẹo dẻo và các loại phụ gia tạo gel trong thực phẩm. Trong y học cổ truyền, rong mứt được xem là vị thuốc có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, hỗ trợ hạ huyết áp và bổ sung i-ốt.

Hiện nay, rong mứt khô là loại phổ biến nhất, thường được phơi khô rồi đóng gói để dễ bảo quản và vận chuyển. Rong mứt tươi cũng được bán ở một số vùng biển vào mùa thu hoạch. Ngoài ra, trên thị trường còn có rong mứt sấy giòn, rong mứt chế biến sẵn dạng snack, tiện lợi để ăn liền.

Thành phần dinh dưỡng của rong mứt

Rong mứt là một trong các loại rong biển giàu dinh dưỡng. Trong 100g rong mứt khô chứa một lượng lớn các chất dinh dưỡng quan trọng:

• Ít calo: Với khoảng 150 - 250 calo (khoảng 30 - 40 calo/100g rong mứt tươi), rong mứt là thực phẩm lý tưởng cho những người muốn giảm cân hoặc duy trì vóc dáng.
• Protein: Rong mứt có hàm lượng protein cao hơn nhiều so với các loại rau xanh thông thường, trung bình từ 5 - 15g/100g trọng lượng khô. Protein từ rong mứt dễ tiêu hóa và chứa nhiều axit amin thiết yếu.
• Chất xơ: Lên tới 20 - 35g, chủ yếu là chất xơ hòa tan, giúp hỗ trợ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và tạo cảm giác no lâu.

Ngoài ra, rong mứt còn chứa nhiều vitamin, khoáng chất, hợp chất sinh học tốt cho sức khỏe như:

• Iốt: Cực kỳ cần thiết cho hoạt động của tuyến giáp;
• Canxi: Rong mứt khô chứa hàm lượng canxi khá cao (khoảng 500 - 1000 mg/100g), có thể cao hơn nhiều so với sữa bò;
• Sắt: Góp phần phòng ngừa thiếu máu;
• Kali, Magie, Kẽm: Giúp điều hòa huyết áp, duy trì chức năng thần kinh và cơ bắp;
• Vitamin A: Rong mứt có chứa carotenoid (tiền vitamin A);
• Vitamin C, E: Tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa;
• Vitamin nhóm B: Rong mứt có hàm lượng nhất định các vitamin B1, vitamin B2, vitamin B3, vitamin B6, vitamin B9. Vitamin nhóm B có vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa năng lượng, duy trì hoạt động của hệ thần kinh, hỗ trợ tạo máu và tăng cường sức khỏe tế bào;
• Axit béo Omega-3: Mặc dù hàm lượng chất béo thấp, nhưng rong mứt chứa axit béo không bão hòa Omega-3, rất tốt cho sức khỏe tim mạch và não bộ;
• Các hợp chất sinh học Polyphenol và Flavonoid chống oxy hóa mạnh, giúp giảm viêm, trung hòa gốc tự do và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.

Rong mứt và những lợi ích sức khỏe bất ngờ

Với thành phần dinh dưỡng đa dạng, rong mứt mang lại những lợi ích sức khỏe bất ngờ cho người dùng.

Hỗ trợ sức khỏe tuyến giáp

Rong mứt chứa hàm lượng i-ốt tự nhiên dồi dào - vi chất thiết yếu để tuyến giáp tổng hợp hormone. Các hormone này đóng vai trò điều hòa chuyển hóa năng lượng, duy trì thân nhiệt và hỗ trợ sự phát triển của não bộ. Việc bổ sung i-ốt từ rong mứt có thể giúp phòng ngừa bướu cổ và các rối loạn chức năng tuyến giáp do thiếu i-ốt.

Tăng cường miễn dịch và chống oxy hóa

Các vitamin chống oxy hóa như C và E, cùng với polyphenol trong rong mứt, giúp bảo vệ tế bào khỏi tác hại của các gốc tự do. Ngoài ra, các sulfated polysaccharide là hợp chất đặc trưng trong rong đỏ, được nghiên cứu với nhiều tác dụng sinh học như tăng cường miễn dịch, kháng virus và tiềm năng chống ung thư.

Hỗ trợ tiêu hóa

Rong mứt giàu chất xơ hòa tan, đặc biệt là agar và carrageenan, giúp tăng cường nhu động ruột, làm mềm phân và phòng ngừa táo bón. Bên cạnh đó, các chất xơ này còn có tác dụng như prebiotic, tạo môi trường thuận lợi cho lợi khuẩn đường ruột phát triển, từ đó cải thiện hệ vi sinh và sức khỏe tiêu hóa tổng thể.

Tốt cho tim mạch và chuyển hóa

Nhờ ít calo và giàu chất xơ, rong mứt hỗ trợ kiểm soát cân nặng, giúp phòng ngừa béo phì - một yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch. Các khoáng chất như kali và magie trong rong mứt giúp điều hòa huyết áp, trong khi một số nghiên cứu cho thấy polysaccharide của rong mứt có thể giúp giảm cholesterol máu và cải thiện kiểm soát đường huyết, góp phần giảm nguy cơ tiểu đường type 2.

Hỗ trợ xương khớp

Loại rong biển tươi ngon này cũng là nguồn cung cấp canxi và magie tự nhiên, hai khoáng chất quan trọng cho sự phát triển và duy trì xương chắc khỏe. Việc bổ sung rong mứt trong chế độ ăn có thể giúp phòng ngừa loãng xương, hỗ trợ sức mạnh cơ xương và cải thiện chức năng vận động, đặc biệt ở người cao tuổi.

Cách sử dụng rong mứt tốt cho sức khỏe

Để tận dụng trọn vẹn giá trị dinh dưỡng từ rong mứt, bạn cần sử dụng thực phẩm này đúng cách.

Chế biến rong mứt đúng cách

Rong mứt thường được dùng làm nguyên liệu nấu canh, salad, súp hoặc nấu chè. Trước khi chế biến, bạn cần ngâm rong mứt trong nước sạch vài lần để loại bỏ tạp chất, muối và mùi tanh tự nhiên của rong biển. Tốt nhất nên chế biến đơn giản như nấu canh, làm salad để giữ trọn hương vị tự nhiên và hàm lượng dưỡng chất của rong.

Ăn với lượng vừa phải

Do rong mứt chứa hàm lượng i-ốt cao, bạn chỉ nên ăn với khẩu phần hợp lý (2 - 3 lần/tuần, mỗi lần 10 - 20g rong khô) để tránh dư thừa i-ốt, gây rối loạn chức năng tuyến giáp. Không nên ăn quá nhiều trong một bữa hoặc ăn liên tục hàng ngày.

Kết hợp đa dạng thực phẩm

Để hấp thu tốt hơn vitamin và khoáng chất trong rong mứt, bạn có thể kết hợp với rau củ giàu vitamin C để tăng hấp thu sắt, hoặc kết hợp với thực phẩm giàu protein như tôm, cá để bữa ăn cân đối dinh dưỡng.

Đối tượng đặc biệt cần thận trọng khi dùng

Người có bệnh lý tuyến giáp, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng rong mứt thường xuyên. Người bị sỏi thận hoặc có chế độ ăn hạn chế kali cũng nên kiểm soát lượng rong tiêu thụ.

Với nhiều lợi ích bất ngờ cho sức khỏe như thanh nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa, bổ sung i-ốt và ngăn ngừa bệnh tật, rong mứt xứng đáng có mặt trong chế độ ăn uống lành mạnh của mỗi gia đình. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã có thêm kiến thức để lựa chọn, chế biến và tận dụng tối đa giá trị của loại rong biển này.