Siêu âm Doppler tim là gì? Kết quả siêu âm cho thấy điều gì?

Kỹ thuật siêu âm Doppler tim được sử dụng trong chuyên khoa tim mạch với mục đích chính là quan sát chuyển động của tim, kiểm tra chức năng của các van tim, cơ tim, chẩn đoán và theo dõi hiệu quả các bệnh lý về tim mạch. Quy trình siêu âm Doppler tim có thể được thực hiện tại phòng siêu âm chuyên dụng ở bệnh viện hoặc siêu âm cấp cứu tại giường bệnh.

Siêu âm Doppler tim là gì?

Nhiều người bệnh cảm thấy lạ khi nghe bác sĩ chỉ định thực hiện siêu âm Doppler tim. Vậy siêu âm Doppler tim là gì? Phương pháp này được dùng để thăm dò, chẩn đoán hình ảnh nhằm đánh giá cấu trúc, trạng thái hoạt động của tim, trạng thái huyết động hay tình trạng chuyển dịch của máu trong hệ tuần hoàn. Từ đó, phát hiện các dấu hiệu bất thường hoặc các bệnh lý tại hệ thống tim mạch. Nhờ công dụng trên, siêu âm Doppler tim thường được các bác sĩ chỉ định và sử dụng nhiều trong việc chẩn đoán và đánh giá bệnh tim mạch.

Siêu âm Doppler tim gồm có:

• Siêu âm tim hai chiều (2D);
• Siêu âm tim TM;
• Siêu âm doppler mô cơ tim;
• Siêu âm - Doppler xung;
• Doppler liên tục và Doppler màu.

Ưu điểm được đánh giá cao của siêu âm doppler tim là quy trình siêu âm diễn ra nhanh chóng, dễ dàng thực hiện tại phòng siêu âm chuyên dụng, thậm chí có thể thực hiện ngay tại giường bệnh trong trường hợp cấp cứu. Ngoài ra, mỗi người có thể thực hiện siêu âm nhiều lần. Đặc biệt, quá trình thăm dò không gây ra các tác dụng phụ như gây ảnh hưởng bức xạ, chảy máu,...

Tuy nhiên, phương pháp siêu âm này cũng có nhược điểm là chất lượng hình ảnh bị hạn chế khi thực hiện siêu âm với nhóm đối tượng người bệnh bị béo phì, có thành ngực dày hoặc có lớp mỡ dưới da tương đối dày,… Sau khi dùng siêu âm để phân loại hay xử lý cấp cứu khẩn cấp, người bệnh cần được siêu âm đầu dò tại thực quản để đánh giá và chẩn đoán bệnh lý cụ thể và chính xác nhất.

Đối tượng nào nên và không nên siêu âm Doppler tim?

Chỉ định

Siêu âm Doppler tim để làm gì? Kỹ thuật siêu âm này được chỉ định phổ biến trong trường hợp bệnh nhân có tình trạng nghi ngờ bệnh lý tim, mạch máu như:

• Bệnh nhân tăng huyết áp;
• Bệnh lý thiếu máu cục bộ tim;
• Bệnh nhân có rối loạn nhịp tim;
• Bệnh lý về màng ngoài tim;
• Bệnh nhân có biểu hiện khó thở, đau ngực;
• Bệnh lý về van tim;
• Bệnh lý về các động mạch, tĩnh mạch quanh tim;
• Khối u, huyết khối trong tim;
• Bệnh tim bẩm sinh.

Ngoài ra, siêu âm Doppler còn được bác sĩ chỉ định trong những trường hợp can thiệp thêm mạch như bít lỗ thông hay nong van.

Chống chỉ định

Không có chống chỉ định tuyệt đối với siêu âm Doppler tim nhưng những bệnh nhân huyết động không ổn định, suy hô hấp nặng cần thận trọng.

Các thông số siêu âm Doppler tim thu được là gì?

Bác sĩ dễ dàng quan sát và đánh giá các thông số thể hiện chức năng của tim qua quá trình siêu âm tim như:

• Hình dáng, kích thước của tim, tình trạng hoạt động và co bóp của tim;
• Theo dõi quá trình bơm máu của van và các thành tim;
• Kiểm tra nhịp đập của tim;
• Kiểm tra sức bơm máu của tim và thể tích máu được bơm tới các cơ quan khác trong cơ thể;
• Phát hiện các dấu hiệu bất thường hoặc tổn thương của tim như rộng hay hẹp van tim, hở van tim, máu đông bất thường ở tim,...

Quy trình siêu âm Doppler tim diễn ra thế nào?

Chuẩn bị trước khi siêu âm

Khi được chỉ định siêu âm Doppler tim, bệnh nhân không cần chuẩn bị gì nhiều và không cần phải thực hiện xét nghiệm sàng lọc trước khi siêu âm. Bệnh nhân có thể ăn uống hoàn toàn bình thường.

Khi siêu âm, tư thế của bệnh nhân là nằm ngửa, hơi nghiêng người về bên trái, thả lỏng người. Cùng lúc với quá trình siêu âm tim, bệnh nhân sẽ được mắc điện tâm đồ.

Bác sĩ thực hiện siêu âm sẽ ngồi bên phải của người bệnh, một tay cầm đầu dò, tay kia điều khiển các nút của thiết bị.

Thực hiện siêu âm tim

Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh hoặc chính bác sĩ điều trị tim mạch của bạn sẽ trực tiếp thực hiện siêu âm tim Doppler cho bạn. 

Bác sĩ đặt đầu dò ở bờ trái xương ức, tại khoang liên sườn III hoặc IV, tạo với mặt phẳng lồng ngực của người bệnh một góc từ 80 - 90 độ. Lúc này, sóng siêu âm chiếu thẳng góc với cấu trúc tim có tác dụng đo chiều dày, chiều rộng của các cấu trúc này.

Đầu dò có thể điều chỉnh được để có các góc nhìn khác nhau và trực tiếp đánh giá các thông số trên hình ảnh siêu âm. Bác sĩ có thể thu lại các hình ảnh bất thường để hội chẩn với các chuyên gia về tim mạch nhằm đánh giá các bất thường của cơ tim và các van tim, chức năng tống máu của tim,... Kết hợp quan sát điện tâm đồ cùng với hình ảnh siêu âm Doppler tim để quan sát được dòng máu đang ở thì tâm trương hay tâm thu hay ở cả hai thì.

Quá trình siêu âm thường diễn ra trong khoảng 1 tiếng đồng hồ. Tuy nhiên, thời gian siêu âm có thể ngắn hoặc dài hơn còn tùy vào tâm lý và tình trạng của người bệnh.

Sau khi siêu âm

Sau khi siêu âm, bệnh nhân được phát khăn giấy hoặc miếng lót để lau sạch gel, thay quần áo và ra ngoài phòng siêu âm.

Theo dõi

Siêu âm Doppler tim giúp bác sĩ đánh giá nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau. Quá trình theo dõi sẽ phụ thuộc vào kết quả của siêu âm. Sau khi siêu âm tim, quá trình theo dõi chủ yếu là điều trị các tình trạng bất thường hoặc các bệnh lý tim mạch của bệnh nhân. 

Hình ảnh siêu âm Doppler tim cho thấy điều gì?

Nhịp tim: Nhịp tim bình thường sẽ nằm trong mức giới hạn từ 60 đến 100 nhịp/phút.

Thay đổi kích thước tim: Quan sát thấy các buồng tim bị giãn rộng hay thành tim dày lên bất thường do van tim suy yếu hoặc có tổn thương van tim, huyết áp cao hoặc các bệnh lý khác gây ra.

Sức bơm của tim: Siêu âm tim thu được các phép đo bao gồm phân suất tống máu và cung lượng tim. Lượng máu bơm được không đáp ứng đủ nhu cầu của cơ thể có thể dẫn đến các triệu chứng suy tim.

Tổn thương cơ tim: Siêu âm tim giúp xác định chức năng các thành tim có đóng góp cho hoạt động bơm máu của tim một cách bình thường không. Các khu vực xuất hiện thành tim di chuyển yếu có thể do tổn thương khi thiếu oxy hay trong cơn đau tim.

Các vấn đề về van: Qua siêu âm tim, bác sĩ có thể xác định độ rộng của các van tim có đủ để nhận lưu lượng máu đầy đủ trong tâm trương hoặc đóng trong tâm thu hoàn toàn để ngăn chặn dòng máu rò rỉ hay không.

Dị tật tim: Siêu âm tim có thể giúp phát hiện các luồng thông bất thường giữa các mạch máu lớn, những vấn đề ở buồng tim và các khuyết tật tim xuất hiện khi sinh con.

Tóm lại, bạn nên thăm khám và kiểm tra chức năng của tim mạch định kỳ thông qua siêu âm Doppler tim vì điều này có thể giúp bạn bảo vệ và theo dõi tình trạng sức khỏe của bản thân. Để đạt được kết quả siêu âm tốt nhất, bạn nên lựa chọn thực hiện siêu âm tại các cơ sở y tế uy tín.

Xem thêm: Siêu âm Doppler dương vật là gì? Có thể phát hiện những bệnh lý gì?