Sỏi tuyến nước bọt dưới hàm: Dấu hiệu, biến chứng và cách điều trị

Sỏi tuyến nước bọt, mặc dù không phải là một bệnh lý nguy hiểm, nhưng có thể tạo ra cản trở trong quá trình tiết nước bọt. Khi kéo dài, điều này có thể gây ra các triệu chứng như khó khăn khi ăn uống, viêm nhiễm tuyến, áp xe, và có thể tác động tiêu cực đến dây thần kinh mặt. 90% trường hợp sỏi tuyến nước bọt nằm dưới hàm và gây tắc nghẽn ống dẫn Wharton. Nhận biết và điều trị sớm là cách duy nhất để ngăn chặn tình trạng này phát triển.

Sỏi tuyến nước bọt dưới hàm là gì?

Sỏi tuyến nước bọt dưới hàm xuất phát từ việc tuyến nước bọt ở hàm dưới bị lắng đọng và tích tụ chất cặn, dẫn đến hình thành sỏi. Hiện tượng này xảy ra khi các thành phần vô cơ và hữu cơ lắng đọng trong tuyến nước bọt hoặc ống dẫn, tạo thành cặn gây tắc nghẽn và cản trở dòng chảy của nước bọt. Sỏi tuyến nước bọt là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh viêm tuyến nước bọt.

Kích thước của sỏi ngày càng lớn có thể tạo ra biến dạng mặt, gây tắc nghẽn tuyến nước bọt, và gây ra viêm nhiễm và nhiễm trùng. Trong trường hợp sỏi tuyến nước bọt dưới hàm, tắc nghẽn ống dẫn nước bọt có thể dẫn đến sưng đau, viêm nhiễm và nhiễm trùng. Hơn nữa, sỏi cản trở dòng chảy của nước bọt, gây ảnh hưởng đến việc tiết nước bọt và ảnh hưởng đến các chức năng bình thường như nói, nuốt, và tiêu hóa.

Dấu hiệu nhận biết

Sỏi tuyến nước bọt dưới hàm thường xuất hiện mà không có triệu chứng rõ ràng. Các triệu chứng thường trở nên rõ ràng khi sỏi đủ lớn để tạo ra tắc nghẽn, ảnh hưởng một phần hoặc toàn bộ con đường dẫn lưu nước bọt.

Các triệu chứng lâm sàng của sỏi tuyến nước bọt dưới hàm bao gồm:

• Sốt, thường xuất hiện ở những người bị nhiễm trùng tuyến dưới hàm do sỏi.
• Mất cân đối ở vùng dưới hàm.
• Xuất tiết mủ từ vùng ống tuyến.
• Đau và sưng xuất hiện nhanh chóng và thường liên quan đến bữa ăn.
• Trong trường hợp sỏi lớn trong ống tuyến, có thể nhìn thấy một khối hình oval, cảm giác cứng, có màu vàng hoặc trắng, thường xuất hiện ở vùng sàn miệng.

Biến chứng

Biến chứng của sỏi tuyến nước bọt có thể bao gồm các tình trạng sau do sự tắc nghẽn lâu dài do sỏi:

• Giảm vĩnh viễn hoặc không tiết nước bọt: Tình trạng này có thể xảy ra khi sỏi gây tổn thương nghiêm trọng đến khả năng bài tiết của tuyến nước bọt dưới hàm, dẫn đến việc giảm đáng kể lượng nước bọt được sản xuất hoặc thậm chí không tiết nước bọt.
• Nhiễm trùng tái phát: Sự giảm hoặc không tiết nước bọt có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng tái phát do sự giảm khả năng tự làm sạch của nước bọt, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và virus phát triển.
• Teo tuyến nước bọt: Sỏi tuyến gây tổn thương có thể dẫn đến teo tuyến nước bọt, làm mất đi khả năng tuyến hoạt động bình thường và sản xuất nước bọt.
• Mất chức năng bài tiết: Sự tắc nghẽn và tổn thương có thể làm mất chức năng bài tiết của tuyến nước bọt, ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa và bảo vệ miệng từ vi khuẩn gây hôi miệng khó chịu.
• Xơ hóa: Trạng thái xơ hóa có thể phát sinh khi tuyến nước bọt trải qua quá trình tổn thương và tái tạo không đủ, dẫn đến sự thay thế mô xơ hóa.

Điều trị sớm và hiệu quả có thể giúp ngăn chặn biến chứng nghiêm trọng của sỏi tuyến nước bọt và bảo vệ chức năng của tuyến nước bọt.

Phương pháp điều trị

Phương pháp điều trị cụ thể cho sỏi tuyến dưới hàm bao gồm các quy trình sau:

• Phẫu thuật lấy sỏi và điều trị bảo tồn tuyến: Áp dụng khi sỏi tuyến không gây xơ hóa và viêm tuyến. Quy trình này giữ lại tuyến nước bọt và ống dẫn tuyến nước bọt, đặc biệt hiệu quả trong trường hợp sỏi tuyến tái phát hoặc viêm tuyến chưa xơ hóa.
• Phẫu thuật lấy sỏi tuyến nước bọt dưới hàm và cắt bỏ tuyến dưới hàm: Thực hiện khi sỏi tái phát hoặc gây tổn thương không thể hồi phục, đặc biệt xơ hóa tuyến nước bọt. Các quy trình này có thể được thực hiện thông qua phẫu thuật nội soi, mang lại nhiều ưu điểm như ít rủi ro tổn thương thần kinh mặt, ít chảy máu, bảo tồn tuyến nước bọt và ống dẫn tuyến nước bọt, phục hồi nhanh chóng và không gây vết mổ.

Việc phát hiện và điều trị sỏi tuyến dưới hàm sớm có thể bảo tồn tuyến nước bọt và ngăn chặn tổn thương không mong muốn, giúp kết quả điều trị trở nên hiệu quả.

Mặc dù việc điều trị loại bỏ sỏi tuyến nước bọt dưới hàm không phức tạp. Tuy nhiên, do tâm lý chủ quan, nhiều người có thể bỏ qua bệnh lý này, gây ra nhiều biến chứng không mong muốn. Vì vậy, chuyên gia y tế khuyến cáo rằng, khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng lạ ở phía trước hai bên tai, dưới hàm, hoặc sàn miệng, nên thăm bác sĩ ngay lập tức để kiểm tra và có phương pháp điều trị kịp thời.

Xem thêm:

Sỏi tuyến nước bọt: Những thông tin quan trọng bạn cần biết

Vôi hóa tuyến nước bọt là bệnh gì? Có nguy hiểm không?