Phosphatidylserine là gì? Công dụng và cách bổ sung khoa học

Suy giảm trí nhớ, kém tập trung hay rối loạn lo âu không còn là vấn đề của riêng người cao tuổi. Ngày nay, những triệu chứng này ngày càng phổ biến ở người trẻ do lối sống bận rộn và thiếu cân bằng. Trong số các dưỡng chất hỗ trợ não bộ, Phosphatidylserine nổi bật nhờ vai trò bảo vệ và phục hồi chức năng tế bào thần kinh. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về lợi ích thực sự của Phosphatidylserine và cách bổ sung hợp lý.

Phosphatidylserine là gì?

Phosphatidylserine (PS) là một loại phospholipid - hay còn gọi là chất béo cấu trúc, tồn tại trong mọi tế bào của cơ thể con người. Tuy nhiên, PS tập trung nhiều nhất ở màng tế bào thần kinh, nơi nó đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc duy trì hoạt động của não bộ. Nhờ đặc tính này, Phosphatidylserine được xem là dưỡng chất thiết yếu cho sức khỏe thần kinh và trí não.

Về mặt sinh học, Phosphatidylserine giúp truyền dẫn tín hiệu giữa các tế bào thần kinh, từ đó đảm bảo khả năng liên kết và giao tiếp hiệu quả trong hệ thần kinh trung ương. Đồng thời, nó cũng tham gia vào quá trình duy trì tính toàn vẹn của màng tế bào, hỗ trợ tái tạo tế bào và bảo vệ não khỏi các tác nhân gây tổn thương.

Phosphatidylserine góp phần trực tiếp vào các chức năng nhận thức quan trọng như trí nhớ, sự tập trung, khả năng học hỏi và cả tâm trạng. Đây cũng là lý do vì sao PS được ứng dụng rộng rãi trong các sản phẩm bổ sung hỗ trợ trí não cho cả người lớn tuổi lẫn người trẻ thường xuyên chịu áp lực tinh thần hoặc làm việc trí óc cường độ cao.

Công dụng của Phosphatidylserine đối với sức khỏe não bộ

Ngày càng nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy Phosphatidylserine có tiềm năng hỗ trợ sức khỏe thần kinh. Cụ thể là:

Hỗ trợ tăng cường trí nhớ và khả năng tập trung

Tình trạng hay quên, khó ghi nhớ hoặc xử lý thông tin chậm thường xảy ra do sự suy giảm chức năng dẫn truyền thần kinh. PS có khả năng tối ưu hóa giao tiếp giữa các tế bào thần kinh, từ đó giúp não hoạt động hiệu quả và nhạy bén hơn. Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy, việc bổ sung PS đều đặn có thể cải thiện trí nhớ, tăng tốc độ xử lý thông tin và cải thiện sự chú ý rõ rệt, không chỉ ở người cao tuổi mà còn ở cả người trẻ tuổi.

Giảm căng thẳng và hỗ trợ tâm trạng ổn định

Khi cơ thể căng thẳng kéo dài, nồng độ cortisol tăng cao sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ, tâm trạng và cả trí nhớ. Phosphatidylserine có tác dụng làm giảm mức hormone cortisol - loại hormone liên quan trực tiếp đến stress. Bổ sung PS được chứng minh giúp người dùng cảm thấy bình tĩnh, tỉnh táo hơn, đồng thời hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ. Điều này đặc biệt có lợi với người thường xuyên mất ngủ, căng thẳng thần kinh, hoặc phải làm việc trong môi trường nhiều áp lực.

Hỗ trợ phòng ngừa suy giảm nhận thức ở người cao tuổi

Phosphatidylserine được xem là một giải pháp hỗ trợ tự nhiên giúp làm chậm tiến trình thoái hóa thần kinh, đồng thời giúp duy trì chức năng não bộ lâu dài. Một số nghiên cứu lâm sàng cho thấy, việc kết hợp PS với DHA có thể mang lại hiệu quả đáng kể trong việc giảm nhẹ triệu chứng sa sút trí tuệ nhẹ, cải thiện khả năng giao tiếp, phản xạ và trí nhớ ở người lớn tuổi.

Phosphatidylserine có trong thực phẩm nào?

Nguồn thực phẩm giàu PS bao gồm: Soy lecithin (khoảng 1.650 mg/100 g), cá mòi (khoảng 480 mg/100 g), tim hoặc gan gia cầm (khoảng 414 mg/100 g), cá trích (khoảng 360 mg), cá ngừ (khoảng 194 mg), đậu trắng (khoảng 107 mg). Tuy nhiên, không phải ai cũng thường xuyên tiêu thụ những loại thực phẩm này với lượng đủ để đáp ứng nhu cầu PS hàng ngày.

Ngoài ra, PS cũng có trong các nguồn thực vật như đậu nành, bắp và hạt hướng dương. Đây là lựa chọn phổ biến hơn và cũng thân thiện hơn với người ăn chay hoặc người muốn hạn chế cholesterol động vật. Tuy vậy, lượng PS trong các thực phẩm này khá thấp, và có thể không đủ để tạo hiệu quả rõ rệt đối với chức năng não bộ.

Chính vì vậy, nhiều chuyên gia khuyến nghị nên bổ sung Phosphatidylserine thông qua thực phẩm chức năng dạng viên hoặc bột. Những sản phẩm này giúp từng nhóm đối tượng có thể bổ sung PS với hàm lượng phù hợp chuẩn xác, dễ hấp thu.

Bổ sung Phosphatidylserine: Khi nào và bao nhiêu là đủ?

Phosphatidylserine được khuyên dùng cho những người thường xuyên làm việc trí óc cường độ cao, đối mặt với áp lực và stress kéo dài như nhân viên văn phòng, người lao động trí thức. Ngoài ra, học sinh, sinh viên trong mùa thi cũng là nhóm cần nhiều sự hỗ trợ về trí nhớ và khả năng tập trung. Bên cạnh đó, PS còn được ứng dụng bổ trợ cho người có bệnh lý thần kinh nhẹ hoặc đang trong quá trình phục hồi chức năng tâm lý, theo chỉ định chuyên môn.

Nghiên cứu lâm sàng thường dùng liều 200 - 800 mg/ngày trong 12 tuần đến 6 tháng để cải thiện nhận thức hoặc điều hòa stress. Liều thấp như 100 mg/ngày có thể có lợi nhưng ít mạnh hơn. Dùng dưới 600 mg/ngày trong tối đa 3 tháng được xem là có thể an toàn, nhưng người dùng có thể gặp phản ứng nhẹ như đầy hơi, mất ngủ nên cần tuân thủ hướng dẫn hoặc tư vấn bác sĩ.

Phosphatidylserine nhìn chung an toàn với hầu hết người dùng và ít ghi nhận tác dụng phụ. Tuy nhiên, một số người có thể gặp rối loạn tiêu hóa nhẹ, đau bụng hoặc mất ngủ nếu uống vào buổi tối. Đồng thời, người dùng cần lưu ý rằng PS không phải thuốc điều trị, không được dùng để thay thế các phác đồ điều trị bệnh lý thần kinh.

Cách lựa chọn sản phẩm Phosphatidylserine chất lượng

Khi chọn mua sản phẩm bổ sung Phosphatidylserine, bạn nên chọn các sản phẩm chiết xuất từ đậu nành hoặc nguồn thực vật tự nhiên, đặc biệt là loại không biến đổi gen (Non-GMO) để đảm bảo thân thiện với cơ thể và hạn chế nguy cơ kích ứng hoặc phản ứng phụ.

Ngoài ra, hãy kiểm tra các chứng nhận uy tín như GMP (Good Manufacturing Practice), FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) hoặc tương đương. Đây là những tiêu chuẩn này đảm bảo sản phẩm được sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt và đạt tiêu chuẩn an toàn quốc tế.

Cuối cùng, người tiêu dùng nên tránh xa những sản phẩm giá rẻ không rõ nguồn gốc, nhãn mác mơ hồ. Bởi đây có thể là hàng kém chất lượng, không có đủ hàm lượng PS cần thiết hoặc chứa tạp chất gây hại.

Phosphatidylserine không phải là "thần dược", nhưng là một dưỡng chất thiết yếu hỗ trợ trí nhớ, giảm căng thẳng thần kinh và nâng cao hiệu suất não bộ. Việc hiểu đúng, dùng đúng Phosphatidylserine có thể giúp bạn chăm sóc sức khỏe tinh thần một cách chủ động và hiệu quả hơn mỗi ngày.