Tắc ruột non đơn thuần: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Tắc ruột non đơn thuần là gì? Nguyên nhân gây tắc ruột non đơn thuần là gì? Triệu chứng của tắc ruột non đơn thuần ra sao? Tình trạng bệnh này được chẩn đoán và điều trị như thế nào? Nhà thuốc Long Châu sẽ giúp bạn giải đáp các thắc mắc này trong bài viết dưới đây.

Tổng quan về tình trạng tắc ruột non đơn thuần

Trong đường tiêu hoá, ruột non nằm ngay sau dạ dày, là nơi tiếp nhận sản phẩm tiêu hoá từ dạ dày để tiếp tục phân giải, hấp thu các dưỡng chất từ thức ăn.

Tắc ruột non là một trạng thái bệnh lý xảy ra khi thức ăn bị ứ đọng lại tại ruột non mà không được tiêu hóa khiến cho một phần hoặc toàn bộ ruột non bị tắc nghẽn. Sự tắc nghẽn này có thể xảy ra ở một hoặc nhiều vị trí. Trường hợp tắc nghẽn không hoàn toàn được gọi là bán tắc ruột non hay tắc ruột non bán phần.

Tắc ruột non đơn thuần hiểu một cách đơn giản là sự tắc nghẽn ruột non không kèm theo các tổn thương mạch máu, bao gồm tắc ruột non đoạn gần, tắc ruột non đoạn giữa và đoạn xa, tắc đại trực tràng.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, ngoài liệt ruột vô động lực, tắc ruột non có thể xuất phá t từ nguyên nhân cơ học, bắt nguồn từ các tác động bên trong hoặc bên ngoài ruột non. Cụ thể:

• Nguyên nhân ngoài thành ruột non: Tồn tại khối máu tụ trong khoang bụng, áp xe khoang bụng, thoát vị thành bụng, xoắn ruột…
• Nguyên nhân tạo thành ruột non: Viêm ruột, dính ruột, lồng ruột, tụ máu và hẹp thành ruột…
• Nguyên nhân nằm trong lòng ruột non: Dị vật trong lòng ruột (như giun, bã thức ăn), viêm túi thừa, sỏi mật, sỏi phân, bệnh u bướu…

Triệu chứng của tắc ruột non đơn thuần

Tuỳ thuộc vào vị trí tắc ruột non mà người bệnh sẽ có những biểu hiện khác nhau. Cụ thể:

• Tắc ruột non đoạn gần: Người bệnh đau bụng từng cơn kèm theo triệu chứng nôn ói. Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến sự mất nước, mất điện giải , khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, thậm chí người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc trung đại tiện.
• Tắc ruột non đoạn giữa và đoạn xa: Người bệnh sẽ có cảm giác đau thắt ở vùng quanh rốn nếu bị tắc ruột non đoạn giữa và xa. Người bệnh đau từng cơn, cứ vài phút một cơn và cơn đau thường diễn ra nhanh trong khoảng vài giây. Ngoài ra, người bệnh còn có thể cảm thấy khó chịu, chướng bụng và nôn ra chất bẩn.
• Tắc đại trực tràng: Người bệnh bị tắc đại trực tràng sẽ gặp phải các triệu chứng như đau cơ thắt vùng dưới rốn, chướng bụng kèm bí trung đại tiện,.. Khi ấn bụng, bụng mềm và hơi đau tức, kèm theo đó là cảm giác buồn nôn và nôn.

Trên thực tế, ở các đối tượng bệnh nhân khác nhau, thời gian cũng như mức độ nặng hay nhẹ của các triệu chứng nêu trên cũng có sự khác biệt. Điều này phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như tuổi tác, tình trạng sức khỏe tổng quát, tiền sử bệnh nền, các loại thuốc đang sử dụng…

Khi nhận thấy các triệu chứng nghi ngờ tắc ruột non, cần đưa người bệnh đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời (nếu cần). Việc chậm trễ trong việc phát hiện, chẩn đoán và điều trị có thể dẫn đến rất nhiều các biến chứng nguy hiểm như vỡ ruột, hoại tử ruột, viêm phúc mạc,…

Phương pháp chẩn đoán và điều trị tắc ruột non đơn thuần

Tắc ruột non đơn thuần có thể tiến triển thành tắc nghẹt ruột và kéo theo sau đó là rất nhiều hệ lụy nếu người bệnh không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Chẩn đoán

Để có thể chẩn đoán chính xác tắc ruột non đơn thuần, bên cạnh việc thăm khám các triệu chứng lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh làm thêm một số thăm dò cận lâm sàng như:

• Chụp X quang bụng: Dấu hiệu và vị trí của sự ứ đọng tại ruột non được thể hiện trên hình ảnh X quang. Ruột tắc càng thấp, thăm khám càng trễ thì trên phim X quang mực nước hơi quan sát được càng nhiều.
• Chụp cắt lớp vi tính - CT scan: Phương pháp này có độ nhạy cảm 100% và tính đặc hiệu trên 80%, giúp cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về đoạn ruột non bị tắc. Do vậy, CT scan rất có giá trị trong chẩn đoán tắc ruột non.
• Ngoài ra, siêu âm ổ bụng và nội soi tiêu hoá cũng là phương pháp hỗ trợ chẩn đoán tắc ruột non.

Điều trị

Sau khi thăm khám lâm sàng và nhận kết quả cận lâm sàng, các bác sĩ sẽ xác định được nguyên nhân chính xác gây tắc ruột từ đó tư vấn hướng điều trị phù hợp với từng trường hợp bệnh.

Người bệnh bị tắc ruột non nói chung và tắc ruột non đơn thuần nói riêng có thể được chỉ định điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa.

Điều trị nội khoa

Các trường hợp được chỉ định điều trị nội khoa bao gồm:

• Bán tắc ruột non do dính ruột sau phẫu thuật hoặc do viêm ruột.
• Tắc ruột non hoàn toàn do dính ruột sau phẫu thuật.
• Người bệnh được chuyển đến viện sớm, trước 6 tiếng kể từ khi bắt đầu xuất hiện dấu hiệu tắc ruột, ruột chưa bị thủng, vỡ hay hoại tử.

Các phương pháp trong điều trị nội khoa chứng tắc ruột non bao gồm hồi sức tích cực nếu người bệnh có sốc, nuôi dưỡng đường tĩnh mạch, đặt sonde dạ dày, sử dụng thuốc giảm đau và kháng sinh trong trường hợp tắc ruột non gây đau đớn nghiêm trọng hoặc có biến chứng nhiễm trùng.

Trong trường hợp điều trị nội khoa quá 48 tiếng mà tình trạng bệnh không được cải thiện thì các bác sĩ sẽ chuyển hướng điều trị ngoại khoa.

Điều trị ngoại khoa

Ở phương pháp điều trị ngoại khoa, các bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật can thiệp ổ bụng để xử trí vị trí tắc nghẽn tại ruột non.

Nguyên tắc phẫu thuật bao gồm xác định được chính xác vị trí tổn thương gây tắc ruột, tái lập lại sự lưu thông của đường tiêu hoá. Cắt bỏ các tổn thương đe doạ nhiễm trùng nhiễm độc toàn thân, viêm phúc mạc đồng thời giảm tối đa nguy cơ gây tắc ruột sau mổ.

Các trường hợp tắc ruột non được bác sĩ chỉ định điều trị ngoại khoa đó là:

• Tắc ruột non hoàn toàn.
• Tắc hoặc bán tắc ruột non đã điều trị nội khoa trước đó nhưng không mang lại hiệu quả.
• Tắc hoặc bán tắc ruột non do sự tồn tại của u bướu.
• Không loại trừ được tình trạng thắt nghẹt ruột.

Trên đây là những thông tin cơ bản về chứng tắc ruột non đơn thuần mà Nhà thuốc Long Châu đã tổng hợp để gửi đến bạn đọc. Có thể thấy rằng, tắc ruột non đơn thuần là bệnh lý tiêu hoá đặc biệt nguy hiểm, có thể gây ra nhiều hệ lụy sức khỏe nghiêm trọng. Chính vì thế, ngay khi nhận thấy bất cứ triệu chứng nghi ngờ nào, bạn cần chủ động đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám sớm nhé.

Xem thêm: Tắc ruột vì giun đũa: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả