Tại sao cần làm xét nghiệm GBS? Ý nghĩa của xét nghiệm GBS đối với phụ nữ có thai

Bài viết sau đây của Nhà thuốc Long Châu sẽ cung cấp những thông tin cơ bản của xét nghiệm GBS đến bạn đọc và ý nghĩa của xét nghiệm này do có nhiều mối lo ngại cho sức khỏe mẹ và em bé cũng như để lại nhiều biến chứng khó lường.

Xét nghiệm GBS là gì? Tại sao cần xét nghiệm GBS?

GBS hay còn gọi là liên cầu khuẩn nhóm B (Group B streptococcus), là một vi khuẩn thường trú trên cơ thể người bệnh. Vi khuẩn này thường tìm thấy trên ruột non ở những phụ nữ khỏe mạnh (15 - 40%) hoặc âm đạo ở phụ nữ có thai. Đây là nhóm vi khuẩn không gây bất kỳ  ảnh hưởng  đến sức khỏe người bệnh, tuy nhiên sẽ gây ra nhiễm trùng nếu vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể.

Trong các trường hợp nhiễm bệnh ở phụ nữ có thai, nhiễm khuẩn GBS không gây ra các triệu chứng lâm sàng, tuy nhiên có thể gây nhiễm trùng tiết niệu hoặc gây thai chết lưu, chết non. Do đó, nếu sức khỏe mẹ yếu, khi nhiễm GBS có thể khiến trẻ mắc bệnh, suy giảm sức khỏe hoặc tử vong. Do đó, việc thực hiện xét nghiệm GBS ở phụ nữ có thai là điều cần thiết để sàng lọc bệnh.

GBS là một trong những tác nhân gây nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi và có thể lây lan cho trẻ sơ sinh trong quá trình chuyển dạ. Do đó, để đảm bảo sức khỏe cho trẻ và hạn chế được tỷ lệ lây nhiễm, xét nghiệm GBS nên được thực hiện.

Xét nghiệm GBS là một xét nghiệm để tìm ra vi khuẩn GBS ở phụ nữ có thai, là một xét nghiệm sàng lọc trước khi sinh.

Triệu chứng và biến chứng gặp phải khi nhiễm GBS

Một số triệu chứng có thể gặp phải khi mẹ bầu nhiễm GBS, do đó cần nhận biết để có những hướng phát hiện và điều trị thích hợp:

• Mẹ bầu có các dấu hiệu chuyển dạ sớm hơn dự định ban đầu.
• Vỡ ối sớm.
• Trong quá trình chuyển dạ, mẹ bị sốt cao.
• Đã từng nhiễm GBS trước đó.
• Phát hiện được nhiễm GBS trong thời gian mang thai.

Một số biến chứng có thể gặp phải khi mẹ mắc phải GBS như:

• Trẻ em có thể gặp các biến chứng như hạn chế sự phát triển, điếc, hay khuyết tật, viêm màng não. Bên cạnh đó, khi bị nhiễm khuẩn có thể gây nhiễm khuẩn đường tiết niệu, viêm nội mạc tử cung hay sinh non.
• Người lớn có thể gặp nhiều tình trạng nghiêm trọng như nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi và có thể dẫn đến tử vong.

Xét nghiệm GBS được chỉ định trong trường hợp nào?

Một số trường hợp được chỉ định thực hiện xét nghiệm GBS như:

• Phụ nữ đã bị nhiễm GBS trước đó: Nếu đã có tiền sử nhiễm bệnh GBS trước đó, khả năng tái nhiễm trong lần mang thai này sẽ cao hơn, do đó cần phải thực hiện xét nghiệm GBS để sàng lọc, phát hiện và điều trị.
• Các vấn đề thường gặp trong thời gian mang thai như sinh non, vỡ ối, nhiễm khuẩn,...
• Phụ nữ đang mang thai: CDC luôn khuyến cáo thực hiện xét nghiệm GBS ở toàn bộ các phụ nữ có thai.

Tiến hành xét nghiệm GBS như thế nào?

Xét nghiệm GBS (Group B Streptococcus) là một xét nghiệm nhằm phát hiện vi khuẩn nhóm B Streptococcus trong hệ thống hô hấp trên cơ thể của một người. Đây là một xét nghiệm quan trọng được thực hiện trước khi phụ nữ mang thai và trong giai đoạn cuối của thai kỳ để phòng ngừa lây nhiễm GBS cho trẻ sơ sinh.

Các sản phụ sẽ được thực hiện xét nghiệm GBS khi thai nhi được 35 tuần trở lên (với đơn thai) và từ 32 tuần trở lên (với đa thai), hoặc sản phụ được chẩn đoán thai nhi có thể sinh non, vỡ ối.

Phương pháp xét nghiệm bằng tăm bông:

• Thu mẫu: Mẫu được thu từ âm đạo và hậu môn của phụ nữ mang thai. Quá trình thu mẫu thường không gây đau hoặc không thoải mái nhiều.
• Mẫu thu được truyền vào phòng thí nghiệm để phân tích.
• Phân tích mẫu: Mẫu được phân tích để xác định sự có mặt của vi khuẩn GBS. Phương pháp phổ biến để phân tích mẫu là sử dụng kỹ thuật trồng vi khuẩn trên môi trường chuyên dụng.
• Đánh giá kết quả.

Bên cạnh đó, có thể thực hiện xét nghiệm GBS bằng xét nghiệm nước tiểu:

• Rửa tay sạch sẽ.
• Sau đó, làm sạch bộ sinh dục bằng bông sạch.
• Lấy mẫu nước tiểu.
• Đóng nắp và tiến hành đưa đến phòng xét nghiệm.

Xét nghiệm máu: Đây là một xét nghiệm được chỉ định phổ biến ở phụ nữ sơ sinh.

• Lấy 1 kim nhỏ lấy máu từ gót chân.
• Lấy máu, cho vào lọ.
• Rút kim và dùng bông để đảm bảo vô trùng.

Xét nghiệm GBS bằng phương pháp chọc dò tủy sống: Phương pháp chọc dò tủy sống, hay còn gọi là lấy mẫu tủy sống, thường được sử dụng để thu thập mẫu từ chất lỏng tủy sống để xác định sự hiện diện của vi khuẩn hoặc vi rút gây nhiễm trùng nội tiết não tủy. Quá trình này liên quan đến việc chọc một kim dài và mỏng thông qua cột sống lưng để truy cập tới không gian tủy sống và thu thập mẫu chất lỏng tủy sống.

Tuy nhiên, xét nghiệm GBS thông qua phương pháp chọc dò tủy sống không phổ biến và không được khuyến nghị trong việc xác định nhiễm GBS ở phụ nữ mang thai. 

Kết quả xét nghiệm GBS có ý nghĩa gì?

Xét nghiệm GBS cho kết quả xét nghiệm dương tính và âm tính.

Kết quả xét nghiệm GBS dương tính:

Nếu thai phụ nhiễm: Sản phụ đã nhiễm GBS nhưng chưa có triệu chứng, tuy nhiên sẽ có nguy cơ cao lây sang con.

Nếu trẻ bị nhiễm: Đã nhiễm khuẩn GBS

Kết quả xét nghiệm âm tính:

Kết quả xét nghiệm âm tính cho thấy không có nhiễm vi khuẩn GBS.

Do có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đối với sức khỏe của cả mẹ và bé khi bị nhiễm khuẩn GBS, cần có các biện pháp điều trị và giảm nguy cơ lây nhiễm cho trẻ như:

• Điều trị kháng sinh ở những người mẹ bị nhiễm khuẩn tiết niệu.
• Có thể sử dụng kháng sinh dự phòng nếu xét nghiệm GBS dương tính như penicillin.
• Đối với trẻ sơ sinh bị nhiễm khuẩn, có thể sử dụng kháng sinh trước chuyển dạ, trước 4 giờ thì sẽ không cần theo dõi đặc biệt sau sinh. Nếu trẻ sơ sinh có thể nhiễm GBS và không tiêm kháng sinh dự phòng, cần theo dõi chặt chẽ trẻ trong 12 giờ đầu về tình trạng trẻ, nhịp tim, khả năng bú hay nuốt sữa.

Hy vọng thông qua bài trên đây của nhà thuốc Long Châu về xét nghiệm vi khuẩn GBS sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về GBS, các triệu chứng hay các biến chứng có thể gặp phải của cả mẹ và bé khi nhiễm vi khuẩn GBS. Xét nghiệm cần được thực hiện sàng lọc cho mẹ trước sinh để tránh những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến tính mạng. 

Xem thêm: Ý nghĩa của xét nghiệm vitamin D là gì?