Test mù màu là gì? Lưu ý cần nhớ khi thực hiện

Mù màu là bệnh lý gây rối loạn khả năng nhận biết màu sắc của mắt. Các bài test mù màu sẽ giúp bác sĩ phát hiện được bạn đang gặp vấn đề trong việc nhận dạng màu sắc nào cũng như khiếm khuyết thị giác cụ thể là gì?

Tổng quan về bệnh mù màu

Bệnh mù màu là một bệnh lý liên quan đến rối loạn sắc giác. Đây là lý do khiến người bệnh không thể phân biệt được một hay một số màu sắc nhất định. Nặng nề hơn có một số trường hợp còn không thể nhận biết được tất cả các màu sắc. Cơ chế gây bệnh chủ yếu là do hoạt động bất thường của các tế bào hình nón - những tế bào của mắt có chức năng nhận biết màu sắc.

Bệnh mù màu là do đâu? Bệnh mù màu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng phổ biến nhất là do yếu tố di truyền. Thường gặp nhất trong số đó là bệnh mù màu đỏ và xanh lục do di truyền gen lặn trên nhiễm sắc thể giới tính X. Bên cạnh đó, còn có một số các nguyên nhân khác có khả năng gây bệnh mù màu như: Chấn thương mắt, bệnh lý võng mạc, tác dụng phụ của thuốc, nhiễm độc...

Có 3 loại mù màu chính là:

• Mù màu đỏ - xanh lá cây.
• Mù màu xanh - vàng.
• Mù màu đơn sắc.

Test mù màu là gì?

Các bài test mù màu thường sẽ được đưa ra để giúp nhận biết sớm bệnh mù màu ở một người nào đó. Đây là một nghiệm pháp được các bác sĩ sử dụng để xác định xem bạn có khiếm khuyết về thị lực màu hay không, thường được biết đến là bệnh mù màu. Những bài kiểm tra này yêu cầu người thực hiện phải phân biệt màu sắc một cách chính xác để có thể nhận biết được nội dung trong từng trường hợp cụ thể.

Hiện nay, các bài test mù màu được sử dụng trên thực tế được xếp vào hai nhóm gồm:

• Test mù màu định tính: Đơn giản, dễ thực hiện nên được sử dụng phổ biến hơn, có thể giúp phát hiện sự có mặt của vấn đề về thị lực màu.
• Test mù màu định lượng: Tinh vi hơn, có thể xác định sự khiếm khuyết về thị lực màu, đồng thời có khả năng xác định loại và mức độ trầm trọng của bệnh mù màu.

Ai cần làm test mù màu?

Không phải tất cả mọi người đều cần làm test mù màu bởi căn bệnh này chỉ thực sự gây ảnh hưởng đến một số nhóm đối tượng nhất định. Dưới đây là những đối tượng cần thực hiện các bài test mù màu:

• Những người làm các công việc liên quan nhiều đến khả năng nhận biết chính xác các màu sắc như: Họa sĩ, kiến trúc sư, nhà thiết kế, thợ điện…
• Những người có khó khăn hoặc cảm thấy bất thường khi nhận biết màu sắc cũng cần được làm test mù màu. Tuy nhiên, đa số các trường hợp này đều là tình trạng mù màu thứ phát sau tác nhân gây hại cho mắt. Còn trong các trường hợp mù màu di truyền thì do bệnh xuất hiện bẩm sinh nên chính người bệnh cũng không cảm nhận được các bất thường này.
• Khi có người thân trong gia đình mắc bệnh mù màu, đặc biệt là cha, mẹ, anh, chị, em ruột... thì bạn cần được làm test mù màu để kiểm tra. Nguyên nhân là vì phần lớn các trường hợp mù màu là do yếu tố di truyền gây nên.

Tại sao nên thực hiện test mù màu?

Như đã nói, test mù màu là một nghiệm pháp được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa với những kỹ thuật chuyên môn và sự hỗ trợ của thiết bị y tế. Từ đó, bác sĩ sẽ xác định thị lực của người bệnh có bình thường hoặc bị mù màu hay không. Hiện nay, có rất nhiều biện pháp được áp dụng để test mù màu, trong đó phổ biến nhất là sử dụng máy tính bảng màu hoặc sơ đồ.

Bệnh mù màu có chữa được không? Tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng bệnh mù màu ảnh hưởng và gây nhiều rắc rối cho người bệnh trong công việc và sinh hoạt. Tại một số trường học, học sinh vẫn thường xuyên được kiểm tra thị lực để tìm ra các vấn đề liên quan đến sắc tố và vấn đề về mắt.

Hiện tượng rối loạn sắc giác không chỉ cảnh báo bệnh mù màu mà trong nhiều trường hợp đây còn là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe khác nghiêm trọng hơn. Do đó, thực hiện test mù màu chuẩn là rất cần thiết. Nếu bỗng nhiên nhận thấy cơ thể có những thay đổi nghiêm trọng liên quan đến việc phân biệt màu sắc thì bạn cần liên hệ với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và chẩn đoán sớm.

Các loại test mù màu phổ biến hiện nay

Dưới đây là các bài test mù màu thường được áp dụng và cho kết quả chính xác nhất:

Test mù màu Ishihara

Bảng test mù màu Ishihara là một bài test mù màu định tính cổ điển đã được sử dụng từ lâu để nhận biết bệnh mù màu. Người thực hiện sẽ nhìn vào một bảng test có hình tròn được tạo nên bởi rất nhiều chấm nhỏ có kích thước và màu sắc khác biệt. Và ẩn trong đó là một số chấm phối hợp với nhau tạo nên những con số có thể phân biệt với màu nền. Bạn sẽ được yêu cầu nhận biết các nội dung trong bảng và chỉ những người có khả năng phân biệt màu sắc bình thường mới có thể đọc chính xác được nội dung.

Bảng test mù màu Ishihara đầy đủ có 36 đĩa màu với nội dung khác nhau. Nhưng để đơn giản hóa và nhanh chóng hơn khi kiểm tra người ta có thể rút gọn xuống còn 14 hoặc 24 đĩa màu.

Test mù màu Cambridge

Với nguyên tắc kiểm tra tương tự như bảng test mù màu Ishihara, nhưng test mù màu Cambridge chỉ yêu cầu người thực hiện nhận biết hướng của chữ C trên nền bài kiểm tra. Sau đó nói ra kết quả mà mình nhìn thấy hoặc nhấn phím chỉ các hướng để xác nhận lựa chọn. Nhờ đó, bài test này đơn giản hơn so và có thể thực hiện cho cả trẻ em chưa biết đọc và những đối tượng không biết chữ.

Test mù màu Farnsworth-Munsell

Khác với hai bài trắc nghiệm bạn có bị mù màu không kể trên, bài test mù màu Farnsworth-Munsell được xếp vào nhóm test mù màu định lượng. Bảng test này gồm nhiều màu sắc khác nhau và cả sắc thái khác nhau của cùng một màu sắc. Người kiểm tra được yêu cầu phải sắp xếp được các màu sắc trong bảng test theo một quy luật nhất định. Kết quả sắp xếp các màu sắc thu được không chỉ cho phép nhận biết được một người có bị mù màu hay không mà còn có thể đánh giá khả năng nhận biết được các thay đổi nhỏ trong màu sắc của người thực hiện kiểm tra.

Lưu ý cần nhớ khi làm test mù màu

Để quá trình test mù màu diễn ra hiệu quả, kịp thời và nhanh chóng bạn cần lưu ý:

• Hầu hết các bài test mù màu thường không có yêu cầu gì đặc biệt trước khi thực hiện. Tuy nhiên, để đảm bảo cuộc kiểm tra được diễn ra chính xác người thực hiện kiểm tra sẽ được yêu cầu tháo bỏ toàn bộ các dụng cụ thị giác như: Kính, kính áp tròng, lens mắt… để tránh gây ảnh hưởng đến khả năng nhận biết màu sắc.
• Khi thực hiện các bài test mù màu, người thực hiện không được đoán kết quả mà cần trả lời chính xác dựa vào những gì mình nhìn thấy được. Việc phỏng đoán hoặc trả lời lung tung khiến bài test mù màu không thể cho ra kết quả khách quan và chính xác nhất.
• Nếu kiểm tra online không nên tăng độ sáng màn hình quá mạnh để tránh ảnh hưởng đến thị lực gây khó cảm nhận sự khác biệt màu sắc.

Thực hiện test mù màu là việc làm cần thiết giúp người bệnh nhận biết sớm sự xuất hiện của bệnh mù màu. Tùy vào từng trường hợp và đối tượng cụ thể mà bác sĩ có thể yêu cầu và hướng dẫn thực hiện các test mù màu khác nhau phù hợp. Vì vậy nếu có bất kỳ thắc mắc nào, bạn hãy liên hệ với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và giải đáp cụ thể hơn.