Men vi sinh và men tiêu hoá khác nhau như thế nào?

Khi nhắc đến hệ tiêu hóa, chắc hẳn nhiều người sẽ bỏ lẫn giữa men vi sinh và men tiêu hoá. Cả hai loại men này đều được sử dụng rộng rãi trong các trường hợp liên quan đến vấn đề về tiêu hóa, nhưng chức năng và tác dụng lại hoàn toàn khác nhau. Vậy chúng ta hãy cùng tìm hiểu chi tiết để phân biệt rõ ràng hai loại men này!

Men vi sinh là gì?

Men vi sinh hay còn gọi là probiotic, là tập hợp các loại vi khuẩn có lợi sống trong đường ruột của con người. Những vi khuẩn này đóng vai trò như "người bạn đồng hành" không thể thiếu của hệ tiêu hóa.

Chúng giúp cân bằng hệ vi sinh vật trong ruột, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn có hại và đồng thời hỗ trợ quá trình tiêu hóa một cách tự nhiên, hiệu quả hơn. Khi hệ vi sinh vật đường ruột được duy trì ở trạng thái cân bằng, cơ thể sẽ hấp thụ dưỡng chất tốt hơn, tăng cường miễn dịch và giảm thiểu các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như đầy hơi, chướng bụng hay tiêu chảy.

Thông thường, men vi sinh được chiết xuất và chế biến từ các chủng vi khuẩn lành tính phổ biến như Lactobacillus, Bifidobacterium hay nấm men Saccharomyces boulardii. Mỗi chủng sẽ đảm nhiệm một chức năng riêng, có loại giúp cải thiện tiêu hóa, có loại hỗ trợ miễn dịch, thậm chí có chủng còn giúp phòng ngừa và điều trị tiêu chảy do kháng sinh. Vì thế, việc lựa chọn đúng loại men vi sinh phù hợp với tình trạng sức khỏe là điều hết sức quan trọng.

Men vi sinh được sử dụng khi nào?

Men vi sinh thường được sử dụng trong các tình huống hệ tiêu hoá bị mất cân bằng, đặc biệt là sau khi dùng kháng sinh. Bởi vì kháng sinh không chỉ tiêu diệt vi khuẩn có hại mà còn làm suy giảm cả lượng vi khuẩn có lợi, dẫn đến tình trạng loạn khuẩn, rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, đầy hơi, khó tiêu. Trong những trường hợp như vậy, bổ sung men vi sinh giúp khôi phục hệ vi sinh đường ruột, tăng cường miễn dịch và cải thiện chức năng tiêu hóa.

Ngoài ra, men vi sinh còn đặc biệt hữu ích với trẻ nhỏ bị rối loạn tiêu hoá sau tẩy giun hoặc thay đổi chế độ ăn. Người lớn hay gặp tình trạng chướng bụng, ăn không tiêu hoặc rối loạn tiêu hoá mãn tính cũng có thể dùng men vi sinh để hỗ trợ cải thiện. Bên cạnh đó, một số nghiên cứu còn cho thấy men vi sinh góp phần làm giảm triệu chứng trong các bệnh lý như viêm ruột hay hội chứng ruột kích thích, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Những lưu ý khi sử dụng men vi sinh

Việc bổ sung men vi sinh đúng cách sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt cho hệ tiêu hoá, nhưng nếu dùng sai cách lại có thể phản tác dụng. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng bạn không nên bỏ qua:

• Dùng đúng liều lượng: Không nên lạm dùng, dù men vi sinh là vi khuẩn có lợi nhưng việc sử dụng quá nhiều và không đúng cách có thể dẫn đến loạn khuẩn.
• Lựa chọn loại men phù hợp: Tùy vào tình trạng sức khoẻ và đối tượng sử dụng.
• Nên dùng trước hoặc sau bữa ăn theo hướng dẫn: Giúp vi khuẩn sống dễ hơn trong môi trường dạ dày.

Men tiêu hoá là gì?

Trái ngược với men vi sinh, men tiêu hoá là tập hợp các enzym giúp phân giải thức ăn thành dưỡng chất mà cơ thể có thể hấp thu. Các enzym chủ yếu gồm: Amylase (tiêu hóa tinh bột), protease (tiêu hóa đạm), lipase (tiêu hóa chất béo). Men tiêu hoá có thể được tổng hợp trong cơ thể hoặc bổ sung từ ngoài. Các sản phẩm men tiêu hoá bổ sung được chế biến dưới dạng viên, bột hoặc dung dịch.

Men tiêu hoá được sử dụng khi nào?

Men tiêu hoá được ứng dụng trong các trường hợp thường gặp khi hệ tiêu hóa gặp khó khăn trong việc xử lý thức ăn. Đặc biệt, người cảm thấy đầy hơi, chướng bụng sau khi ăn hoặc hay bị ợ đêm, rôm sảy là những đối tượng nên cân nhắc sử dụng. Men tiêu hoá cũng cần thiết cho những người có vấn đề về gan, tụy khiến cơ thể thiếu hụt enzym tự nhiên, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hoá.

Ngoài ra, người lớn tuổi thường có khả năng tiêu hoá kém do lão hoá hệ tiêu hoá, hoặc trẻ nhỏ hệ men chưa hoàn thiện cũng là nhóm nên được hỗ trợ bằng men tiêu hoá khi cần. Việc bổ sung đúng lúc sẽ giúp cải thiện quá trình phân giải thức ăn, hạn chế tình trạng khó tiêu, đồng thời nâng cao khả năng hấp thu dưỡng chất của cơ thể một cách hiệu quả hơn.

Những lưu ý khi sử dụng men tiêu hoá

Để men tiêu hoá phát huy tối đa công dụng, bạn cần nắm rõ cách sử dụng phù hợp với từng tình trạng cơ thể. Tuy là sản phẩm hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả, nhưng nếu dùng không đúng cách có thể gây ảnh hưởng xấu đến hệ enzyme nội sinh:

• Chỉ dùng khi cần thiết: Men tiêu hoá không nên sử dụng thường xuyên, tránh lệ thuộc cơ thể.
• Dùng trước hoặc trong khi ăn: Để đạt hiệu quả cao nhất trong việc hỗ trợ tiêu hóa.
• Tuân thủ chỉ định bác sĩ: Đặc biệt trong trường hợp trẻ em hoặc người có bệnh lý nội khoa.

Men vi sinh và men tiêu hoá có dùng chung được không?

Câu trả lời là có, nhưng phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Trong một số trường hợp, việc kết hợp hai loại men này sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn do chức năng hỗ trợ lẫn nhau: Men tiêu hoá giúp phân hủy thực ăn, men vi sinh giúp duy trì độ bền vững của hệ vi sinh ruột. Tuy nhiên, nên sử dụng cách nhau khoảng 1 - 2 giờ để đảm bảo các vi sinh vật có lợi trong men vi sinh không bị ảnh hưởng bởi enzym trong men tiêu hoá.

Phân biệt men vi sinh và men tiêu hoá

Men vi sinh là những vi khuẩn có lợi sống trong đường ruột, giúp cân bằng hệ vi sinh và bảo vệ niêm mạc ruột khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn có hại. Ngược lại, men tiêu hoá là tập hợp các enzym do cơ thể tiết ra hoặc được bổ sung từ bên ngoài, có vai trò phân giải thức ăn thành các phân tử nhỏ để cơ thể hấp thu. Như vậy, về bản chất, men vi sinh là sinh vật sống, trong khi men tiêu hoá là chất xúc tác sinh học.

Chức năng của hai loại men này cũng hoàn toàn khác biệt: Men vi sinh giúp ổn định môi trường vi sinh trong đường ruột, hỗ trợ miễn dịch và duy trì sức khoẻ tiêu hoá lâu dài. Trong khi đó, men tiêu hoá trực tiếp tham gia vào quá trình phân giải tinh bột, đạm, chất béo, đặc biệt hữu ích với người thiếu enzym tiêu hoá bẩm sinh hoặc do bệnh lý.

Cách sử dụng cũng có điểm khác biệt rõ rệt: Men vi sinh nên dùng sau bữa ăn hoặc sau khi dùng kháng sinh để khôi phục hệ vi sinh đường ruột. Còn men tiêu hoá được dùng trong hoặc ngay trước bữa ăn để hỗ trợ tiêu hoá thực phẩm.

Ngoài ra, men vi sinh có thể sử dụng thường xuyên, còn men tiêu hoá chỉ nên dùng khi thật sự cần thiết nhằm tránh cơ thể bị lệ thuộc và giảm khả năng tự tiết enzym. Việc phân biệt rõ hai loại men này sẽ giúp bạn lựa chọn đúng sản phẩm, đúng thời điểm, nhằm tối ưu hiệu quả hỗ trợ tiêu hoá và bảo vệ sức khoẻ lâu dài.

Dù cùng hỗ trợ tiêu hóa nhưng men vi sinh và men tiêu hoá là hai khái niệm có sự khác biệt rõ ràng cả về bản chất, chức năng lẫn cách sử dụng. Việc nắm rõ từng loại và ứng dụng phù hợp sẽ giúp bạn không chỉ cải thiện hiệu quả tiêu hóa mà còn phòng ngừa nhiều rối loạn liên quan đến hệ tiêu hoá.