Thành phần dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe của dầu bắp

Dầu bắp là một trong những loại dầu thực vật được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực và công nghiệp thực phẩm. Đã bao giờ bạn tò mò muốn biết loại dầu này được chiết xuất như thế nào? Thành phần dinh dưỡng của nó ra sao? Nếu sử dụng đúng cách, dầu bắp có thể mang đến những lợi ích gì cho sức khỏe?

Dầu bắp có gì khác biệt so với những loại dầu khác?

Dầu bắp, hay còn gọi là dầu ngô được chiết xuất từ mầm của hạt bắp. Đây là phần giàu dinh dưỡng nhất của hạt bắp. Sau khi tách phôi bắp, dầu được thu bằng phương pháp ép cơ học hoặc chiết xuất bằng dung môi như hexane. Dầu thô sau đó trải qua quá trình tinh chế gồm khử gôm, khử axit, khử màu và khử mùi để loại bỏ tạp chất và cải thiện chất lượng. Cuối cùng, dầu được lọc, đóng chai và bảo quản. Dầu bắp có màu vàng nhạt, hương vị nhẹ nhàng, dễ chịu.

Loại dầu này hiện đang được ứng dụng rộng rãi trong đời sống. Trong ẩm thực, dầu bắp được sử dụng để nấu ăn. Nó có nhiệt độ sôi cao, giúp thực phẩm chín nhanh, giữ được hương vị tự nhiên và giảm thiểu nguy cơ cháy khét. Trong công nghiệp thực phẩm, dầu bắp được dùng để sản xuất margarine, shortening, bánh kẹo, đồ hộp,... Trong làm đẹp, y học, nó cũng được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc da và tóc, trong một số loại thuốc và thực phẩm chức năng,…

Chi tiết thành phần dinh dưỡng của dầu bắp

Không phải vô cớ mà có nhiều người coi dầu bắp như một loại “vàng lỏng" từ thiên nhiên. Loại dầu này không chỉ là một nguồn cung cấp năng lượng mà còn chứa nhiều thành phần dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. Thành phần dinh dưỡng ước tính có trong 100ml dầu bắp như sau:

• Năng lượng: ~ 884 kcal;
• Chất béo tổng số: ~ 100g;
• Chất béo bão hòa: ~ 13g;
• Chất béo không bão hòa đơn: ~ 25g;
• Chất béo không bão hòa đa: ~ 58g;
• Omega-6 (axit linoleic): ~ 53g;
• Vitamin E: ~ 14mg (gần 70% nhu cầu khuyến nghị hằng ngày);
• Phytosterol: ~ 968mg (hỗ trợ giảm cholesterol xấu);
• Không chứa cholesterol và carbohydrate.

Trong dầu bắp, chất béo không bão hòa đa chiếm khoảng 55 - 60% tổng lượng chất béo. Chất béo không bão hòa đơn chiếm khoảng 25 - 30%. Chất béo bão hòa chỉ chiếm khoảng 10 - 15%, thấp hơn nhiều so với mỡ động vật. Hàm lượng phytosterol trong dầu bắp gấp đôi lần dầu hướng dương và gấp 3 lần dầu đậu nành.

Lợi ích sức khỏe của dầu bắp

Nếu chúng ta biết sử dụng đúng cách, dầu bắp mang đến rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Hiểu rõ những công dụng của loại dầu này sẽ giúp bạn biết cách sử dụng nó hiệu quả:

Giúp giảm cholesterol, tốt cho tim mạch

Dầu bắp chứa khoảng 55% chất béo không bão hòa đa, bao gồm axit linoleic - một loại omega-6 thiết yếu cho cơ thể. Theo nghiên cứu của American Heart Association (2022), việc thay thế chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa có thể giúp giảm 30% nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Ngoài ra, dầu bắp rất giàu phytosterol. Nó có thể giảm hấp thụ cholesterol xấu trong ruột. Một nghiên cứu của Journal of Nutrition (2022) cho thấy tiêu thụ 2g phytosterol/ngày có thể giảm đến 10% cholesterol xấu, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.

Cung cấp năng lượng và hỗ trợ chức năng não bộ

Chất béo trong dầu bắp là một nguồn năng lượng dồi dào. Một muỗng canh dầu bắp chứa khoảng 120 calo, giúp cơ thể hoạt động hiệu quả. Omega-3 trong dầu bắp giúp duy trì chức năng não bộ và giảm viêm thần kinh. Theo nghiên cứu của Frontiers in Aging Neuroscience (2023), một chế độ ăn giàu axit béo không bão hòa đa có thể giảm nguy cơ suy giảm nhận thức lên đến 20%.

Chống viêm và chống oxy hóa

Một muỗng canh dầu bắp có thể cung cấp khoảng 15% nhu cầu vitamin E hàng ngày. Theo National Institutes of Health (NIH), vitamin E còn giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ da khỏi lão hóa sớm. Bên cạnh đó, nghiên cứu trên European Journal of Nutrition (2023) cho thấy, tiêu thụ dầu bắp có thể giảm 15-20% dấu hiệu viêm nhiễm so với chế độ ăn giàu chất béo bão hòa.

Cách sử dụng dầu bắp tốt cho sức khỏe

Để tận dụng tối đa lợi ích của dầu bắp, bạn cần sử dụng đúng cách. Dưới đây là hướng dẫn sử dụng dầu bắp một, hiệu quả và an toàn cho sức khỏe:

Chú ý điểm bốc khói của dầu

Dầu bắp có điểm bốc khói khoảng 230°C, phù hợp để chế biến các món ăn ở nhiệt độ trung bình đến cao. Bạn có thể dùng dầu bắp để xào, chiên nhẹ, hoặc nướng, nhưng tránh chiên rán quá lâu hoặc ở nhiệt độ quá cao. Khi dầu đạt đến điểm bốc khói, các chất dinh dưỡng trong dầu có thể bị phá hủy, tạo ra các hợp chất có hại cho sức khỏe. Bạn có thể sử dụng dầu bắp để trộn salad, làm nước sốt hoặc tẩm ướp thực phẩm.

Kết hợp với các loại dầu khác

Dầu bắp rất giàu omega-6, nhưng bạn cũng cần bổ sung omega-3 từ các loại dầu khác như dầu hạt lanh hoặc dầu cá. Sự cân bằng giữa omega-6 và omega-3 trong chế độ ăn rất quan trọng để hạn chế viêm nhiễm và duy trì sức khỏe tối ưu. Theo National Institutes of Health (NIH), tỷ lệ omega-3 và omega-6 lý tưởng là từ 1:1 đến 1:4 để hỗ trợ sức khỏe tim mạch và khớp.

Bảo quản dầu bắp đúng cách

Dầu bắp dễ bị oxy hóa khi tiếp xúc với không khí hoặc nhiệt độ cao, làm giảm giá trị dinh dưỡng. Để bảo quản tốt nhất, bạn hãy đậy kín nắp chai dầu sau mỗi lần sử dụng. Bạn nên để dầu bắp ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao. Không nên để dầu bắp gần các nguồn nhiệt như bếp lò hoặc lò nướng.

Một số trường hợp cần tránh hoặc cẩn trọng khi dùng

Người dị ứng bắp nên tránh dùng dầu bắp. Người dùng thuốc loãng máu cần cẩn trọng vì vitamin K trong dầu bắp ảnh hưởng tác dụng thuốc. Người dùng thuốc hạ đường huyết cần theo dõi vì dầu bắp giảm đường huyết.

Không nên tiêu thụ quá nhiều dầu bắp

Theo khuyến nghị của các tổ chức y tế, lượng chất béo tổng cộng nên chiếm từ 20% đến 35% tổng lượng calo hàng ngày. Mỗi muỗng canh (15ml) đã cung cấp khoảng 120 calo. Việc tiêu thụ quá nhiều dầu bắp có thể gây tăng cân và tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì.

Dầu bắp không chỉ là nguồn cung cấp chất béo tốt mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe nhờ thành phần giàu dinh dưỡng. Sử dụng dầu bắp hợp lý có thể giúp hỗ trợ tim mạch, cải thiện cholesterol, giảm viêm, chống oxy hóa,... Tuy nhiên, bạn cần dùng dầu bắp đủ lượng, đúng cách kết hợp với chế độ dinh dưỡng cân đối để đạt hiệu quả tối ưu.

Xem thêm: Quả Ackee là quả gì bạn đã biết hay chưa?