Thuốc giảm co tử cung: Dùng khi nào? Tác dụng ra sao?

Theo đúng quy luật thông thường, các cơn co tử cung là một phần quan trọng trong quá trình chuyển dạ, thúc đẩy em bé chào đời. Tuy nhiên, các cơn co tử cung đến sớm trước 37 tuần lại thường mang đến sự lo lắng. Đó có thể là một trong những dấu hiệu cảnh báo đẻ non. Trong trường hợp này, bà bầu có thể được chỉ định dùng thuốc giảm co tử cung. Vậy loại thuốc này có tác dụng gì? Khi nào được dùng?

Co tử cung là gì? Các loại cơn co tử cung

Trong quá trình mang thai, nhất là ở 3 tháng cuối thai kỳ, mẹ bầu có thể cảm nhận được tử cung thi thoảng có những cơn co cứng. Đây chính là những cơn co tử cung hay còn gọi là cơn gò tử cung. Co thắt tử cung là một cơ chế tự nhiên của tử cung trong quá trình mang thai và chuyển dạ.

Trong suốt thai kỳ, người mẹ có thể gặp phải các dạng cơn co tử cung như:

• Cơn co tử cung sinh lý: Có thể xuất hiện ở tháng thứ 4 của thai kỳ. Các cơn co lúc này không thường xuyên xuất hiện, chỉ kéo dài từ 30 - 60 giây và không gây đau.
• Cơn co sớm báo hiệu sinh non: Các cơn co này thường xuất hiện trước khi thai nhi được 37 tuần tuổi. Cơn gò sinh non thường xuất hiện theo chu kỳ, các cơn co cách nhau từ 10 - 15 phút. Nó mang theo cảm giác đau và thường không giảm đau khi bà bầu đổi tư thế.
• Cơn co tử cung chuyển dạ hay còn gọi là cơn gò chuyển dạ: Đây là cơn co có tác dụng đẩy thai nhi vào vị trí sinh thuận lợi, giúp thai nhi và nhau thai được đưa ra ngoài cơ thể người mẹ qua đường sinh dục.

Trong số những loại cơn co trên, cơn co đáng lo nhất là cơn co cảnh báo sinh non. Và chỉ khi xuất hiện những cơn co dạng này, bà bầu mới cần dùng thuốc giảm co thắt tử cung.

Thuốc giảm co tử cung là gì?

Khi nhận thấy các cơn co thắt tử cung có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng sinh non, bác sĩ có thể chỉ định bà bầu dùng thuốc giảm co tử cung. Loại thuốc này có tác dụng giảm các cơn co thắt ở tử cung, từ đó giảm nguy cơ sinh non ở thai phụ. Thuốc giảm co thắt tử cung cũng có tác dụng làm chậm thời gian sinh để có đủ thời gian để liệu pháp Corticosteroid có tác dụng đối với sự phát triển của phổi thai nhi.

Có thể có nhiều loại thuốc giảm cơn gò tử cung. Nhưng một số loại thuốc giảm co thắt tử cung được sử dụng cho bà bầu như:

• Nhóm Nitrat với thuốc Nitroglycerin thường là lựa chọn đầu tay nếu bệnh nhân không nằm trong nhóm chống chỉ định.
• Nhóm Beta-Adrenergic Agonists: Gồm các thuốc như Terbutaline, Salbutamol, Ritodrine. Đây sẽ là lựa chọn thứ 2 sau nhóm thuốc Nitrat nếu không rơi vào nhóm chống chỉ định. Thuốc này không được sử dụng đồng thời với Nifedipin.
• Nhóm thuốc Anti-Prostaglandin: Thuốc Indomethacin là thuốc có tác dụng ức chế quá trình tổng hợp Prostaglandin. Thuốc sẽ được cân nhắc dùng cho bà bầu trong thời gian ngắn nếu không dùng được các loại thuốc trên. Thuốc dùng lâu dài tiềm ẩn nguy cơ gây cao áp phổi và giảm chức năng thận ở thai nhi.
• Nhóm thuốc chẹn thụ thể Oxytocin gồm có thuốc Atosiban.
• Nhóm chẹn kênh Calci bao gồm Nifedipine, Nicardipine.

Khi nào dùng thuốc giảm co tử cung?

Bác sĩ sản khoa sẽ chỉ định thai phụ dùng thuốc giảm co thắt tử cung khi có dấu hiệu sinh non. Thuốc có tác dụng ngừng chuyển dạ, kéo dài thai kỳ để thai nhi có thể phát triển hoàn thiện hơn trong bụng mẹ. Bà bầu không nên tự ý mua thuốc về dùng khi chưa biết cách nhận biết cơn gò tử cung sinh non hoặc chưa được bác sĩ khẳng định điều đó.

Thuốc co thắt tử cung tuy có tác dụng trì hoãn sinh non nhưng tiềm ẩn những tác dụng phụ như:

• Thuốc Salbutamol có thể dẫn đến tác dụng phụ như run tay, tim đập nhanh, chóng mặt, buồn nôn, hạ huyết áp nhanh, hạ kali máu, phù phổi, suy tim.
• Thuốc Nifedipin có thể gây tác dụng phụ đau nhức đầu, nóng bừng mặt, buồn nôn, chóng mặt, tim đập nhanh thậm chí suy tim, men gan tăng cao, hạ huyết áp đột ngột.
• Thuốc Glyceryl Trinitrate (GTN) tiềm ẩn nguy cơ gây nhức đầu, nóng đỏ bừng mặt, huyết áp tụt, nhịp tim rối loạn.
• Thuốc Indomethacin có thể làm thu hẹp hoặc làm tắc ống động mạch hoặc làm giảm chức năng thận ở thai nhi.

Lưu ý khi sử dụng thuốc giảm co tử cung

Các loại thuốc giảm co tử cung hầu hết đều tiềm ẩn nguy cơ gây tác dụng phụ. Vì vậy, ngoài việc chỉ uống thuốc khi có chỉ định của bác sĩ, bà bầu cũng nên nắm được một số thông tin sau để chủ động trong việc dùng thuốc.

Thuốc Indomethacin thường là chỉ định đầu tay của bác sĩ khi cần kiểm soát các cơn co tử cung dọa sinh non ở thai phụ. Dùng thuốc này cần lưu ý:

• Thuốc chống chỉ định cho bà bầu bị rối loạn chức năng tiểu cầu, rối loạn chảy máu, suy gan, suy thận, bị bệnh hen suyễn, bị viêm loét đường tiêu hóa.
• Chống chỉ định với bà bầu bị quá mẫn cảm với Aspirin.
• Không sử dụng thuốc khi tuổi thai trên 32 tuần.
• Cẩn trọng khi dùng hơn 72 giờ để tránh nguy cơ làm tắc ống động mạch của thai nhi.

Với lựa chọn thứ 2 là thuốc, mẹ bầu cần lưu ý:

• Không nên sử dụng đồng thời Magie sulphat và thuốc chẹn kênh Calci.
• Trong trường hợp thai nhi đã được 32 - 34 tuần tuổi, đây được khuyến cáo là lựa chọn phù hợp nhất.

Mỗi loại thuốc đều có hướng dẫn sử dụng và chống chỉ định riêng. Bất kỳ loại thuốc giảm co thắt tử cung nào cũng đều có liều dùng cụ thể. Bà bầu không được tự ý tăng liều. Khi cần sự tư vấn của bác sĩ, hãy cung cấp thông tin đầy đủ nhất về tình trạng sức khỏe, loại thuốc mình đang sử dụng, bệnh lý nền nếu có. Đây sẽ là những thông tin vô cùng quan trọng để bác sĩ tư vấn loại thuốc phù hợp nhất với thai phụ.

Tóm lại, thuốc giảm co tử cung là giải pháp được áp dụng để kiểm soát các cơn co tử cung dọa sinh non. Không thể phủ nhận tác dụng của loại thuốc này, nhưng nó cũng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ. Vì thế, khi sử dụng thuốc, bà bầu cần tuyệt đối tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.

Xem thêm: Sau chụp tử cung vòi trứng bao lâu thì nên có thai?